Λιγότερα από 150 χλμ. μένει να κατασκευαστούν για να ολοκληρωθεί ο Nord Stream 2, ο περιβόητος αγωγός φυσικού αερίου που θα συνδέει Ρωσία με Γερμανία. Οι ΗΠΑ τον χαρακτηρίζουν «πολιτικό εργαλείο του Κρεμλίνου» και ζήτησαν πρόσφατα από Βερολίνο και ΕΕ να επιβάλει μορατόριουμ στην ολοκλήρωση της κατασκευής του. Στην Βαλτική, ρωσικά σκάφη «βιάζονται» να τελειώσουν την κατασκευή ενώ η Ουάσινγκτον έχει ως όπλο τις κυρώσεις. Με την κατασκευή στο τελικό στάδιο, η μοίρα του αγωγού εκτιμάται πως πιθανότατα θα εξαρτηθεί από αυτόν τον «αγώνα».
Ο Nord Stream 2 βρίσκεται στο επίκεντρο επικρίσεων από το 2015, όταν η Gazprom και πέντε ευρωπαϊκές εταιρίες δημιούργησαν ένα κονσόρτιουμ για την κατασκευή ενός αγωγού με κόστος 9.5 δις ευρώ, δίπλα σε έναν ήδη υπάρχοντα αγωγό, τον Nord Stream, στον βυθό της Βαλτικής. Η Αμερική είναι αντίθετη, καθώς θεωρεί ότι ο νέος αγωγός, ο Nord Stream 2, θα επεκτείνει την επιρροή του Κρεμλίνου. Τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης και η Γαλλία φοβούνται ότι θα αυξηθεί η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.
Η γερμανική κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει ο αγωγός και η Άνγκελα Μέρκελ, μετά την φυλάκιση του Αλεξέι Ναβάλνι, είπε ότι δεν έχει αλλάξει γνώμη σχετικά με τον αγωγό.
Όμως, σύμφωνα με τον Economist, οι προσπάθειες των ΗΠΑ να «σκοτώσουν» τον αγωγό αποφέρουν καρπούς. «Η αμερικανική στρατηγική είναι αποτελεσματική», δήλωσε ο διευθυντής του Κέντρου Ενέργειας και Κλίματος του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IFRI). «Η πιθανότητα να λειτουργήσει ο Nord Stream 2 είναι ακόμη χαμηλότερη από ό, τι στο παρελθόν» έχει πει στο EURACTIV France.
Το Κογκρέσο έχει νομοθετήσει δυο σετ κυρώσεων που στρέφονται κατά του Nord Stream 2. Τον Δεκέμβριο 2019 η Allseas, ελβετική εταιρία υποθαλάσσιων κατασκευών, αναγκάστηκε, μπροστά στον φόβο των κυρώσεων, να αποσύρει τα σκάφη της από το πρότζεκτ, με αποτέλεσμα να σταματήσει η κατασκευή του αγωγού για ένα χρόνο. Τα ρωσικά πλοία ξεκίνησαν εκ νέου τον Δεκέμβριο.
Στις 19 Ιανουαρίου η Αμερική επέβαλε κυρώσεις σε ένα ρωσικό πλοίο, το Fortuna. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα το Κογκρέσο πέρασε μια τροποποίηση σε έναν νόμο περί κυρώσεων που είχε ψηφιστεί το 2019. Σύμφωνα με τον Ματέους Κούμπιακ, αναλυτή της συμβουλευτικής εταιρίας για ενεργειακά θέματα Esperis στη Βαρσοβία, ο νέος νόμος αλλάζει το παιχνίδι. Γιατί διευρύνει τον αριθμό των εταιριών στις οποίες δύναται να επιβληθούν κυρώσεις. Και συμπεριλαμβάνει ασφαλιστικές, εταιρίες πιστοποίησης και γενικά οποιαδήποτε εταιρική οντότητα που υποστηρίζει «τοποθέτηση αγωγών».
Όπως είπε ο αναλυτής, ρωσικές εταιρίες θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν την τοποθέτηση των αγωγών αλλά η πιστοποίηση που απαιτείται ώστε ο αγωγός να πληροί τα διεθνή στάνταρ ασφαλείας και σχεδιασμού «δεν μπορεί να μεταφερθεί σε κάποια σκιώδη ρωσική εταιρία».
Τι γίνεται τώρα; Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιθυμεί να αναθερμάνει τις σχέσεις της Αμερικής με τους συμμάχους της αλλά ταυτόχρονα αντιτίθεται στον Nord Stream 2. Η διέξοδος μπορεί να βρίσκεται στην πιο πρόσφατη νομοθεσία για τις κυρώσεις.
Οι κυρώσεις είναι υποχρεωτικές, άρα το περιθώριο για μανούβρες περιορίζεται. Αλλά ο Νταν Φράιντ, συντονιστής κυρώσεων στο Στέητ Ντιπάρτμεντ επί κυβέρνησης Ομπάμα, τονίζει ότι το κείμενο μειώνει τα εμπόδια για τον Αμερικανό πρόεδρο να μην επιβάλλει τις κυρώσεις «Αυτό είναι ένα σημάδι ότι το Κογκρέσο θέλει ένα ντηλ», είπε. Η ομάδα Μπάιντεν υποδηλώνει ότι είναι ανοιχτή σε προτάσεις.
Τι είδους συμφωνία θα μπορούσε να υπάρξει; Ο Economist εκτιμά ότι θα μπορούσε να είναι ένας αυτόματος μηχανισμός επιβολής κυρώσεων στην Gazprom, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο υπαναχωρήσει στο ντηλ του 2019, που συμφωνήθηκε με διαμεσολάβηση Μέρκελ, για την διατήρηση της ροής φυσικού αερίου σε ολόκληρη την Ουκρανία.
Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος μιας μεγάλης συμφωνίας όπου η Αμερική καταργεί τις κυρώσεις, με αντάλλαγμα δεσμεύσεις της Γερμανίας για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας καθώς και άλλων μορφών ασφάλειας στην ανατολική Ευρώπη. Αλλά η Γερμανία θα έπρεπε σε αυτή την περίπτωση να παγώσει την στήριξη για τον Nord Stream 2. Και στο Βερολίνο ανησυχούν ότι σκληροπυρηνικοί στο Κογκρέσο ίσως να δέσουν τα χέρια του Μπάιντεν. Και να μην τον αφήσουν να φτάσει σε συμφωνία...
