Τα ουκρανικά σιτηρά έχουν κατακλύσει τις γειτονικές χώρες εξοργίζοντας χιλιάδες αγρότες.
Ειδικότερα, η Βουλγαρία που είναι μεγάλη παραγωγός ηλιελαίου, δέχθηκε πέρυσι από την Ουκρανία περίπου 940.000 τόνους σπόρων, δηλαδή τη μισή ποσότητα από αυτή που εξήγαγε το Κίεβο στην ΕΕ, ενώ η Ρουμανία βρίσκεται στη δεύτερη θέση με σχεδόν 360.000 τόνους.
Στις αρχές Απριλίου οι γεωργοί της Ρουμανίας έκλεισαν τα συνοριακά περάσματα μαζί με τους Βούλγαρους συναδέλφους τους. Ο συνδικαλιστής Φλορεντίν Μπέρτσου είχε δηλώσει: «Η κυβέρνηση και οι ευρωπαϊκές αρχές ήταν άδικοι με εμάς (...) Αντίθετα με τις δεσμεύσεις τους, μεγάλο μέρος των σιτηρών, που θα έπρεπε απλώς να περάσουν από το έδαφός μας, έμεινε εγκλωβισμένο εδώ».
Στην Πολωνία οι διαδηλώσεις που γίνονταν τις τελευταίες εβδομάδες ώθησαν τον υπουργό Γεωργίας να παραιτηθεί.
Πότε ξεκίνησε το πρόβλημα
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ ανέστειλε τον Μάιο του 2022 και για έναν χρόνο, τους δασμούς για όλα τα εισαγόμενα ουκρανικά προϊόντα.
Οι 27 χώρες της ΕΕ οργανώθηκαν ώστε η Ουκρανία να μπορέσει να εξάγει τα αποθέματα σιτηρών της στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, δημιουργώντας «διόδους αλληλεγγύης» μετά το κλείσιμο των θαλάσσιων οδών στη Μαύρη Θάλασσα.
Όμως αντί απλώς τα σιτηρά να περνούν από το έδαφός τους, τα γειτονικά ευρωπαϊκά κράτη της Ουκρανίας είδαν να συσσωρεύονται το καλαμπόκι ή το σιτάρι, λόγω εφοδιαστικών προβλημάτων και αδυναμίας των υποδομών.
Εκατομμύρια ευρώ βοήθειας
Τον Μάρτιο του 2022 - μετά τη ρωσική εισβολή - ο τόνος ηλιόσπορου έφτασε στα 870 και τώρα η τιμή του έχει πέσει γύρω στα 360 ευρώ, γεγονός που δεν επιτρέπει να καλυφθεί το κόστος παραγωγής. Παράλληλα αυξήθηκαν κατακόρυφα οι τιμές των λιπασμάτων.
Όμως κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι οι γεωργοί πιάστηκαν στην ίδια τους την παγίδα.
«Γιατί δεν πούλησαν νωρίτερα τη σοδειά τους; Το 2022 καθυστερούσαν αναμένοντας ακόμη υψηλότερες τιμές», καταγγέλλει ο Νικολάι Βαλκάνοφ του InteliAgro.
Οι πελάτες τους «λογικά» αποφάσισαν να στραφούν στα ουκρανικά σιτηρά που είχαν γεμίσει την αγορά, προσθέτει.
Αντιμέτωπη με αυτή τη δυσαρέσκεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα πρώτο πακέτο 56,3 εκατ. ευρώ για να στηρίξει τους πλέον πληγέντες παραγωγούς, προτού προτείνει αυτή την εβδομάδα την αποδέσμευση επιπλέον 100 εκατ. ευρώ.
«Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να περιορίσουν την αγανάκτηση, αλλά η αβεβαιότητα επιμένει», εκτιμά ο Ιλίεφ.
Η Σόφια, η Βαρσοβία, η Βουδαπέστη και η Μπρατισλάβα έσπευσαν να βοηθήσουν τους παραγωγούς τους, απαγορεύοντας μονομερώς κάθε εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών.
Μόνο το Βουκουρέστι απείχε από αυτό το δραστικό μέτρο.
Όμως όλοι ζητούν μια μόνιμη λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη πριν τη σύνοδο την Τρίτη στις Βρυξέλλες των υπουργών Γεωργίας.
«Μόλις υπάρξει μια συγκεκριμένη πρόταση, η κυβέρνηση της Ουγγαρίας φυσικά θα είναι έτοιμη να αλλάξει στάση», σχολίασε χθες Πέμπτη ο Γκεργκέλι Γκούλιας, προσωπάρχης του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν.
«Όμως είναι απαράδεκτο να καταστρέφεται η εσωτερική αγορά με τα ουκρανικά σιτηρά τα οποία θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον λιμό στην Αφρική!», τόνισε.
