Tου Γιώργου Παυλόπουλου
Πριν από δύο ακριβώς χρόνια, το πρωινό της 16ης Ιουλίου 2016, εκατομμύρια Τούρκοι ξυπνούσαν σε κατάσταση σοκ – αν και στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι δεν είχαν κλείσει μάτι τη δραματική νύχτα που είχε προηγηθεί. Άλλωστε, η εκδήλωση ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος δεν είναι κάτι συνηθισμένο. Ούτε καν για την Τουρκία, η οποία έχει ζήσει πολλές τέτοιες στιγμές στην μετά τον Κεμάλ Ατατούρκ ιστορία της.
Πολύ γρήγορα, πάντως, η αβεβαιότητα αναφορικά με το τι θα επακολουθούσε έπαψε να πλανάται στην ατμόσφαιρα πάνω από την Άγκυρα, την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και τις άλλες πόλεις και χωριά της χώρας. Ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος βγήκε όχι απλώς ζωντανός (οι – ανεπιβεβαίωτες, ακόμη και σήμερα – πληροφορίες αναφέρουν ότι υπήρξε απόπειρα δολοφονίας του), αλλά ενισχυμένος από το αποτυχημένο πραξικόπημα, αξιοποίησε τα γεγονότα με πολιτική μαεστρία. Έτσι, στα δύο χρόνια που ακολούθησαν, πέτυχε αυτό που είχε ήδη καρφωθεί στο μυαλό του: Να γίνει ένας σύγχρονος σουλτάνος.
Ανηλεείς διώξεις
Προκειμένου δε να το κατορθώσει, εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση καταστολής και διώξεων σε βάρος όλων των αντιπάλων του, είτε είχαν εμπλοκή με τους πραξικοπηματίες είτε όχι. Από τότε μέχρι σήμερα, με βάση και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης (η οποία ενδέχεται να αρθεί αυτή την εβδομάδα), σχεδόν 110.000 άνθρωποι (εκπαιδευτικοί, στρατιωτικοί, δικαστικοί, αστυνομικοί κ.λπ) έχουν απολυθεί από τις θέσεις τους στον δημόσιο τομέα, πάνω από 50.000 έχουν προφυλακιστεί αναμένοντας να δικαστούν, 150 δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί και εξακολουθούν να κρατούνται, αυστηρή λογοκρισία έχει επιβληθεί παντού, ενώ το μακρύ χέρι του κράτους φτάνει και στην πιο σκοτεινή γωνιά.
Την ίδια στιγμή, εκατοντάδες επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς κατασχέθηκαν, με την κατηγορία ότι έπαιζαν ρόλο χρηματοδότη των πραξικοπηματιών και κυρίως του αποκαλούμενου «δικτύου Γκιουλέν», που πήρε το όνομά του από τον εξόριστο στις ΗΠΑ ιμάμη ο οποίος έχει αναγορευτεί σε νούμερο ένα καταζητούμενο των τουρκικών αρχών. Μάλιστα, με τον πέλεκυ του λουκέτου να κρέμεται απειλητικά πάνω τους, αρκετές ακόμη επιχειρήσεις εξαναγκάστηκαν πρακτικά να δώσουν τα... κλειδιά σε ομίλους που είναι σύμμαχοι του καθεστώτος – όπως συνέβη με τα μίντια του πάλαι ποτέ πανίσχυρου ομίλου Ντογκάν. Έτσι, ανάμεσα στα άλλα, υπήρξαν ανακατατάξεις και σε επίπεδο οικονομίας, που ευνόησαν το ΑΚΡ και τον ηγεμόνα του.
Εισβολές σε Συρία-Ιράκ
Οι εξελίξεις και αλλαγές δεν περιορίστηκαν, φυσικά, εντός συνόρων. Ο Ερντογάν και ο κυβέρνησή του φρόντισαν να βάλουν στο ίδιο τσουβάλι – των προδοτών της πατρίδας, των τρομοκρατών και των ντε φάκτο υποστηρικτών των επίδοξων πραξικοπηματιών – όλους όσοι στέκονταν εμπόδιο στα σχέδιά τους. Εξέχουσα θέση ανάμεσά τους έχουν και οι Κούρδοι, η ένοπλη παρουσία και δράση των οποίων αποτέλεσε την αφορμή και την κατάλληλη δικαιολογία για τον σουλτάνο προκειμένου να δώσει την εντολή στρατιωτικής εισβολής σε δύο ακόμη γειτονικές χώρες (μετά την Κύπρο), τη Συρία όσο και το Ιράκ, ενισχύοντας την επιρροή της Άγκυρας στην ευρύτερη περιοχή.
Πάνω στον ίδιο καμβά βάσισε ο Ερντογάν και την αντιπαράθεσή του με τους ισχυρούς της Δύσης, δηλαδή Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και με το Ισραήλ. Εδώ, φυσικά, αξιοποίησε και την καίρια γεωστρατηγική θέση της χώρας του, τόσο στις μεγάλες ανατροπές που συντελούνται στη Μέση Ανατολή όσο και στο προσφυγικό. Έτσι, έχοντας ανοίξει παρτίδες και οικοδομήσει σχέσεις και με τη Ρωσία του Πούτιν, κατάφερε να φέρει τη χώρα του στη θέση της πολύφερνης νύφης – η οποία, όσο κι αν προκαλεί... εκνευρισμό ή ακόμη και απέχθεια, είναι ποθητή σε όλους εξαιτίας της τεράστιας προίκας που διαθέτει.
Έτσι, κρατώντας διαρκώς τους συμπατριώτες του σε κατάσταση πατριωτικής εγρήγορσης, ο Ερντογάν κατάφερε να φτάσει τον Ιούνιο στην πιο πρόσφατη επιτυχία του: Τη διπλή επικράτηση στις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές η οποία, έστω και με την πολύτιμη βοήθεια των Γκρίζων Λύκων, τον φέρνει στη θέση που εδώ και καιρό είχε ονειρευτεί και σχεδιάσει. Εκεί όπου, για την ώρα τουλάχιστον, έχει ως μοναδικό σοβαρό αντίπαλό του την οικονομία, η οποία μοιάζει καζάνι έτοιμο να εκραγεί.
Από όποια πλευρά και αν το δει κανείς, είναι τόσα πολλά αυτά που κατάφερε ο Ερντογάν μετά το πραξικόπημα – για την ακρίβεια, με τη βοήθειά του – ώστε αν αυτό δεν είχε εκδηλωθεί μάλλον θα έπρεπε να βρει ένα τρόπο να σπρώξει τους αντιπάλους του προς την απονενοημένη προσπάθεια να τον ανατρέψουν. Περιμένοντάς τους, φυσικά, στη γωνία...
Presidency Press Service via AP, Pool
