Του Νίκου Μελέτη
Τα επίσημα κείμενα του ΝΑΤΟ που καθορίζουν τη διαδικασία ένταξης μιας υποψήφιας χώρας στη Συμμαχία διαψεύδουν όσους στην Αθήνα υποστηρίζουν ότι η συμφωνία των Πρεσπών είναι «ανίσχυρη» και δεν παράγει αποτελέσματα, καθώς πλέον είναι σαφές ότι στη σύνοδο κορυφής της επόμενης εβδομάδας θα υπάρξει επίσημη πρόσκληση προς την ΠΓΔΜ να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Συμμαχία, με το προσωρινό φυσικά όνομα FYROM. Πρόσκληση που αποτελεί την αφετηρία της διαδικασίας ένταξης μιας χώρας στο ΝΑΤΟ και προφανώς θα απευθυνθεί με τη συναίνεση και παρουσία της ελληνικής αντιπροσωπείας, δηλαδή του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα και των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, κ. Ν. Κοτζιά και Π. Καμμένου.
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το ΝΑΤΟ, μετά τη συμφωνία των Πρεσπών για την οποία ενημέρωσε τη Συμμαχία το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών με επιστολή, θα αποφασίσει να καλέσει την συγκεκριμένη χώρα να γίνει μέλος και θα την «προσκαλέσει επισήμως» (officially invite) να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη Συμμαχία.
Η ΠΓΔΜ με τη συμφωνία των Πρεσπών έχει αναλάβει την υποχρέωση εκπλήρωσης των δεσμεύσεων (κύρωση με δημοψήφισμα και συνταγματικές αλλαγές) προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενταξιακή διαδικασία στο ΝΑΤΟ πριν από το κρίσιμο σημείο της επικύρωσης των Πρωτοκόλλων Ένταξης από τα κράτη-μέλη, δηλαδή και από την ελληνική Βουλή. Μέχρι τότε όμως η ενταξιακή διαδικασία της ΠΓΔΜ θα προχωρά κανονικά και με κάθε επισημότητα.
Αν και ο στόχος της συμφωνίας των Πρεσπών είναι να έχει τεθεί σε ισχύ πριν από το τέλος του 2018, τίποτε δεν αποκλείει να συνεχιστεί και μετά αυτό το σημείο η ενταξιακή διαδικασία με το ΝΑΤΟ, που διαρκεί αρκετούς μήνες (στην περίπτωση του Μαυροβουνίου, από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Δεκέμβριο του 2015, εντάχθηκε τελικά στο ΝΑΤΟ τον Μάιο του 2017).
Ακόμη δηλαδή κι αν απορριφθεί η συμφωνία στο δημοψήφισμα ή ακόμη κι αν καθυστερεί η συνταγματική αλλαγή, η ενταξιακή διαδικασία θα παραμένει ζωντανή, εφόσον θα συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις και θα επαναλαμβάνονται οι προσπάθειες για διάσωση της συμφωνίας των Πρεσπών…
Τα επόμενα βήματα
Η διαδικασία που ακολουθείται στο ΝΑΤΟ είναι η εξής:
1. Ενταξιακές διαπραγματεύσεις: Αυτές γίνονται στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, από κοινή ομάδα ειδικών της Συμμαχίας και εκπροσώπων των υποψηφίων. Στόχος είναι η επίσημη επιβεβαίωση της επιθυμίας και της ικανότητας των υποψηφίων να ανταποκριθούν στις πολιτικές, νομικές και στρατιωτικές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της ιδιότητας του κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ, όπως προβλέπονται από τη Συνθήκη της Ουάσινγκτον και της «Μελέτης για τη Διεύρυνση του ΝΑΤΟ». Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε δύο επίπεδα, το ένα πολιτικό-στρατιωτικό και το άλλο περισσότερο τεχνικό, που αφορά τους πόρους, τις στρατιωτικές δυνατότητες, τη συνεισφορά στον κοινό προϋπολογισμό κ.λπ.
Ειδικό κεφάλαιο είναι και η λήψη μέτρων για τη διασφάλιση προστασίας των διαβαθμισμένων πληροφοριών του ΝΑΤΟ. Το χρονοδιάγραμμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων καθορίζεται από την πορεία εφαρμογής των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων από τους υποψηφίους, αν και για ορισμένα θέματα η ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων μπορεί να συνεχιστεί και μετά την ένταξη.
2. Η χώρα που έχει λάβει πρόσκληση με επιστολή του υπουργού Εξωτερικών της προς τον γ.γ., προσφέροντας την επιβεβαίωση της αποδοχής των υποχρεώσεων και δεσμεύσεων της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ. Η επιστολή αυτή συνοδεύεται και από ένα χρονοδιάγραμμα των μεταρρυθμίσεων.
3. Το ΝΑΤΟ προετοιμάζει τα Πρωτόκολλα Ένταξης στη Συνθήκη της Ουάσινγκτον, που ουσιαστικά αποτελούν τις προσθήκες στη Συνθήκη και έτσι γίνονται συστατικό μέρος της, επιτρέποντας στη χώρα να γίνει μέλος.
4. Τα Πρωτόκολλα Ένταξης επικυρώνονται από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ σύμφωνα με τη δική τους έννομη τάξη (π.χ. στις ΗΠΑ απαιτείται πλειοψηφία 2/3 για να περάσει η σχετική νομοθεσία από τη Γερουσία).
5. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ καλεί τη χώρα να προσχωρήσει στη Βορειοατλαντική Συνθήκη.
Αφού τα κράτη-μέλη ενημερώσουν την αμερικανική κυβέρνηση, που είναι ο θεματοφύλακας της Συνθήκης της Ουάσινγκτον, για την εκ μέρους τους αποδοχή των Πρωτοκόλλων για την ένταξη του νέου μέλους, ο γ.γ. προσκαλεί τη χώρα να προσχωρήσει στη Συνθήκη.
6. Η χώρα που έχει προσκληθεί προσχωρεί στη Βορειοατλαντική Συνθήκη, σύμφωνα με την εθνική διαδικασία που ισχύει.
7. Με την κατάθεση όλων των κειμένων της ένταξης στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ η προσκεκλημένη χώρα καθίσταται και τυπικά μέλος του ΝΑΤΟ.
Στην «αγκαλιά» της Συμμαχίας
Η FYROM συμμετείχε σε αποστολές στο Αφγανιστάν και στο Κόσοβο και έχει στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ σε πολλούς τομείς. Ήδη από το 1995 συμμετείχε στο πρόγραμμα Partnership for Peace (PfP) και από το 1999 στο Membership Action Plan (MAP), ένα πρόγραμμα που προσφέρει συμβουλές, βοήθεια και πρακτική στήριξη σε χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν στη Συμμαχία. Διευκρινίζεται πάντως ότι η συμμετοχή στο ΜΑΡ «δεν προδικάζει την απόφαση της Συμμαχίας για τη μελλοντική ένταξη της χώρας». Κρίσιμος σταθμός ήταν το 2008 με τη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου, όπου η Συμμαχία αποφάσισε ότι «η πρόσκληση για ένταξη στη Συμμαχία θα δοθεί μόλις βρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας με την Ελλάδα». Μια απόφαση που επιβεβαιώθηκε και στις επόμενες συνόδους κορυφής.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Παρασκευής 6 Ιουλίου 2018.
** Φωτογραφία: Intimenews.gr
