Ομόφωνα εγκρίθηκε από τους ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης η συμφωνία για την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας, καθώς κάμφθηκαν και οι αντιστάσεις της Ιρλανδίας, με τον Ντόναλντ Τουσκ να αναφέρει πως η συμφωνία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ από την 1η Νοεμβρίου 2019.
Πλέον, αναμένεται η επικύρωση της συμφωνίας για το Brexit από το βρετανικό κοινοβούλιο, που όμως καθίσταται δύσκολη τουλάχιστον με τις μέχρι τώρα πληροφορίες που φέρουν την αντιπολίτευση σχεδόν σύσσωμη να αντιδρά και να την καταγγέλλει.
Το βρετανικό κοινοβούλιο θα συγκληθεί εκτάκτως το Σάββατο στην πρώτη σαββατιάτικη συνεδρίαση από το 1982.
Τουσκ: Νιώθω θλίψη, η πόρτα της ΕΕ παραμένει ανοιχτή
Ο Ντ. Τουσκ σημείωσε πως αυτή η συμφωνία κατέστη τελικά δυνατή, κυρίως γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο αποδέχτηκε τους τελωνειακούς ελέγχους στο «σημείο εισόδου», κάτι που επιτρέπει την αποφυγή συνοριακών ελέγχων στη νήσο της Ιρλανδίας και προστατεύει την ενιαία αγορά.
«Επιτρέπει επίσης να αποφευχθεί το χάος και η συγκρουασιακή ατμόσφαιρα μεταξύ της Ε.Ε. και του Ην. Βασιλείου», επισήμανε, λέγοντας ότι τώρα «περιμένουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στο Βρετανικό κοινοβούλιο […] Η μπάλα βρίσκεται στο βρετανικό γήπεδο» είπε.
Ερωτηθείς σχετικά με το αν η Ε.Ε. είναι διατεθειμένη να εγκρίνει περαιτέρω παράταση, ο Ντ. Τουσκ ανέφερε ότι η Ε.Ε. είναι προετοιμάσμενη για την έγκριση από τη Βουλή των Κοινοτήτων πριν το τέλος του μήνα, αλλά σε περίπτωση που κατατεθεί σχετικό αίτημα και απορριφθεί, «θα συμβουλευτεί τα κράτη-μέλη» εκ νέου.
«Προσωπικά νιώθω θλίψη. Στην καρδιά μου θα είμαι πάντα υπέρ της παραμονής. Ελπίζω μια μέρα να επιστρέψει το Ην. Βασίλειο. Η πόρτα μας θα είναι ανοιχτή», κατέληξε ο Ντ. Τουσκ.
#BrexitDeal ensures "integrity of single market" & allows us to avoid "chaos and atmosphere of conflict between EU & UK" - President of the European Council Donald Tusk adds "door will always be open" for UK return to EU
— BBC Breaking News (@BBCBreaking) 17 Οκτωβρίου 2019
Live updates: https://t.co/3aRuafgZrr pic.twitter.com/xwKqY2O4ee
Γιούνκερ: Η συμφωνία προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχε επίσης ο Ιρλανδός πρωθυπουργός, Λίο Βαράντκαρ και ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ε.Ε. για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός τόνισε πως η συμφωνία αυτή είναι διαφορετική από τη συμφωνία που είχε κάνει η Ε.Ε. με την πρώην πρωθυπουργό του Η. Βασιλείου, Τερέζα Μέι, καθώς δεν περιλαμβάνει τη λύση του backstop. «Το backstop δεν ήταν ο σκοπός να χρησιμοποιηθεί, ενώ η καινούργια λύση πιθανότατα θα τεθεί σε λειτουργία μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου, που θα διαρκέσει το λιγότερο μέχρι το τέλος του 2020, με δυνατότητα παράτασης μέχρι το τέλος του 2022», δήλωσε ο Λ. Βαράντκαρ, εξηγώντας ότι με αυτήν τη λύση θα γίνονται οι έλεγχοι στα λιμάνια και έτσι δεν θα υπάρχουν δασμοί και έλεγχοι στα χερσαία σύνορα. Επιπλέον, ευχαρίστησε την ΕΕ για την αλληλεγγύη που έδειξε στην Ιρλανδία, υπογραμμίζοντας ότι το αποτέλεσμα αυτό, αποτελεί απόδειξη των επιτευγμάτων που μπορεί να πετύχει η Ε.Ε. όταν παραμένει ενωμένη.
Τέλος, ο Μ. Μπαρνιέ υπογράμμισε πως η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί πριν από το τέλος Οκτωβρίου και μετά θα ακολουθήσουν οι συνομιλίες για τη μελλοντική συνεργασία.
