Καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ έθεσε σήμερα, μονομερώς, σε ισχύ σκληρές οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης, οι οποίες είχαν αρθεί το 2015 μετά την ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ο Αμερικανός πρόεδρος, σημείωσε μέσω twitter ότι οι νέες κυρώσεις είναι οι πιο σκληρές κυρώσεις που επιβλήθηκαν ποτέ και θα πάνε σε άλλο επίπεδο τον ερχόμενο Νοέμβριο. Παράλληλα, στέλνοντας μήνυμα με πολλούς αποδέκτες προειδοποίησε ότι «όποιος συνεργάζεται με το Ιράν δεν πρόκειται να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ».
The Iran sanctions have officially been cast. These are the most biting sanctions ever imposed, and in November they ratchet up to yet another level. Anyone doing business with Iran will NOT be doing business with the United States. I am asking for WORLD PEACE, nothing less!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 7 Αυγούστου 2018
Το 2015 ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα, Βρετανία και Γερμανία είχαν καταλήξει σε συμφωνία με το Ιράν η οποία προέβλεπε τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης με αντάλλαγμα την άρση των διεθνών οικονομικών κυρώσεων που είχαν οδηγήσει τη χώρα σε απομόνωση επί σχεδόν μια δεκαετία.
Τον περασμένο Μάιο, και παρά τις διεθνείς αντιδράσεις εταίρων των ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε σε μονομερή ακύρωση της συμφωνίας προαναγγέλλοντας κυρώσεις.
Από σήμερα λοιπόν, έχουν τεθεί σε ισχύ οι νέες οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν, γεγονός που πυροδοτεί έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, αλλά και για επιπτώσεις στις αγορές πρώτων υλών και ευρύτερα στην παγκόσμια οικονομία.
Με το πρώτο πακέτο κυρώσεων μπαίνουν στο στόχαστρο χρηματοοικονομικές συναλλαγές, εξαγωγές πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών, καθώς και οι αγορές αυτοκινήτου και αεροσκαφών. Ειδικότερα αναμένεται να πληγεί έντονα η αυτοκινητοβιομηχανία της χώρας, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εργοδότης μετά τον ενεργειακό τομέα. Ήδη η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Daimler - μητρική της Mercedes Benz - ανακοίνωσε ότι παύει μέχρι νεωτέρας τις «περιορισμένες δραστηριότητές» της στο Ιράν εξαιτίας των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων που τέθηκαν εκ νέου σήμερα σε ισχύ σε βάρος της Τεχεράνης.
Πάντως, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Αμερικανού προέδρου Τζον Μπόλτον μιλώντας στο Fox News εκτίμησε ότι οι κυρώσεις λειτουργούν ήδη, αποτρέποντας τις ευρωπαϊκές εταιρείες: «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξακολουθούν να διατηρούν την συμφωνία, αλλά στην πραγματικότητα οι εταιρείες τους χάνουν σιγά σιγά την δυναμική τους».
Εκτός των άλλων, με τις νέες κυρώσεις θα διακοπεί η πρόσβαση του Ιράν σε αμερικανικά δολάρια, καθώς και η δυνατότητα της χώρας να διατηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό ή να κάνει μεγάλες συναλλαγές στο δικό της νόμισμα, το ριάλ.
Οι κυρώσεις στο πετρέλαιο και φόβοι για παγκόσμιο ντόμινο ανατιμήσεων στις τιμές
Ωστόσο το πιο ισχυρό βέλος στη φαρέτρα της Ουάσινγκτον αναμένεται να βγει τον ερχόμενο Νοέμβριο, οπότε και θα τεθούν σε ισχύ κυρώσεις στο ιρανικό πετρέλαιο. Αυτό θα μπορούσε να μηδενίσει τις ιρανικές εξαγωγές αργού και να πυροδοτήσει ισχυρές νέες αναταράξεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, εκτοξεύοντας τις τιμές.
Από την πλευρά της η ΕΕ προσπαθεί να προασπίσει τα εμπορικά της συμφέροντα στο Ιράν, καθώς ανακοίνωσε ότι τίθεται σε ισχύ νομοθεσία για την προστασία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που έχουν παρουσία στη χώρας. «Είμαστε αποφασισμένοι να προστατεύσουμε τους ευρωπαϊκούς οικονομικούς παράγοντες που εμπλέκονται σε νόμιμες δοσοληψίες με το Ιράν, σύμφωνα με το δίκαιο της Ε.Ε. και το ψήφισμα 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», αναφέρεται σε κοινή ανακοίνωση των υπουργών Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας, καθώς και της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις- ειδικά οι πετρελαϊκές- ήταν οι πρώτες, που επέστρεψαν σε ιρανικό έδαφος το 2015 με συμμετοχή σε επιχειρηματικά σχέδια αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Τώρα οι περισσότερες επανεξετάζουν την έκθεσή τους στην Ισλαμική Δημοκρατία και δεν αποκλείεται να επιδιώξουν πώληση των μεριδίων τους στα εν λόγω σχέδια.
Σήμερα, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας, η Μογκερίνι δήλωσε: «Κάνουμε το καλύτερο για να κρατήσουμε το Ιράν στη συμφωνία. Είναι προς το συμφέρον της ασφάλειας όχι μόνο της περιοχής μας, αλλά και του κόσμου. Ενθαρρύνουμε ιδιαίτερα τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να αυξήσουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες με το Ιράν», συνέχισε.
Ιράν: Παραμένουμε πιστοί στη συμφωνία
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη θα συνεχίσει να τηρεί την πολυμερή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμά της, όπως διαβεβαίωσε ο Ιρανός πρόεδρος, Χασάν Ροχανί.
«Παρά τις κυρώσεις, θα αποδείξουμε ότι τηρούμε τον λόγο μας και τιμούμε τις διεθνείς συμφωνίες», υπογράμμισε ο Ροχανί σε συνέντευξη, που παραχώρησε στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο IRIB.
Ο πρόεδρος του Ιράν χαρακτήρισε τις αμερικανικές κυρώσεις ως «ψυχολογικό πόλεμο», που αποβλέπει στο να σπείρει «διχόνοια μεταξύ των Ιρανών». Ο Χασάν Ροχανί κατήγγειλε την Ουάσιγκτον ότι με την κίνησή της αυτή «έστρεψε την πλάτη στη διπλωματία».
«Θέλουν να εξαπολύσουν έναν ψυχολογικό πόλεμο κατά του Ιρανικού έθνους. Διαπραγματεύσεις με κυρώσεις δεν έχουν λογική. Είμαστε πάντοτε υπέρ της διπλωματίας και του διαλόγου, αλλά ο διάλογος απαιτεί εντιμότητα», τόνισε.
Με φόντο τις σημερινές εξελίξεις, η Τεχεράνη δεν μπορεί μπορεί παρά να ελπίζει σε, μερική τουλάχιστον, κινεζική στήριξη. Σύμφωνα με το Bloomberg, το Πεκίνο έχει απορρίψει το αμερικανικό αίτημα για να σταματήσει τις αγορές ιρανικού αργού, αν και φέρεται να έχει συμφωνήσει να μην τις αυξήσει σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα.
AP Photo
