Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης συζητούν σχέδια για τη δημιουργία ενός κοινού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας κάτω από τη Βόρεια Θάλασσα για τη σύνδεση μελλοντικών υπεράκτιων αιολικών πάρκων καθώς επιδιώκουν να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά η φιλόδοξη πρόταση αντιμετωπίζει χρηματοδοτικές και ρυθμιστικές προκλήσεις.
Τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν ανακοινώσει δεσμεύσεις για την κατασκευή ιλιγγιώδους αριθμού υπεράκτιων αιολικών πάρκων, εν μέρει λόγω της ανάγκης να περιοριστεί η μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο στον απόηχο της εισβολής της στην Ουκρανία.
«Όσο πιο αλληλεξαρτώμενοι γινόμαστε στην Ευρώπη, τόσο πιο ανεξάρτητοι θα γινόμαστε από τη Ρωσία», είπε στους δημοσιογράφους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια επίσκεψης τον Μάιο στο δανικό λιμάνι Esbjerg, που χρησιμοποιείται από τους κορυφαίους κατασκευαστές ανεμογεννητριών Vestas. και Siemens Gamesa.
"Όλοι γνωρίζουμε ότι η παραγωγή πράσινης ενέργειας είναι εξαιρετική. Αλλά αν θέλεις πραγματικά να τη χρησιμοποιήσεις, χρειάζεσαι ένα δίκτυο και εκεί, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες", πρόσθεσε.
Δεν είναι, ωστόσο, σαφές πώς τεράστιες ποσότητες πράσινης ενέργειας μπορούν να ανταλλάσσονται διασυνοριακά χωρίς να υπερφορτώνονται τα ήδη φορτωμένα χερσαία δίκτυα ή να δημιουργηθεί ένας σωρός από καλώδια στον βυθό της θάλασσας.
Μια ιδέα που εξετάζεται είναι τα υπεράκτια δίκτυα με νέα αιολικά πάρκα που θα συνδέονται με κόμβους ή ενεργειακά νησιά και με καλώδια διασύνδεσης ρεύματος που θα τροφοδοτούν πολλές ευρωπαϊκές αγορές αντί για μία. Η δανική εταιρεία δικτύου Energinet συζητά ήδη τη σύνδεση δύο ενεργειακών νησιών στα δανικά τμήματα της Βόρειας και της Βαλτικής Θάλασσας με τη Γερμανία και το Βέλγιο. Υπάρχουν επίσης συνομιλίες με τη Νορβηγία, την Ολλανδία και τη Γερμανία για μελλοντικά έργα, δήλωσε η Χάνε Στορμ Εντλεφσεν,υπεύθυνη για την ανάπτυξη ενεργειακών νησιών στην Energinet.
Σύμπραξη σε αιολικά πάρκα
Η Δανία, η Ολλανδία, η Γερμανία και το Βέλγιο ανακοίνωσαν σχέδια στα μέσα Μαΐου για την κατασκευή υπεράκτιας αιολικής ισχύος 150 γιγαβάτ (GW) μέχρι το 2050, από μόλις 15 GW σήμερα, ένα δεκαπλάσιο άλμα.
«Αυτό που είναι εντελώς νέο είναι ότι βλέπουμε τη δημιουργία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως κάτι που γίνεται καλύτερα από κοινού», δήλωσε στο Reuters ο υπουργός Κλίματος και Ενέργειας της Δανίας Νταν Γιόργκενσεν.
Ένα δίκτυο της Βόρειας Θάλασσας εξοικονομεί χρήματα και βοηθά στη διαχείριση της αστάθειας της παραγωγής, με την παραγωγή ανέμου να ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία, αλλά συχνά ακολουθώντας ένα προβλέψιμο μοτίβο, δήλωσε ο Κρις Πεετερς, Διευθύνων Σύμβουλος του βελγικού χειριστή δικτύου μεταφοράς Elia. «Πολλά από αυτά τα μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως ο άνεμος, έχουν την τάση να ταξιδεύουν στην Ευρώπη – τα βλέπετε να περνούν από τη Θάλασσα της Ιρλανδίας πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα και προς τη Βαλτική», εξήγησε.
Ένας ενεργειακός κόμβος στη θάλασσα επιτρέπει επίσης στην αιολική ενέργεια που παράγεται να παραμείνει στην ανοικτή θάλασσα μέχρι να τη χρειαστούν οι καταναλωτές στην ξηρά. "Έχουμε αυτό το νησί, συλλέγει τον άνεμο γύρω του και μετά το φέρνει στην ακτή ή το φέρνει σε άλλο κόμβο που το στέλνει στη συνέχεια στη χώρα που έχει τη ζήτηση εκείνη τη στιγμή", είπε ο Πεετερς.
Έτσι εμποδίζεται η υπερφόρτωση του δικτύου στην ξηρά, ένα κοινό πρόβλημα με τη Γερμανία να πληρώνει συστηματικά τους Δανούς αιολικούς παραγωγούς για να σβήσουν τις ανεμογεννήτριές τους για λίγο για να περιορίσουν τις εισαγωγές και να αποφύγουν την καταπόνηση του δικτύου της.
Ποιος θα πληρώσει;
Ωστόσο, η δημιουργία ενός δικτύου θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να κατασκευαστεί και πιθανότατα θα κοστίσει περισσότερο από ένα διψήφιο ποσό δισεκατομμυρίων δολαρίων, ανέφεραν πηγές του κλάδου στο Reuters. Υπάρχει ένα υβριδικό καλώδιο σε λειτουργία στην Ευρώπη μέχρι σήμερα, που συνδέει πολλά αιολικά πάρκα στη Βαλτική Θάλασσα τόσο με τη Δανία όσο και με τη Γερμανία, που λειτουργεί από την Energinet και τη γερμανική εταιρεία δικτύων 50Hertz, εκ των οποίων η Elia κατέχει το 80%.
Τα υβριδικά έργα συνδυάζουν στοιχεία παραγωγής και μετάδοσης και συνδέουν δύο ή περισσότερες αγορές, ενώ τα υπάρχοντα υπεράκτια αιολικά πάρκα παραδοσιακά στέλνουν την ισχύ τους στην ακτή μέσω μεμονωμένων καλωδίων σε μία μόνο χώρα. Δεν είναι επίσης σαφές ποιος θα επενδύσει και θα αναπτύξει αυτά τα έργα στα οποία συμμετέχουν πολλές χώρες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, περιλαμβάνουν τη Βρετανία που δεν είναι μέλος της ΕΕ.
"Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι όλα τα μέρη πρέπει να έχουν το κίνητρο να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη υβριδικών έργων και αυτό δεν συμβαίνει επί του παρόντος", δήλωσε ο Ούλρικ Στριντσμπέκ, επικεφαλής ρυθμιστικών υποθέσεων στην Orsted . Ο ισχύον κανονισμός δεν επιτρέπει τον απαραίτητο επιμερισμό του κόστους και των εσόδων που θα παρότρυνε όλα τα μέρη να επενδύσουν, πρόσθεσε.
Παρόλα αυτά, η Orsted, η οποία έχει κατασκευάσει περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων αιολικών πάρκων στη θάλασσα, θεωρεί τα υβριδικά έργα ζωτικής σημασίας για να ξεκλειδώσουν τις μελλοντικές δυνατότητες της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. «Πιστεύουμε ότι τα υβριδικά πρότζεκτ μπορούν να εξοικονομήσουν πολύ χρόνο, χρήμα και ταλαιπωρία», είπε ο Στρίντσμπεκ στο Reuters.
