«Ευλόγησε τα τανκς τους. Τον στρατιωτικό τους εξοπλισμό!» Με εμφανή την απέχθεια ο επικεφαλής της αστυνομίας του Κιέβου, Αντρίι Νεμπίτοφ εξηγεί μιλώντας στο Politico πώς ο πατέρας Μίκολα Γιεβτουσένκο, ιερέας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας που υπάγεται στο Πατριαρχείο της Μόσχας συνεργάστηκε με τους Ρώσους προσφέροντας εκτός από τις ευλογίες του και στήριξη αφού παρότρυνε το ποίμνιο του να καλοδεχθεί τους εισβολείς.
Ο 75χρονος ιερέας που δικάζεται στο Κίεβο και κατηγορείται ότι υπέδειξε στις ρωσικές δυνάμεις ποιοι ήταν οι ντόπιοι που θα αντιστέκονταν στην Μπούτσα, είναι ένας από τους τουλάχιστον 30 ιερείς που βρίσκονται τώρα στο στόχαστρο της ουκρανικής κυβέρνησης η οποία έχει περάσει στην αντεπίθεση απέναντι στην εκκλησία που από το 2014, λόγω της στενής εξάρτησης της από τη Μόσχα, καταγγέλλεται ότι λειτουργεί ως «δούρειος ίππος» του Κρεμλίνου στη χώρα.
Την Τετάρτη, το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι ένας Ουκρανός ιερέας από την εκκλησία αυτή καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκιση αφού βρέθηκε ένοχος για συνεργασία με τους Ρώσους. Ο ιερέας, από την ανατολική επαρχία του Λουχάνσκ, δεν κατονομάστηκε αλλά έγινε γνωστό ότι συγκέντρωνε πληροφορίες για τον εξοπλισμό των Ουκρανών στρατιωτών από τα μέσα του Απριλίου.
«Ο εχθρός χρησιμοποίησε αυτές τις πληροφορίες για να εντοπίσει και να επιτεθεί σε στόχους» αναφέρει το κατηγορητήριο σύμφωνα με τη σχετική ανάρτηση των ουκρανικών Αρχών στο Telegram.
H Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) έχει πραγματοποιήσει μπαράζ επιδρομών σε ενορίες που εκτιμάται ότι μπορεί να έχουν ως εντολοδόχο τη Μόσχα. Μεταξύ των θρησκευτικών ιδρυμάτων που μπήκαν στο στόχαστρο ήταν και η Λαύρα των Σπηλαίων του Κίεβου, ένα μοναστήρι του 11ου αιώνα ενώ στη δυτική Ουκρανία, οι άνδρες των ειδικών δυνάμεων έκαναν επιδρομή στις μονές Κορέτσκι και Βόλιν.
Αν και δεν βρέθηκαν όπλα ή ρώσοι σαμποτέρ, το SBU απήγγειλε κατηγορίες σε διάφορους ιερωμένους της Λάβρας ότι υμνούν την Ρωσία δικαιολογώντας την εισβολή της στην Ουκρανία αλλά και για κατοχή φιλορωσικού υλικού όπως βιβλία, εφημερίδες κτλ.
Το «σχίσμα» του Μαιντάν
Από το 2014, οπότε και πραγματοποιήθηκε η επανάσταση του Μαιντάν υπάρχουν κατά καιρούς εκκλήσεις ώστε η εξαρτώμενη από τη Ρωσία ορθόδοξη εκκλησία να κηρυχθεί παράνομη.
Στα τέλη του Νοεμβρίου 2013 η τότε ηγεσία της Ουκρανίας αποφάσισε, υπό την προεδρία του Βίκτορ Γιανούκοβιτς, να αποχωρήσει από τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδυναμώνοντας τους δεσμούς με τη Μόσχα. Η απόφαση αυτή πυροδότησε άμεσα συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, οι οποίες εξελίχθηκαν στο κίνημα Euromaidan. Οι διαδηλώσεις πήραν διαστάσεις επανάστασης εναντίον της διεφθαρμένης και φιλορωσικής ηγεσίας της χώρα. Αφού πνίγηκαν στο αίμα καθώς έχασαν τη ζωή τους 127 άνθρωποι στην πλατεία (Maidan) Ανεξαρτησίας του Κιέβου, η ηγεσία τελικά ανατράπηκε τέλη Φεβρουαρίου και διέφυγε στην Ρωσία.
