Το βρετανικό Συντηρητικό κόμμα σκοπεύει να επιλέξει τον νέο πρωθυπουργό έως τις αρχές Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τους Financial Times. Μέχρι τότε, η χώρα μένει με «κουτσό πρωθυπουργό», σχολίασαν πολιτικοί αναλυτές μετά το υπουργικό συμβούλιο της Πέμπτης, όπου ο Μπόρις Τζόνσον απηύθυνε έκκληση να μην εφαρμοστούν νέες πολιτικές και να μην γίνουν αλλαγές κατεύθυνσης. Η κυβέρνηση θα επικεντρωθεί μόνο στην παράδοση της ατζέντας με την οποία εξελέγη, είπε χαρακτηριστικά ο Τζόνσον.
Ο ίδιος θα παραμείνει μέλος του κοινοβουλίου μετά την παραίτησή του, σύμφωνα με στενό συνεργάτη του. Νωρίτερα σήμερα ο Τζόνσον ανακοίνωσε ότι παραιτείται από το αξίωμα, αλλά θα παραμείνει στη θέση του μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός του.
Πάντως, συνεχίζονται οι πιέσεις βουλευτών για την άμεση παραίτησή του, εν μέσω επικρίσεων ότι η Βρετανία θα μπει «στον πιλότο», εν μέσω του πρωτόγνωρου κύματος ακρίβειας που πλήττει τη χώρα και των σημαντικών προκλήσεων στην Ευρώπη, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Αμερικανός πρωθυπουργός, Τζο Μπάιντεν, σε δήλωσή του σχετικά με τις πολιτικές εξελίξεις στο Λονδίνο, έκανε μνεία στην «ειδική σχέση» μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς όμως να κάνει ονομαστική αναφορά στον Τζόνσον.
JUST IN: @POTUS Biden statement on @BorisJohnson’s resignation: “the special relationship between our people remains strong and enduring. I look forward to continuing our close cooperation with the government of the United Kingdom, as well as our Allies and partners…” pic.twitter.com/sk4X6vWOxb
— Ed O'Keefe (@edokeefe) July 7, 2022
Παράδοση ατζέντας
Αναλυτικά, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κάλεσε τους υπουργούς σήμερα Πέμπτη να αποφύγουν να εφαρμόσουν νέες πολιτικές και να μην κάνουν σημαντικές αλλαγές κατεύθυνσης μέχρι το Συντηρητικό Κόμμα να εκλέξει νέο ηγέτη, ανακοίνωσε το γραφείο του.
Ο Τζόνσον, ο οποίος δήλωσε νωρίτερα την Πέμπτη ότι θα παραιτηθεί, μιλώντας σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, τόνισε ότι η κυβέρνηση θα επικεντρωθεί μόνο στην παράδοση της ατζέντας με την οποία εξελέγη.
«Είπε ότι οι σημαντικές δημοσιονομικές αποφάσεις πρέπει να αφεθούν για τον επόμενο πρωθυπουργό», σύμφωνα με το Reuters.
Ο πρωθυπουργός άνοιξε το υπουργικό συμβούλιο καλωσορίζοντας όσους επέστρεφαν, αλλά και όσους προσέρχονταν για πρώτη φορά.
Ανέφερε ότι προτεραιότητά του θα είναι να συνεχίσει να εκπληρώνει τις προγραμματικές του υποσχέσεις αφενός και αφετέρου να διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση θα σταθεί στο πλευρό του κόσμου για να αντιμετωπίσει την ακρίβεια και το κόστος σε ενέργεια, μεταφορές και στέγαση.
Μέλη του υπουργικού συμβουλίου λέγεται ότι χαιρέτισαν τη στάση του Τζόνσον, ευχαριστώντας τον για τις υπηρεσίες του. Τόνισαν τα «επιτεύγματά» του, όπως η διαχείριση του Brexit, η εμβολιαστική εκστρατεία, οι πρωτοβουλίες για τον έλεγχο της ακρίβειας, καθώς και οι χειρισμοί του μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Κουτσός πρωθυπουργός»
Για «κουτσό πρωθυπουργό» και για «πάγωμα» των εξαγγελθεισών παρεμβάσεων, όπως οι μειώσεις φόρων, έκαναν λόγο Βρετανοί αναλυτές με αναρτήσεις στα social media, σχολιάζοντας την ομιλία του Τζόνσον.
Johnson told Cabinet (shortly after he announced his resignation) he would not seek to implement new policies or make major changes of direction, rather it would focus on delivering the agenda on which the Government was elected. Major fiscal decisions should be left for next PM
— Chloe Chaplain (@ChaplainChloe) July 7, 2022
In the official readout of today's Cabinet, No10 said@BorisJohnson told his colleagues that "major fiscal decisions should be left for the next Prime Minister".
— Paul Waugh (@paulwaugh) July 7, 2022
There goes that tax cuts plan that was due next week.
