Του Γιώργου Παυλόπουλου
Ο Ντόναλντ Τραμπ και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι αδιαμφισβήτητοι νικητές σε αυτόν τον γύρο του μπρα-ντε-φερ με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν. Η απελευθέρωση και μάλιστα άνευ όρων, του πάστορα Άντριου Μπράνσον από τις τουρκικές φυλακές δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας μεγαλοπρεπής... τεμενάς τον οποίο αναγκάστηκε να κάνει ο «σουλτάνος» απέναντι στους ισχυρούς του συμμάχους και τον πρόεδρό τους. Συνειδητοποιώντας, προφανώς, ότι κάθε άλλη επιλογή θα ισοδυναμούσε όχι απλώς με γροθιά στο μαχαίρι, αλλά πιθανότατα με πολιτική αυτοκτονία.
Είναι γεγονός, βεβαίως, ότι ο Ερντογάν έχει επανειλημμένως επιχειρήσει να αποποιηθεί κάθε ευθύνη για το συγκεκριμένο θέμα, πετώντας το μπαλάκι στην δήθεν «ανεξάρτητη τουρκική δικαιοσύνη». Το έκανε δε με ιδιαίτερη έμφαση τον περασμένο μήνα, σε μια ξεκάθαρη προσπάθεια να μην χρεωθεί την ταπεινωτική υποχώρηση στα εκατομμύρια των οπαδών του, οι οποίοι πίνουν νερό στο όνομά του – και έχοντας, προφανώς, λάβει ήδη την απόφασή του για απελευθέρωση του Μπράνσον, μετά τις ασφυκτικές πιέσεις που δέχθηκε από τους Αμερικανούς, τις απειλές τους για σοβαρές συνέπειες και την πρόσφατη κατρακύλα της λίρας (παρά τη μερική της ανάκαμψη εδώ και μερικές ημέρες).
Ωστόσο, κανείς δεν έχει αυταπάτες – και κυρίως οι μάρτυρες κατηγορίας που ξαφνικά χθες αποφάσισαν να αποσύρουν ή να αλλάξουν τις καταθέσεις τους... Ο Τραμπ θα περιφέρει τον ελεύθερο Μπράνσον ως τρόπαιο παντοδυναμίας και ως έμπρακτη απόδειξη του θριάμβου του απέναντι στον ατίθασο Ερντογάν. Ως παράδειγμα προς τους αντιπάλους και, κυρίως, τους εταίρους των ΗΠΑ και μήνυμα ότι κανείς δεν μπορεί να αντιστέκεται στη θέλησή τους.
Και ο Ερντογάν τι θα κάνει από εδώ και στο εξής; Έχει, άραγε, διασφαλίσει κάποιια ανταλλάγματα τα οποία θα μπορούσαν να αμβλύνουν την εικόνα της ήττα του και να περιορίσουν το πολιτικό κόστος από την απόφασή του να δώσει χάρη σε ένα άνθρωπο που, ούτε λίγο ούτε πολύ, είχε στο παρελθόν παρουσιάσει ως μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την Τουρκία, ως συνεργάτη των γκιουλενιστών, πράκτορα του κουρδικού ΡΚΚ και σαμποτέρ των Αμερικανών;
Η αλήθεια είναι ότι ο ίδιος, αν και δεν βρίσκεται σε θέση να απαιτήσει «αντισταθμιστικά ωφελήματα» από την Ουάσινγκτον, το προσπαθεί. Για παράδειγμα, χθες, δήλωσε ότι «πολύ σύντομα και θεού θέλοντος» (Αμερικανών ήθελε να πει, αλλά...), θα ξεκινήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ανατολικά του ποταμού Ευφράτη, εκεί όπου βρίσκονται οι περιοχές τις οποίες ελέγχουν πλήρως οι Κούρδοι της Συρίας, με τη βοήθεια ή ανοχή των ΗΠΑ.
Παράλληλα, επιχείρησε να υπενθυμίσει στους πολίτες της χώρας του τα επιτεύγματά του. «Παρά το ότι το τελευταίο διάστημα η οικονομία μας έχει εκτεθεί σε ορισμένες κερδοσκοπικές επιθέσεις, δεν αλλάζει η διαπίστωση ότι είμαστε η 13η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη σε όρους αγοραστικής δύναμης και η 17η με βάση το ΑΕΠ μας», είπε, ενώ ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου που συντονίζει τις επενδύσεις (όλα περνάνε απευθείας από τα χέρια του Ερντογάν, όπως είναι σαφές...) παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν πως οι άμεσες ξένες επενδύσεις φέτος θα ξεπεράσουν τα 11 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας έτσι τις αντίστοιχες του 2017.
Δεν αποκλείεται, επίσης, ο Ερντογάν να επιχειρήσει το αμέσως επόμενο διάστημα να κάνει επίδειξη δύναμης και σε άλλα μέτωπα, όπως είναι για παράδειγμα το Αιγαίο και η Κύπρος, με έμφαση στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στα «οικόπεδα» του νησιού. Ή ακόμη, στο εσωτερικό, να εξαπολύσει νέο μπαράζ διώξεων κατά των αντιπάλων του, χαρακτηρίζοντάς τους φυσικά γκιουλενιστές και προδότες του έθνους.
Φυσικά, θα προτιμούσε κάτι άλλο: Την έκδοση από τις ΗΠΑ στην Τουρκία του ίδιου του Φετουλάχ Γκιουλέν. Μάλλον είναι απίθανο, όμως, οι Αμερικανοί και ο Τραμπ να του κάνουν τέτοια χάρη, τουλάχιστον για την ώρα.
AP Photo/Geert Vanden Wijngaert
