Όταν ο αμερικανικός στρατός σήκωσε το «κόκκινο τηλέφωνο» με τους Ρώσους
shutterstock
shutterstock

Όταν ο αμερικανικός στρατός σήκωσε το «κόκκινο τηλέφωνο» με τους Ρώσους

Μια γραμμή επικοινωνίας που δημιουργήθηκε μεταξύ των στρατευμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας κατά την έναρξη του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία έχει χρησιμοποιηθεί μόνο μία φορά μέχρι στιγμής, αποκαλύπτει Αμερικανός αξιωματούχος στο Reuters.

Ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν μια κλήση μέσω της γραμμής «αποφυγής σύρραξης» για να κοινοποιήσουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κοντά σε κρίσιμες υποδομές στην Ουκρανία.

Λίγες λεπτομέρειες είναι γνωστές γύρω από το συγκεκριμένο περιστατικό που οδήγησε στην κλήση στη γραμμή, η οποία συνδέει την Ευρωπαϊκή Διοίκηση του στρατού των ΗΠΑ και το Κέντρο Διαχείρισης Εθνικής Άμυνας της Ρωσίας.

Ο αξιωματούχος αρνήθηκε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά ξεκαθάρισε ότι δεν χρησιμοποιήθηκε όταν ένας «αδέσποτος» πύραυλος προσγειώθηκε στην Πολωνία -μέλος του ΝΑΤΟ-  στις 15 Νοεμβρίου, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους. 

Αν και ο Αμερικανός αξιωματούχος αρνήθηκε να διευκρινίσει ποια ρωσική δραστηριότητα σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου των ΗΠΑ, έχουν αναγνωριστεί δημόσια διάφορα περιστατικά που αφορούσαν επικίνδυνους ρωσικούς χειρισμούς γύρω από κρίσιμες ουκρανικές υποδομές.

Αυτές περιλαμβάνουν τις ρωσικές επιχειρήσεις γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο στην Ευρώπη, ο οποίος βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.

Η Ουκρανία έχει επίσης εκφράσει ανησυχίες ότι η Ρωσία μπορεί να ανατινάξει το φράγμα Nova Kakhovka, το οποίο συγκρατεί μια τεράστια δεξαμενή στη νότια Ουκρανία. Η ανατίναξη του φράγματος θα πλημμύριζε πολλούς οικισμούς συμπεριλαμβανομένης της Χερσώνας

Οι επικοινωνίες ΗΠΑ-Ρωσίας βρίσκονται στο επίκεντρο από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στη γείτονά της, δεδομένου του σοβαρού κινδύνου ότι ένας λάθος υπολογισμός και από τις δύο πλευρές θα μπορούσε να προκαλέσει άμεση σύγκρουση μεταξύ των εθνών με πυρηνικά όπλα.

Διάφοροι τρόποι επικοινωνίας 

Η γραμμή αποφυγής σύραξξης είναι μόνο ένας από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους οι στρατοί των ΗΠΑ και της Ρωσίας εξακολουθούν να επικοινωνούν.

Άλλα στρατιωτικά κανάλια περιλαμβάνουν σπάνιες συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν και του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοιγκού. Οι ανώτατοι στρατηγοί των ΗΠΑ και της Ρωσίας, ο στρατηγός του αμερικανικού στρατού, Μάρκ Μίλει  και ο Ρώσος στρατηγός, Βαλερί Γερασίμοφ , μίλησαν επίσης σε δύο περιπτώσεις από την έναρξη του πολέμου, ανέφερε το γραφείο του.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν και ο διευθυντής της CIA Μπιλ Μπερνς είχαν επίσης επαφή με Ρώσους αξιωματούχους.

Ωστόσο, οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο τους από τον Ψυχρό Πόλεμο και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε σήμερα ότι η Μόσχα ανέβαλε τις συνομιλίες στο Κάιρο με στόχο την επανέναρξη των επιθεωρήσεων πυρηνικών όπλων. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι οι συνομιλίες αναβλήθηκαν. Καμία πλευρά δεν έδωσε λόγο.

Σε ερώτηση για την ύπαρξη γραμμής αποφυγής σύρραξης, το Πεντάγωνο είπε μόνο ότι διατήρησε πολλά κανάλια για να «συζητηθούν κρίσιμα ζητήματα ασφάλειας με τους Ρώσους κατά τη διάρκεια έκτακτης ανάγκης  με σκοπό την αποφυγή εσφαλμένων υπολογισμών, στρατιωτικών επεισοδίων και κλιμάκωσης».