Από τότε λοιπόν τα βλέμματα στράφηκαν στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία και στην ροπή της προς τη «μαμά Ρωσία». Η πλειοψηφία του ουκρανικού πληθυσμού είναι χριστιανοί ορθόδοξοι.
Από την κατάρρευση της Σοβιετικής ένωσης κιόλας ξεκίνησε ένας έντονος ανταγωνισμός μεταξύ της ρωσικών εξαρτήσεων εκκλησία και της ανεξάρτητης Ουκρανικής Εκκλησίας. Ο ανταγωνισμός εξελίχθηκε σε ρήξη το 2018. Έτσι προέκυψαν και επισήμως δύο διαφορετικές εκκλησίες με πολύ όμοια όμως ονομασία. Από τη μια η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας που έκοψε κάθε σύνδεση με το Ρωσικό Πατριαρχείο και απέκτησε αναγνώριση ως ανεξάρτητη επισήμως το 2019 και από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Πρακτικά είναι η εκκλησία που στήριξε την επανάσταση του Μαιντάν. Έτσι στο άρμα της Μόσχας έμεινε η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία που έχει περισσότερα ακίνητα και περιουσία από την ανεξάρτητη εκκλησία αλλά το μισό ποίμνιο. Όταν έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία την καταδίκασε αλλά πολλοί Ουκρανοί δεν πείστηκαν.
Πια η κυβέρνηση του Κιέβου έχει ξεκινήσει την δική της «σταυροφορία» για να εκριζώσει και αυτόν τον ρωσικό δάκτυλο, όπως τουλάχιστον τον περιγράφει, στη χώρα. Ο Πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται νόμο που θα απαγορεύει την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκκλησία επειδή, όπως εξήγησε, αυτό είναι αναγκαίο για να καταργήσει κάθε δυνατότητα των Ρώσων να «αποδυναμώνουν την Ουκρανία από μέσα».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας μάλιστα διέταξε να εντατικοποιηθούν οι έρευνες για «ανατρεπτικές δραστηριότητες των ρωσικών ειδικών υπηρεσιών στο θρησκευτικό περιβάλλον της χώρας» και ζήτησε να επιβληθούν κυρώσεις εναντίον προσώπων που δεν διευκρινίστηκαν.
«Σατανιστές»
Ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας, Μητροπολίτης Κλήμης αντέδρασε λέγοντας ότι «πάντα λειτουργούσαν στο πλαίσιο του ουκρανικού νόμου» προσθέτοντας ότι «ως εκ τούτου, το ουκρανικό κράτος δεν έχει νομικά πατήματα να ασκήσει πίεση ή να καταπιέσει τους πιστούς μας».
Η Ρωσία αντέδρασε με σφοδρότητα σε αυτές τις εξελίξεις. Ο γνωστός για τις ανεπεξέργαστες διατυπώσεις του, πρώην πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ χαρακτήρισε τους κυβερνώντες στην Ουκρανία «σατανιστές» και «εχθρούς του Χριστού και της ορθόδοξης πίστης» και κάλεσε τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο να τους αντιμετωπίζει ως τέτοιους.
Οι απελπισμένοι από τον θάνατο και τις κακουχίες Ουκρανοί πάντως δείχνουν να μην μπορούν να νιώσουν πια πνευματικό αποκούμπι σε μια εκκλησία που μπορεί να έχει οποιαδήποτε σχέση με αυτούς που προκάλεσαν τα δεινά τους. Δημοσκόπηση που έγινε τον Ιούλιο από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου έδειξε ότι μόλις 4% των πολιτών δήλωσαν πιστοί στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Μάλιστα οι New York Times την ίδια περίοδο σε ρεπορτάζ τους αναφέρονται στο ποίμνιο του χωριού Χίλτσα Ντρούχα, το οποίος αποφάσισε να αλλάξει εκκλησία. Ο ιερέας όμως, που είχε στην εκκλησία σε περίοπτη θέση τοιχογραφία των Ρομανόφ, της βασιλικής οικογένειας της Ρωσίας, δεν τους ακολούθησε. Ενημέρωσε μάλιστα έναν επιβλέποντα ιερέα από τη Μόσχα για να απομακρύνουν μαζί τα περιουσιακά στοιχεία της εκκλησίας από το ναό. «Ο επιβλέπων ιερέας γονάτισε και άρχισε να καταριέται το χωριό», δηλώνει στην εφημερίδα Κάτια Τουσκοβτς. «Είπε ότι ήλπιζε να μην μείνει ζωντανούς ούτε ένας. Τι είδους ιερέας είναι αυτός;»
