Οι εκλογές για τον νέο πρόεδρο θα πραγματοποιηθούν σε μία κομβική συγκυρία για το Ιράν. Η εκλογή του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών σήμανε, όπως αναμενόταν, την προσπάθεια αναβίωσης της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο Μπάιντεν υπήρξε αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα, που πέτυχε τη συμφωνία του 2015 και γνωρίζει καλά την κάθε διάσταση του ζητήματος.Ταυτόχρονα, η οξεία οικονομική ύφεση κι οι οικονομικές κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν πλήξει το σύνολο του πληθυσμού, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης.
Η ανεργία μαστίζει τα πιο αδύναμα στρώματα, ο θρησκευτικός συντηρητισμός επηρεάζει όλο και περισσότερο τη δημόσια ζωή, ενώ η διαβίωση των θρησκευτικών μειονοτήτων, όπως των Χριστιανών, γίνεται ακόμα δυσκολότερη. Η προσέλευση του πληθυσμού στις κάλπες εκτιμάται να είναι μικρότερη από ποτέ.
Η κρίση στην Ιερουσαλήμ θα επηρεάσει τη ρητορική των υποψηφίων, που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν τη συγκυρία. Δεν θα είναι αυτό το βασικό διακύβευμα ωστόσο.
Ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ για παράδειγμα με τις εξτρεμιστικές θέσεις του, που δήλωσε υποψηφιότητα, μπορεί να αποκλειστεί και από αυτή την εκλογική διαδικασία, καθώς έχει βρεθεί σε ανοικτή σύγκρουση με το θρησκευτικό κατεστημένο, όσο κι αν έχει μετριάσει τη ρητορική του.
Το βασικό ζήτημα θα είναι κατά πόσο οι Φρουροί της Επανάστασης, που έχουν αυτονομηθεί ουσιαστικά από τον Ιρανικό Στρατό, θα στηρίξουν στο σύνολο τους έναν υποψήφιο ή θα διασπαστούν σε περισσότερες της μία υποψηφιότητες.
Ακόμα κι αν το σώμα των Φρουρών της Επανάστασης καταφέρει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του, ο βασικός παράγοντας θα είναι το ανώτατο συμβούλιο των κληρικών. Το θρησκευτικό κατεστημένο ήδη έθεσε το πλαίσιο, περιορίζοντας το εύρος της ηλικίας που μπορούν να λάβουν μέρος στη διαδικασία σε υποψηφίους άνω των 40 ετών.
Ο βασικός αντίπαλος του προέδρου Ροχανί στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, Εμπραχίμ Ραϊσί, φαντάζει ως φαβορί, έχοντας ανέβει στην ιεραρχία της δικαιοσύνης και απολαμβάνοντας της εμπιστοσύνης του ιερατείου.
Ο Ραϊσί, ο οποίος έχει αναπτύξει σχέσεις με το σύνολο του πολιτικού κατεστημένου και έχει δεσμούς με τους Φρουρούς της Επανάστασης περίμενε ως την τελευταία στιγμή να καταθέσει την υποψηφιότητα του. Το ίδιο κι ο Αλί Λαριτζανί, σύμβουλος του ανώτατου πνευματικού ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ως πρόεδρος του κοινοβουλίου, ο Λαριτζανί θεωρείται πιο μετριοπαθής και είχε συνδεθεί με την εκπροσώπηση στις διαπραγματεύσεις με τη Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο σκοπός του επόμενου προέδρου είναι να αξιοποιήσει τη νέα γενιά των «ευσεβών και επαναστατικών νέων» του Ιράν, σύμφωνα με τον αγιατολάχ Χαμενεΐ. Οι δύο βασικοί υποψήφιοι, Ραϊσί και Λαριτζανί, ήδη διάγουν την έκτη δεκαετία της ζωής και εμφανίζονται διατεθειμένοι να συμβαδίσουν με τις επιταγές του θρησκευτικού κατεστημένου.