«Οι πρόσφατες κλήσεις του Υπουργείου Άμυνας με Ρώσους ομολόγους μάς κάνουν να πιστεύουμε ότι ο συνεχιζόμενος διάλογος είναι κρίσιμης σημασίας», δήλωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας.

Ούτε η πρεσβεία της Ρωσίας στην Ουάσιγκτον ούτε το υπουργείο Άμυνας της στη Μόσχα απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό.

«Δεν είναι μια γραμμή παραπόνων» 

Όταν ανακοινώθηκε τον Μάρτιο, το Πεντάγωνο είπε ότι η γραμμή αποφυγής σύρραξης δημιουργήθηκε για να αποφευχθούν τυχόν ακούσιες συγκρούσεις στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ ή στο έδαφος του.

«Δεν προορίζεται να είναι μια γραμμή καταγγελιών για όλες τις χρήσεις όπου μπορούμε απλώς να σηκώνουμε το τηλέφωνο και να καταγράφουμε ανησυχίες για το τι κάνει η Ρωσία στην Ουκρανία», δήλωσε τότε ανώτερος αξιωματούχος της άμυνας των ΗΠΑ.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση διατήρησαν τέτοιες ανοιχτές γραμμές σε διαφορετικά επίπεδα.

Ο Αλεξάντερ Βερσμπόου , πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα και πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου και του ΝΑΤΟ, είπε ότι η τελευταία γραμμή αποφυγής σύρραξης έχει σκοπό να επικεντρωθεί στις καθημερινές επιχειρήσεις - σε αντίθεση με τις πιο στρατηγικές συνομιλίες μεταξύ κορυφαίων αξιωματούχων όπως ο Μίλει και ο Γερασίμοφ. 

Ο Βερσμπόου έκανε μια σύγκριση με την πολύ πιο ενεργή γραμμή αποφυγής σύρραξης για τη Συρία, όπου οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας μερικές φορές επιχειρούν στον ίδιο εναέριο χώρο ή έδαφος.

«Το έχουμε δει αυτό στη Συρία, όπου το άμεσο επιχειρησιακό κανάλι μπορεί τουλάχιστον να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις κατά τη διάρκεια μιας ταχέως εξελισσόμενης κατάστασης όπου ίσως η Ουάσιγκτον κοιμάται», είπε ο Βερσμπόου στο Reuters.

Η γραμμή αποφυγής σύρραξης δοκιμάζεται δύο φορές την ημέρα με κλήσεις που πραγματοποιούνται στα ρωσικά, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος στο Reuters. Στέλεχος από την Ευρωπαϊκή Διοίκηση των ΗΠΑ που μιλάει ρωσικάξεκινά αυτές τις κλήσεις από το Βισμπάντεν της Γερμανίας, είπε ο αξιωματούχος.

Το Βισμπάντεν είναι επίσης η τοποθεσία της νέας Ομάδας Βοήθειας Ασφαλείας του Πενταγώνου-Ουκρανία, ή SAG-U, η οποία υποστηρίζει εξ αποστάσεως την άμυνα της κυβέρνησης του Κιέβου έναντι των ρωσικών στρατευμάτων.

Αμερικανοί αξιωματούχοι, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσαν προηγουμένως ότι οι σχεδιαστές της σύγκρουσης πίστευαν ότι η γραμμή αποφυγής σύρραξης θα ήταν χρήσιμη εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειαζόταν να εκκενώσουν Αμερικανούς από τα ρωσικά κατεχόμενα εδάφη στην Ουκρανία.

Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, οι Ηνωμένες Πολιτείες πίστευαν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταφέρει γρήγορα να καταλάβει το ουκρανικό έδαφος, παγιδεύοντας Αμερικανούς πολίτες προτού έχουν την ευκαιρία να φύγουν.

Ένας αξιωματούχος είχε υποθέσει ότι θα μπορούσε επίσης να είχε χρησιμοποιηθεί εάν ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος κυνηγούσε ένα ουκρανικό αεροσκάφος στον πολωνικό εναέριο χώρο ή εάν ένας ρωσικός πύραυλος διέσχιζε τον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ.