Ο Nord Stream 2 ως μοχλός πίεσης της Δύσης προς τη Μόσχα

Ο Nord Stream 2 ως μοχλός πίεσης της Δύσης προς τη Μόσχα

Τα έμμεσα αποτελέσματα της σύγκρουση ΗΠΑ-Ρωσίας για την Ουκρανία είναι άμεσα ορατά. Ήταν φυσικό επόμενο να εμπλακεί η Γερμανία, μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, που συνδέει τη Ρωσία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, στην Ευρώπη της ενεργειακής κρίσης και της οικονομικής κατάστασης εν μέσω πανδημίας, η διαμάχη για την Ουκρανία έχει πολλές διαστάσεις.

Όταν ακόμα και μία συνάντηση μεταξύ του Μπάιντεν και του Πούτιν, έστω με τη βοήθεια της τεχνολογίας, δεν αποκλιμακώνει την κατάσταση μεγάλης επικινδυνότητας που έχει προκύψει στην Ουκρανία, γίνεται σαφές το μέγεθος του ζητήματος. Λίγο μετά το ψηφιακό τετ-α-τετ οι δύο πλευρές συνέχισαν να ανεβάζουν τους τόνους, η κάθε μία με τον τρόπο της. Η τύχη του γερμανορωσικου αγωγού Nord Stream 2 ήρθε άμεσα σε πρώτο πλάνο.

Ο Λευκός Οίκος, μέσω του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, σύνδεσε αμέσως εύσχημα τον αγωγό φυσικού αερίου με την πιθανότητα ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ως ένα διαπραγματευτικό όπλο στη φαρέτρα του απέναντι στη Μόσχα. Οι ΗΠΑ παραδοσιακά αντιτίθενται στον αγωγός Nord Stream 2, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον είχε οπισθοχωρήσει τακτικά, λόγω της βούλησης της Γερμανίας.

Αυτή τη φορά, με την αφορμή της συγκέντρωσης ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία, οι ΗΠΑ ξαναέριξαν τη μπάλα στο γήπεδο της Γερμανίας. Η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας, με τον Όλαφ Σολτς πλέον στην καγκελαρία, ανταποκρίθηκε αυτή τη φορά θετικά. Ο Σολτς δήλωσε άμεσα πως θα υπάρχουν επιπτώσεις σε αυτή την πιθανότητα, καθώς δεν είναι δυνατόν μία ευρωπαϊκή χώρα να μείνει αμέτοχη όταν παραβιάζονται τα σύνορα της Ουκρανίας.

Πριν από την παρέμβαση της Υπουργού Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ για τη μη αδειοδότηση του γερμανορωσικού αγωγού, είχε προηγηθεί μία σειρά κινήσεων από το Βερολίνο. Αυτό φαίνεται στον διεθνή στίβο βέβαια. Η Ουάσιγκτον μαζί με το Βερολίνο είχαν προχωρήσει ακόμα και στην ανάδειξη του ζητήματος των κυρώσεων στη Ρωσία σε περίπτωση ρωσικής εισβολής, ακόμα και σε ειδική σύνοδο των G7. Αμερικάνοι αξιωματούχοι ανέφεραν σε μία επιτροπή του Κογκρέσου άλλωστε πως υπάρχει μία κατανόηση με τη Γερμανία πως θα διακοπεί ο Nord Stream 2, σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς.

Το Συμβούλιο των Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ χρησιμοποίησε αυστηρή γλώσσα για το ζήτημα, δίχως ωστόσο να συγκεκριμενοποιήσει τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις με τις οποίες απείλησε τη Μόσχα. Από τη συνέντευξη τύπου του Ύπατου Εκπροσώπου της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ, που ανακοίνωσε κυρώσεις για μισθοφόρους του Wagner Group που εμπλέκονται σε πράξεις υβριδικού πολέμου από τη Ρωσία, τους Ευρωπαίους τους ενδιαφέρουν οι πράξεις, περισσότερο από τις προθέσεις και τους σχεδιασμούς.

Βέβαια, οι δηλώσεις της Γερμανίδας ΥΠΕΞ Μπέρμποκ έχουν ένα ειδικό βάρος, λαμβανομένου υπόψιν πως η σκλήρυνση της στάσης απέναντι σε καθεστώτα με ένα μητρώο παραβιάσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούσε προεκλογική δέσμευση. Η ίδια τόνισε πάντως πως ο Nord Stream 2 δεν μπορεί να λάβει άδεια γιατί προς το παρόν δεν πληροί τους κανονισμούς της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ενέργεια. Ωστόσο, διαφαίνεται πως μετά από την αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ και των Χριστιανοδημοκρατών από την κυβέρνηση φαίνεται πως για τη στάση απέναντι στη Ρωσία υπάρχει μία διακομματική σύμπνοια στη Γερμανία.

Μπορεί να διακρίνει κάποιος στο υπόβαθρο τη Μόσχα για τη θεαματική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου; Προς το παρών, το Κρεμλίνο τηρεί προσεκτική στάση στο ζήτημα, προσπαθώντας να αποσυνδέσει τα δύο ζητήματα. Βέβαια, για να προχωρήσει ο Nord Stream 2 έχουν αναληφθεί υποχρεώσεις ώστε να μην ζημιωθεί η Ουκρανία από τη λειτουργία του. Σε κάθε περίπτωση, η Μόσχα διατηρεί ψηλά τις απαιτήσεις της. Το πρόσφατο αίτημα προς τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ να αποσυρθεί η πρόσκληση της βορειοατλαντικής συμμαχίας προς την Ουκρανία είναι χαρακτηριστικό των βλέψεων της. Το ΝΑΤΟ βέβαια απέρριψε το αίτημα. Ωστόσο, η Ρωσία διατηρεί τον τεράστιο αριθμό δεκάδων χιλιάδων στρατευμάτων στα ουκρανικά σύνορα και ο Ιανουάριος πλησιάζει. Τότε άλλωστε υπάρχει ο μεγάλος φόβος για την επόμενη κίνηση της.