Ήτανε στραβό το κλήμα, το έφαγε και ο γάιδαρος – λέει το λαϊκό γνωμικό. Αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει και στην περίπτωση της Theresa May και της κυβέρνησης των Τόρις. Εκεί που αγωνίζονται να τα φέρουν βόλτα με τους εταίρους τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τους «αντάρτες» στο κόμμα για την υπόθεση του Brexit, δέχθηκαν δύο χτυπήματα που απειλούν να τους αποτελειώσουν πολιτικά: Το ένα είναι το χάος που έχει δημιουργήσει στο πάλαι ποτέ κραταιό και εμβληματικό Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας η επιδημία γρίπης που πλήττει αυτή την περίοδο τη χώρα. Όσο για το δεύτερο, προέρχεται από το σοκ το οποίο προκάλεσε η κατάρρευση της Carillion, ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστικός όμιλος του Ηνωμένου Βασιλείου, στην ευθύνη του οποίου ανήκει η λειτουργία μεγάλου τμήματος της κρατικής μηχανής.
Το πόσο σοβαρή θεωρείται η περίπτωση της Carillion αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η πρωθυπουργός αναγκάστηκε να συγκαλέσει εκτάκτως την ειδική ομάδα διαχείρισης κρίσεων Cobra, η οποία ενεργοποιείται μόνο σε θέματα ύψιστης εθνικής σημασίας – όπως είναι, για παράδειγμα, τα τρομοκρατικά χτυπήματα. Πράγματι, η υπόθεση έχει πολλαπλή διάσταση: Επιχειρηματική και οικονομική, μιας και το συνολικό χρέος της εταιρείας υπολογίζεται σε περίπου 2,2 δισ. στερλίνες (ή κάπου 3 δισ. δολάρια), ενώ ο δανεισμός της προέρχεται κυρίως από τον τραπεζικό κλάδο της χώρας. Κοινωνική, επίσης, επειδή απασχολεί κάπου 43.000 εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων 20.000 εντός βρετανικής επικράτειας – μάλιστα, οι περισσότεροι από αυτούς είναι ασφαλισμένοι στο ταμείο που είχε συστήσει και χρηματοδοτούσε η ίδια η Carillion.
Τέλος, η υπόθεση έχει και πολιτική διάσταση, καθώς οι αναλυτές και τα ΜΜΕ εκτιμούν ότι αποτελεί κυριολεκτικά «βούτυρο στο ψωμί» των Εργατικών, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση και προσωπικά η May βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Κι αυτό επειδή η εξέλιξη μοιάζει να δικαιώνει το επιχείρημα που συστηματικά προβάλει ο (προερχόμενος από την αριστερή πτέρυγα) ηγέτης των Εργατικών, Jeremy Corbyn, ότι ο πυρήνας των κρίσιμων και στρατηγικής σημασίας λειτουργιών και δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα δεν πρέπει να εκχωρούνται σε ιδιώτες, όπως συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Πράγματι, οι τομείς που «έτρεχε» η Carillion, βάσει των περίπου 450 συμβολαίων που έχει υπογράψει με τις διαδοχικές κυβερνήσεις, προκαλούν κυριολεκτικά δέος, καθώς αποτελεί ουσιαστικά ένα... κράτος εν κράτει: Κατασκευή και συντήρηση νοσοκομείων και αυτοκινητοδρόμων, συντήρηση συγκροτημάτων φυλακών, καθώς και μεγάλου τμήματος του σιδηροδρομικού δικτύου και 50.000 κατοικιών στις οποίες διαμένουν στρατιωτικοί, παροχή γευμάτων σε σχολεία, αλλά και μια σειρά άλλες δραστηριότητες.
Πρέπει να σημειωθεί, βεβαίως, ότι η κατάρρευση της Carillion δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Για του λόγου το αληθές, Η εταιρεία έχει εκδώσει τρεις προειδοποιήσεις αναφορικά με την κερδοφορία της από τον περασμένο Ιούλιο, ενώ στο ίδιο διάστημα η μετοχή της έχει καταγράψει «βουτιά» της τάξης του 93%. Έτσι, πρακτικά, τόσο η κυβέρνηση όσο και οι πιστώτριες τράπεζες γνώριζαν ότι η μπόρα θα ξεσπούσε κάποια στιγμή και είχαν τον χρόνο να κάνουν την επιλογή τους – κι αυτή ελήφθη στη διάρκεια εντατικών διαβουλεύσεων το Σαββατοκύριακο και, όπως φάνηκε τουλάχιστον χθες, ήταν να μην την διασώσουν και να της βγάλουν την πρίζα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ακόμη κι έτσι, όμως, το οικονομικό κόστος θα είναι ιδιαιτέρως μεγάλο: Μόνο το ασφαλιστικό ταμείο, το οποίο η κυβέρνηση δεσμεύτηκε πως θα στηρίξει, έχει μια «μαύρη τρύπα» που αποτιμάται σε 600 εκατ. στερλίνες. Όμως, τα κρατικά ταμεία θα αναγκαστούν να χρηματοδοτήσουν και μια σειρά έργων, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων – είτε επειδή αφορούν ιδιαιτέρως ευαίσθητους τομείς που δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα είτε επειδή έχουν να κάνουν με συμβόλαια στο εξωτερικό, που συνοδεύονται από πανάκριβες ρήτρες. Όσο για το πολιτικό κόστος, αυτό για την ώρα είναι ανυπολόγιστο...
Γιώργος Παυλόπουλος
Photo by Yui Mok/PA via AP
