«Το 2022, η ισότητα των φύλων έχει επανειλημμένα βρεθεί στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων για λάθος λόγους. Πέρα από τα σύνορα της ΕΕ, οι εξελίξεις στο Ιράν και το Αφγανιστάν συγκλόνισαν τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ανατροπή της απόφασης-ορόσημο στην υπόθεση Roe v. Wade από το αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ τον Ιούνιο και η επακόλουθη υιοθέτηση νομοθεσίας που απαγορεύει τις αμβλώσεις σε περίπου στις μισές πολιτείες των ΗΠΑ, προκάλεσε έντονες επικρίσεις και ανησυχίες για τα δικαιώματα των γυναικών.
AP Photo/Ebrahim Noroozi
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Φύλου του 2022 εκτίμησε ότι με τον τρέχοντα ρυθμό προόδου, θα χρειαστούν 132 χρόνια για
να επιτευχθεί πλήρης ισότητα και να κλείσει το συνολικό χάσμα μεταξύ των φύλων σε παγκόσμια κλίμακα. Ο δείκτης ισότητας των φύλων του 2022, τον οποίο παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων τον Οκτώβριο του 2022, περιέγραψε επίσης μια ζοφερή εικόνα με βάση τα δεδομένα του 2020: Για το πρώτο έτος από την ίδρυσή του το 2013, ο δείκτης θα έδειχνε αρνητική τάση αν δεν είχε σημειωθεί μικρή πρόοδος στον τομέα της ηγεσίας. Στο επόμενο χρόνια, ο αντίκτυπος της συνεχιζόμενης κρίσης στην ισότητα των φύλων - ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος κατά των Ουκρανία και η συναφής οικονομική και ενεργειακή κρίση - θα αποτυπωθεί σε αυτούς τους δείκτες. Εκτός αν ληφθούν αποφασιστικά μέτρα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος οπισθοδρόμησης της ισότητας των φύλων κατά τα επόμενα χρόνια.»
Σε αυτό το φόντο, όπως τον περιγράφει στα συμπεράσματα της η ετήσια έκθεση της ΕΕ για την ισότητα των φύλων και με την ανοιχτή παραδοχή ότι τα δικαιώματα των γυναικών δεν έχουν να επιδείξουν πρόοδο τα τελευταία χρόνια αλλά αντίθετα οπισθοδρόμηση, εορτάζεται σήμερα η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Τα Ηνωμένα Έθνη αποφάσισαν φέτος η θεματική να εστιάζει στην ψηφιακή ισότητα με το θέμα «DigitALL: Καινοτομία και τεχνολογία για την ισότητα των φύλων».
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 259 εκατομμύρια λιγότερες γυναίκες έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από ό,τι οι άνδρες και οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στις επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική και τα μαθηματικά.
Συγκεκριμένα, οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 22% των εργαζομένων στον τομέα της Tεχνητής Nοημοσύνης παγκοσμίως, ενώ ανάλυση 133 συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης έδειξε ότι το 44,2% αυτών επιδεικνύουν φυλετικές προκαταλήψεις. Επίσης, έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες δημοσιογράφους από 125 χώρες έδειξε ότι το 73% έχουν υποστεί διαδικτυακή βία κατά την άσκηση του επαγγέλματος τους.
«Η ψηφιακή τεχνολογία ανοίγει νέες πόρτες για την παγκόσμια ενδυνάμωση των γυναικών, των κοριτσιών και άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων. Από την ψηφιακή μάθηση που ανταποκρίνεται στο φύλο έως την τεχνολογικά υποβοηθούμενη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη, η ψηφιακή εποχή αποτελεί μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για την εξάλειψη όλων των μορφών ανισότητας και ανισότητας.
AP Photo/Wong Maye-E, File
Στις 8 Μαρτίου καλούμε τις κυβερνήσεις, τους ακτιβιστές και τον ιδιωτικό τομέα να συνεχίσουν δυναμικά τις προσπάθειές τους για να καταστήσουν τον ψηφιακό κόσμο ασφαλέστερο, πιο συμπεριληπτικό και πιο δίκαιο. Αντιμετωπίζοντας μια πληθώρα παγκόσμιων κρίσεων, έχουμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον - όχι μόνο για τις γυναίκες και τα κορίτσια, αλλά για όλη την ανθρωπότητα και όλη τη ζωή στη Γη», αναφέρει ο Οργανισμός στο σχετικό μήνυμα τους για την ημέρα.
Λίγη ιστορία
AP Photo/Ray Stubblebine
Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας έχει τις ρίζες της στο εργατικό κίνημα των ΗΠΑ στις αρχές του 20ού αιώνα, ιδίως όταν οι γυναίκες αγωνίζονταν για καλύτερες συνθήκες εργασίας και το δικαίωμα ψήφου.
Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός έγινε το 1911 στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία και την Ελβετία, όταν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των γυναικών.
Έκτοτε, η εκδήλωση έχει αυξηθεί όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και σε έκταση και αποτελεί μια αφορμή για να τεθούν στο προσκήνιο θέματα που κυμαίνονται από τη βία κατά των γυναικών έως την ισότητα στον εργασιακό χώρο.
Αν και καμία ομάδα δεν έχει την αιγίδα της εκδήλωσης, τα Ηνωμένα Έθνη βρίσκονται συχνά στην πρώτη γραμμή των εορτασμών, αφού αναγνώρισαν επίσημα αυτήν την παγκόσμια ημέρα το 1977.
Βία και ανισότητα στην εργασία
Οι γυναίκες είχαν δυσκολότερη πρόσβαση στην εργασία σε παγκόσμιο επίπεδο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, ενώ το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στις συνθήκες εργασίας και στις αμοιβές δεν είχε μεταβληθεί σχεδόν καθόλου μέσα σε δύο δεκαετίες, ανέφεραν τα Ηνωμένα Έθνη τη Δευτέρα.
Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) του ΟΗΕ δήλωσε ότι είχε αναπτύξει έναν νέο δείκτη που έκανε καλύτερη δουλειά από τα επίσημα ποσοστά ανεργίας στην καταγραφή όλων των ανθρώπων χωρίς απασχόληση που ενδιαφέρονται να βρουν δουλειά. Αυτός ο δείκτης «σκιαγραφεί μια πολύ πιο ζοφερή εικόνα της κατάστασης των γυναικών στον κόσμο της εργασίας από ό,τι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο ποσοστό ανεργίας», ανέφερε η ΔΟΕ σε ανακοίνωσή της δύο ημέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ακόμα και στα περιβάλλοντα όπου οι γυναίκες έχουν κατορθώσει να ανέλθουν στην ιεραρχία, το ταβάνι που βρίσκουν λόγω φύλου τις κάνει να οδηγούνται στο «μεγάλο διαζύγιο» όπως αποκαλείται το κύμα φυγής τους για να βρουν αυτό που νιώθουν ότι αξίζουν.
Υπάρχει όμως και η ακόμα πιο οδυνηρή πλευρά της γυναικείας πραγματικότητας. Έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2021 διαπίστωσε ότι σχεδόν μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως υφίσταται σωματική ή σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια της ζωής της, ένα ζήτημα που συνδέεται με τις οικονομικές ευκαιρίες των γυναικών, την πρόσβαση στη σεξουαλική εκπαίδευση και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κατήγγειλε τη Δευτέρα ότι η «ισότητα» μεταξύ ανδρών και γυναικών παγκοσμίως είναι ένας ολοένα και πιο μακρινός στόχος, ο οποίος θα επιτευχθεί στην καλύτερη περίπτωση «σε 300 χρόνια».
«Η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Με τους τρέχοντες ρυθμούς η οργάνωση του ΟΗΕ για τις γυναίκες (Ταμείο Ανάπτυξης για τις Γυναίκες UNIFEM) προβλέπει ότι θα επιτευχθεί σε 300 χρόνια», τόνισε ο κ. Γκουτέρες σε ομιλία του κατά την έναρξη των συζητήσεων στη Νέα Υόρκη της Επιτροπής του ΟΗΕ για το καθεστώς των Γυναικών (CSW), δύο ημέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Ο γενικός γραμματέας εκτίμησε ότι «σε όλο τον κόσμο πλήττονται, απειλούνται, παραβιάζονται τα δικαιώματα των γυναικών» και ότι «η πρόοδος που είχε επιτευχθεί στις δεκαετίες εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια μας».
Ο κ. Γκουτέρες αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Αφγανιστάν, όπου, μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν τον Αύγουστο του 2021, «οι γυναίκες και τα κορίτσια εξαφανίστηκαν από τη δημόσια ζωή».
Δεν αναφέρθηκε ονομαστικά σε άλλες χώρες, αλλά σημείωσε ότι «σε πολλές περιοχές σημειώνεται πισωγύρισμα σε ό,τι αφορά τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών και τα κορίτσια που πηγαίνουν σχολείο κινδυνεύουν να απαχθούν ή να δεχθούν επίθεση».
«Αιώνες πατριαρχίας, διακρίσεων και οδυνηρών στερεότυπων έχουν δημιουργήσει ένα χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στις επιστήμες και την τεχνολογία», τομείς στους οποίους οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις «το 3% των βραβευθέντων με Νόμπελ», επεσήμανε ο κ. Γκουτέρες ως παράδειγμα.