Στο «στόχαστρο» όλων
Παράλληλα με τα αιχμηρά δημοσιογραφικά σχόλια, ο Τζόνσον εξακολουθεί να δέχεται και «φιλικά πυρά», καθώς μετά την «καταιγίδα» παραιτήσεων μελών της κυβέρνησής του -πάνω από 50 υπουργοί του αποχώρησαν- οι Βρετανοί βουλευτές, μεταξύ των οποίων πολλοί Συντηρητικοί, τον καλούν επίμονα να φύγει άμεσα.
Απομονωμένος και ανίσχυρος, αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι είναι ξεκάθαρο πως το κόμμα του θέλει κάποιον άλλο στη θέση του, διαμηνύοντας ταυτόχρονα ότι η αναγκαστική αποχώρησή του θα είναι «εκκεντρική».
«Σήμερα διόρισα νέο υπουργικό συμβούλιο για να υπηρετήσει τη χώρα, όπως θα κάνω και εγώ, έως ότου υπάρξει νέος ηγέτης», είχε δηλώσει νωρίτερα σήμερα ο Τζόνσον έξω από το γραφείο του στην Ντάουνινγκ Στριτ.
«Ξέρω ότι υπάρχουν πολλοί που θα νιώσουν ανακούφιση και ίσως αρκετοί που θα απογοητευτούν επίσης. Και θέλω να ξέρετε πόσο στεναχωριέμαι που εγκαταλείπω την καλύτερη δουλειά στον κόσμο» πρόσθεσε, χωρίς πάντως να ζητήσει συγγνώμη για τα γεγονότα που τον εξώθησαν την ανακοίνωσή του.
Καμία συγγνώμη
«Ήταν μια σύντομη και παράξενη ομιλία παραίτησης που δεν ανέφερε ούτε μια φορά τη λέξη παραίτηση. Δεν υπήρξε συγγνώμη, καμία μεταμέλεια», δήλωσε ο συντηρητικός βουλευτής Άντριου Μπρίτζεν. «Δεν ζητήθηκε συγγνώμη για την κρίση που προκάλεσαν οι ενέργειές του στην κυβέρνησή μας, τη δημοκρατία μας».
Οι Συντηρητικοί θα πρέπει τώρα να εκλέξουν νέο αρχηγό, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή μήνες, με λεπτομέρειες που θα ανακοινωθούν την επόμενη εβδομάδα.
Δημοσκόπηση του YouGov δείχνει ότι ο υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας αποτελεί το φαβορί μεταξύ των μελών του Συντηρητικού Κόμματος για να αντικαταστήσει τον Τζόνσον, ακολουθούμενος από την υπουργό Εμπορίου Πένι Μορντάντ και τον πρώην υπουργό Οικονομικών, Ρίσι Σουνάκ.
Ενώ ο Τζόνσον ανέφερε ότι θα παραμείνει στην εξουσία, οι πολιτικοί του αντίπαλοι και πολλά μέλη του κόμματός του δήλωναν ότι θα έπρεπε να αποσυρθεί αμέσως για να παραδώσει στον αναπληρωτή του, Ντόμινικ Ράαμπ.
«Μη βιώσιμη» η παραμονή του
Ο πρώην πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ των Συντηρητικών είπε χαρακτηριστικά ότι θα ήταν «ασύνετο και ίσως μη βιώσιμο» να παραμείνει στη θέση του, τη στιγμή που δεν είναι σε θέση να εξακολουθήσει να ασκεί τις εξουσίες του.
«Για τη γενική ευημερία της χώρας, ο Μπ. Τζόνσον δεν θα πρέπει να παραμείνει στην Ντάουνινγκ Στριτ -δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί την εμπιστοσύνη της Βουλής των Κοινοτήτων- για περισσότερο από όσο χρειάζεται για ομαλή μετάβαση της κυβέρνησης», τόνισε ο Μέιτζορ.
Ο Κιρ Στάρμερ, επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δήλωσε ότι θα κνήσει διαδικασία για ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο, αν οι Συντηρητικοί δεν απομακρύνουν αμέσως τον Τζόνσον.
Ακρίβεια και Brexit
Η πολιτική κρίση έρχεται τη στιγμή που οι Βρετανοί αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη πίεση στα οικονομικά τους εδώ και δεκαετίες, στον απόηχο της πανδημίας του COVID-19 και ενώ καταγράφεται ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού.
Η βρετανική οικονομία προβλέπεται να είναι η πιο αδύναμη μεταξύ των μεγάλων οικονομιών το 2023, μετά τη Ρωσία.
Προηγήθηκαν χρόνια εσωτερικού διχασμού που πυροδοτήθηκε από την ψήφο του 2016 υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και τις απειλές ακόμη και για την ίδια τη σύνθεση της χώρας με αιτήματα για ένα ακόμη δημοψήφισμα για ανεξαρτησία της Σκωτίας, το δεύτερο σε μια δεκαετία.
Η υποστήριξη προς τον Τζόνσον χάθηκε στη διάρκεια ενός από τα πιο ταραχώδη 24ωρα στην πρόσφατη βρετανική πολιτική ιστορία, με τον υπουργό Οικονομικών, Ναντίμ Ζαχάουι, ο οποίος διορίστηκε στη θέση του μόλις την Τρίτη, να καλεί τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί.