Τι προβλέπει η συμφωνία Λονδίνου-Βρυξελλών
Ενα νέο κεφάλαιο στο πρωτόκολλο που αφορά το καθεστώς της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, καθώς και κάποιες αλλαγές στην πολιτική διακήρυξη για την μελλοντική σχέση Βρετανίας και ΕΕ περιλαμβάνει η νέα συμφωνία που αποφασίστηκε από τις δύο πλευρές. Το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία επαναλαμβάνει τις δεσμεύσεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, της Κοινής Ταξιδιωτικής Περιοχής (CTA για την απρόσκοπτη μετακίνηση των πολιτών Βρετανίας και Ιρλανδίας) και άλλα δικαιώματα που υπάρχουν στη συμφωνία αποχώρησης που είχε παρουσιάσει το 2018 η Τερέζα Μέι.
Οι νέες προτάσεις της συμφωνίας αποφεύγουν το σκληρό σύνορο στο νησί της Ιρλανδίας και η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει ευθυγραμμισμένη με κάποιους κανόνες της ενιαίας αγοράς, παραμένοντας στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι διευθετήσεις θα ισχύσουν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου (Δεκέμβριος 2020) και για τέσσερα χρόνια, ενώ μετά από αυτή την περίοδο η συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας θα μπορεί να έχει λόγο στην μετέπειτα ισχύ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αποφασίζοντας με απλή πλειοψηφία, εάν θα παραμείνει σε αυτή για άλλα τέσσερα χρόνια ή όχι. Σε περίπτωση που υπάρξει αρνητική απόφαση τότε η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει άλλους τρόπους για την προστασία της ενιαίας αγοράς, ίσως με ένα ακόμη backstop.
Η απλή πλειοψηφία της συνέλευσης της Βόρειας Ιρλανδίας παρακάμπτει τη δυνατότητα βέτο από το Δημοκρατικό Ενωτικό κόμμα, DUP, η τοποθέτηση του οποίου παραμένει σημαντική για τη βρετανική κυβέρνηση προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία, όχι μόνο για τις ψήφους της αλλά και για την επιρροή που ασκεί στην ευρωσκεπτικιστική ομάδα των βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος, τη στιγμή που ο Μπόρις Τζόνσον, δεν διαθέτει την απαιτούμενη πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων. Το μικρό βορειο-ιρλανδικό κόμμα έχει ανακοινώσει ότι δεν θα στηρίξει τη συμφωνία στο κοινοβούλιο, λόγω της αντίθεσής του στο θέμα των τελωνειακών ελέγχων, στην συναίνεση της συνέλευσης της Βόρειας Ιρλανδίας και στους φόρους που θα επιβάλλονται κατά τη διακίνηση των αγαθών από το θαλάσσιο σύνορο της Ιρλανδίας.
Χαμένες θεωρούνται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, και οι ψήφοι των 21 διαγραφέντων βουλευτών των Τόρις, που δεν είχαν στηρίξει την κυβέρνηση στις ψηφοφορίες για το νομοσχέδιο αναβολής του Brexit.
Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στη διακίνηση των αγαθών, η συμφωνία διαβεβαιώνει ότι θα γίνονται στα σημεία εισόδου στη Βόρεια Ιρλανδία και όχι σε υποδομές στο σύνορο που χωρίζει την Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία, ενώ υπάρχει η πρόθεση να αποφευχθούν έλεγχοι στα λιμάνια και στα αεροδρόμια της Βόρειας Ιρλανδίας.
Ακόμη προβλέπεται ότι το σύνολο του ΗΒ, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Ιρλανδίας, θα είναι ελεύθερο να κάνει τις δικές του εμπορικές συμφωνίες. Η Βόρειος Ιρλανδία θα παραμείνει στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το ΗΒ, αλλά πρακτικά θα τηρεί τους κανόνες της ΕΕ, συνεπώς, μπορεί να μην υπάρχουν οι τελωνειακοί έλεγχοι στο σύνορό της με την Ιρλανδία αλλά θα καταβάλλονται δασμοί για συγκεκριμένα αγαθά. Το ίδιο δεν θα ισχύσει για τις «ιδιωτικές συναλλαγές» που θα μεταφέρονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία, όπως για παράδειγμα τις αγορές μέσω διαδικτύου, που δεν προορίζονται για εμπορική χρήση. Δασμοί θα επιβάλλονται για εμπορικά αγαθά που εισέρχονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία από τρίτες χώρες, εκτός εάν μπορεί να αποδειχτεί ότι θα παραμείνουν για χρήση μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία. Εάν μπορεί να αποδειχθεί κάτι τέτοιο - με μηχανισμούς που δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη - τότε θα υπάρχουν αποζημιώσεις στους εισαγωγείς, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
AP Photo/Frank Augstein
