Η πρώτη πανδημία από κορονοϊό δηλώθηκε και επισήμως από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελώντας ταυτόχρονα την πρώτη πανδημία, η οποία μπορεί ακόμη να τεθεί υπό έλεγχο. Παρ’ όλα αυτά, με την κήρυξη της πανδημίας, τα κράτη τώρα μπορούν πιο εύκολα να δικαιολογήσουν στους πληθυσμούς τους αποφάσεις για καραντίνα ή διακοπή χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, περιορισμούς κυκλοφορίας κλπ.
Τα κρούσματα συνεχίζουν να αυξάνονται και σύμφωνα με τους επιδημιολόγους, οι αριθμοί αυτοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, καθώς σύμφωνα με τα αλγοριθμικά μοντέλα, στη Βουχάν της Κίνας, από όπου ξεκίνησε η μετάδοση, δεν έχουν νοσήσει μόνο 80.000 πληθυσμού, αλλά περί τα 5 εκατ. πληθυσμού.
Σύμφωνα με αντίστοιχους αλγορίθμους για την Ελλάδα, τα πραγματικά κρούσματα μπορεί να είναι μέχρι και 20 φορές περισσότερα, πλησιάζοντας τα 2.000 άτομα, τα οποία βρίσκονται ακόμη αδιάγνωστα στην κοινότητα, δηλαδή ανάμεσά μας, μεταδίδοντας τον ιό, χωρίς ενδεχομένως να το γνωρίζουν, περιμένοντας να βρεθούν σε επαφή με το σύστημα υγείας ώστε να διαγνωστούν.
Τα κρούσματα διεθνώς
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δηλώθηκαν στον ΠΟΥ, χθες καταγράφηκαν 4.627 νέα κρούσματα διεθνώς, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό δηλωμένων περιστατικών στα 118.326 άτομα. Οι θάνατοι έφτασαν τους 4.292, εκ των οποίων οι 280, χθες. Στην Κίνα καταγράφονται 80.955 περιστατικά, εκ των οποίων τα 31 νέα, καθώς και 3.162 θάνατοι, εκ των οποίων οι 22 χθες.
Στις υπόλοιπες χώρες εκτός Κίνας, έχουν καταγραφεί 37.371 περιστατικά, εκ των οποίων τα 4.596 χθες, με 1130 θανάτους εκ των οποίων οι 258 χθες. Στις πληγείσες χώρες προστέθηκαν η Βολιβία, η Τζαμάικα, η Μπουρκίνα Φάσο και το Κονγκό, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό των προσβεβλημένων στις 113 χώρες.
Ο ΠΟΥ ανέβασε χθες το επίπεδο κινδύνου από τον νέο κορονοϊό covid -19, μετά από αξιολόγηση, εξαιτίας των ανησυχητικών επιπέδων "της εξάπλωσης και της σφοδρότητας του ιού, αλλά και των ανησυχητικών επιπέδων αδράνειας", όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού δρ Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγιέσους.
Υπογράμμισε ταυτόχρονα, ότι "η πανδημία δεν είναι μια λέξη που μπορεί να χρησιμοποιείται ελαφρά ή απρόσεχτα. Αν γίνει κατάχρησή της, μπορεί να προκαλέσει αδικαιολόγητο φόβο ή αδικαιολόγητη αποδοχή ότι η μάχη έληξε, οδηγώντας σε δεινά και θάνατο".
"Η κήρυξη της πανδημίας δεν αλλάζει την συνεχή αξιολόγηση της επικινδυνότητας του ιού από τον ΠΟΥ ή τις απαιτούμενες δράσεις από τα κράτη, καθώς η ανθρωπότητα δεν έχει δει ποτέ ξανά μια πανδημία να πυροδοτείται από κορονοϊό, και να μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο την ίδια στιγμή", πρόσθεσε ο επικεφαλής του ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι τα κράτη μπορούν να αλλάξουν την πορεία του ιού.
Στις περιπτώσεις πανδημίας θεωρείται ότι η ασθένεια εξελίσσεται ανεξέλεγκτα, οπότε ο στόχος που συνήθως τίθεται, είναι ο περιορισμός των επιπτώσεων της νόσου στον πληθυσμό. Αντίθετα, μέχρι το στάδιο της επιδημίας, οι προσπάθειες αφορούν τον περιορισμό του νοσογόνου παράγοντα, που στην περίπτωσή μας είναι ο νέος κορονοϊός covid -19.
Εντούτοις, οι ειδικοί του ΠΟΥ επισημαίνουν ότι δεν είναι ακόμη η ώρα της εγκατάλειψης των προσπαθειών περιορισμού του ιού, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι με τα κατάλληλα μέτρα διακοπής της αλυσίδας μετάδοσης, ο κορονοϊός υποχωρεί σε προηγούμενα στάδια.
Έτσι, τόσο ο δρ. Γκεμπρεγιέσους, όσο και ο επικεφαλής του προγράμματος εκτάκτων αναγκών του Οργανισμού δρ. Μάικ Ράιαν επεσήμαναν ότι ο στόχος του περιορισμού του ιού δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί σε καμία περίπτωση, διότι θα είναι μεγάλο λάθος και η επιβάρυνση των συστημάτων υγείας θα είναι δραματική. Γι΄ αυτό, ο βασικός πυλώνας των μέτρων θα πρέπει να είναι ο περιορισμός του ιού.
Έθεσαν έτσι τέσσερις προτεραιότητες στις δράσεις των κρατών που αφορούν:
1. πρόληψη,
2. προετοιμασία
3. μέτρα δημόσιας υγείας και
4. πολιτική ηγεσίας.
Προβλήματα διαχείρισης
Αρνούμενοι οι επιτελείς του Οργανισμού να ονοματίσουν τα κράτη που επέδειξαν αδράνεια, δήλωσαν πως κάποιες χώρες έθεσαν ανυπέρβλητα εμπόδια στους ασθενείς με συμπτώματα ώστε να κάνουν το τεστ για τον ιό, άλλες δεν πήραν μέτρα απομόνωσης των περιστατικών ή δεν προέβλεψαν καν χώρους νοσηλείας για τους συγκεκριμένους ασθενείς, δεν πήραν μέτρα προστασίας των υγειονομικών, εγκατέλειψαν πολύ γρήγορα τον έλεγχο του πληθυσμού, δεν ενημέρωσαν τον πληθυσμό για την ύπαρξη του ιού και άλλες δεν μπορούσαν να συντονιστούν σε κρατικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο.
Στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, τα μέτρα που λαμβάνονται θεωρούνται εξαιρετικά επιθετικά τόσο προς τον περιορισμό του κορονοϊού, όσο και ως προς την προστασία του πληθυσμού θεραπευτικά, καθώς πολύ γρήγορα ξεκίνησαν οι έλεγχοι για τον ιό, ενώ τα ειδικά εργαστήρια που διενεργούν τις πολύ εξειδικευμένες μοριακές εξετάσεις, έχουν αυξηθεί από τρία που ήταν αρχικά με τα πρώτα κρούσματα (Ινστιτούτο Παστέρ, ΕΚΠΑ και ΑΠΘ), σε πέντε μέχρι χθες με την προσθήκη του Πανεπιστημιακού Ηρακλείου και του Πανεπιστημιακού Ρίου και σε επτά από σήμερα με τη λειτουργία των εργαστηρίων στο νοσοκομείο "Αττικόν" και στο Πανεπιστημιακό Λάρισας.
Ταυτόχρονα, με την αναγνώριση της επικινδυνότητας του ιικού φορτίου των παιδιών, έγινε έγκαιρα το κλείσιμο των σχολείων και τώρα αναμένεται η διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης. Αντίστοιχη επίδραση αναμένεται και από το μέτρο της άδειας ειδικού σκοπού για τους εργαζομένους.
Τα μέτρα της πανδημίας
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, στη διάρκεια μιας πανδημίας:
- ενεργοποιούνται όλοι οι τομείς κάθε κράτους, συμπεριλαμβάνοντας την υγεία, τις μεταφορές, το εμπόριο, την οικονομία, την ασφάλεια και άλλους τομείς,
- ο πληθυσμός αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην αντίδραση κατά της πανδημίας,
- αυξάνεται η ετοιμότητα των νοσοκομείων και της κοινότητας, ενώ διασφαλίζεται η επάρκεια χώρων, προσωπικού και προμηθειών για την κάλυψη των ασθενών.
Σε δεύτερο επίπεδο, εγκαθίστανται συστήματα αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των μέτρων που λαμβάνονται και προετοιμάζεται νομοθετικά, η επιτήρηση της αγοράς για διαγνωστικά και διατιθέμενα μέσα θεραπείας, εφόσον υπάρχουν.
Μέτρα δημόσιας υγείας
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα δημόσιας υγείας, προτεραιότητα τίθεται στην υγιεινή των χεριών, στις μάσκες για τους ασθενείς, στην απομόνωσή τους, την παρακολούθηση των επαφών τους, την παροχή συμβουλών για ταξιδιώτες και την απολύμανση των χώρων.
Παράλληλα, μπαίνουν απαγορεύσεις σε κοινωνικές συναθροίσεις, κλείνουν σχολεία, μαζικά μέσα μεταφοράς, χώροι εργασίας, ενώ καθιερώνεται καραντίνα σε ασυμπτωματικές επαφές ασθενών, ή απομόνωση των ασθενών.
Υπηρεσίες υγείας
Στις υπηρεσίες υγείας εγκαθίστανται ειδικοί χώροι διαλογής, χώροι ελέγχου και θεραπείας, διασφαλίζεται η επάρκεια υλικών, καθορίζεται ο χρόνος μετάβασης από την κατ' οίκον νοσηλεία στο νοσοκομείο όταν τα συμπτώματα χειροτερεύουν, και παρέχεται συνολική υποστήριξη στους πάσχοντες από τον κορονοϊό.
