Η πρόσφατη θέσπιση νέων εξαγωγικών περιορισμών από πλευράς ΗΠΑ για βασικά «τσιπς» αλλά και εξαρτήματα υπερυπολογιστών προς την Κίνα δημιουργεί νέα κλιμάκωση της έντασης των δύο χωρών στον τεχνολογικό τομέα και ταυτόχρονα έχει καταστήσει τις φιλοδοξίες της Κίνας για ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας τσιπς πιο δύσκολες και πιo δαπανηρές.
Η αμερικανική πλευρά χαρακτηρίζει την επιβολή περιορισμών ως αναγκαία, καθώς, όπως αναφέρει τέτοιοι προηγμένοι ημιαγωγοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την Κίνα για στρατιωτικές δραστηριότητες.
Μάλιστα, αναλυτές της συμβουλευτικής εταιρείας Centre for Innovating the Future ανέφεραν στο CNBC ότι δεν υπάρχει επιστροφή στην προτέρα κατάσταση. Με την τελευταία ενέργεια, το χάσμα μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας έχει πλέον διευρυνθεί σε σημείο χωρίς επιστροφή.
Ειδικότερα, οι νέοι εξαγωγικοί κανόνες για τα μικροτσίπς και άλλα εξαρτήματα υπολογιστών προβλέπουν:
- Ειδικές άδειες για τις εταιρείες προκειμένου να εξάγουν τσιπ υψηλής απόδοσης, συνήθως σχεδιασμένα για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, στην Κίνα.
- Ακόμη και τα τσιπ ξένης κατασκευής που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη και τους υπερυπολογιστές, που χρησιμοποιούν αμερικανικά εργαλεία και λογισμικά στη διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής, θα απαιτούν άδεια για εξαγωγή στην Κίνα.
- Οι αμερικανικές εταιρείες θα υπόκεινται σε αυστηρούς περιορισμούς στην εξαγωγή εξαρτημάτων και hardware σε κινεζικές εταιρείες που κατασκευάζουν τσιπ συγκεκριμένης πολυπλοκότητας.
Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι ίδιοι αναλυτές, οι τελευταίοι κανόνες για την εξαγωγή τσιπς είναι ένα σημάδι ότι η Ουάσιγκτον δεν προσπαθεί να ανοικοδομήσει τις σχέσεις με το Πεκίνο.
Αντίκτυπος στην αγορά των ΗΠΑ
Οι εξαγωγικοί περιορισμοί προ επέβαλαν οι ΗΠΑ προς Κίνα θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο και στην αμερικανική αγορά.
Όπως είναι γνωστό, οι ημιαγωγοί είναι μερικά από τα πιο σημαντικά προϊόντα τεχνολογίας. Μπαίνουν σε ένα φάσμα πολλών και ποικίλων συσκευών, από smartphones μέχρι αυτοκίνητα και ψυγεία. Ωστόσο, θεωρούνται επίσης και ως κλείσιμο σημείο για στρατιωτικές εφαρμογές και την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης.
Καθώς οι εμπορικές και γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία, και ιδιαίτερα οι ευαίσθητοι τομείς όπως τα μικροτσίπς δεν θα ήταν δυνατόν να λείπουν από τον «πόλεμο» αυτό.
Η τεχνητή νοημοσύνη, οι κβαντικοί υπολογιστές και οι ημιαγωγοί είναι όλοι οι τομείς που η Κίνα έχει προσδιορίσει ως τεχνολογίες «ορόσημα» στις οποίες θέλει να ενισχύσει τις δυνατότητές της. Μόνο που οι νέοι εξαγωγικοί κανόνες των ΗΠΑ θα καταστήσουν την ανάπτυξη αυτή εξαιρετικά δύσκολη, ιδιαίτερα στον τομέα των τσιπς.
Σύμφωνα με αναλυτές του Ινστιτούτου Taksashila που ασχολείται με την γεωπολιτική υψηλή τεχνολογία, οι ΗΠΑ αντί να προσπαθούν να ξεπεράσουν την Κίνα μέσω ανταγωνισμού της αρνούνται ενεργά την πρόσβαση σε προηγμένα τσιπς.
Ο λόγος, μάλιστα, για τον οποίο οι έλεγχοι των εξαγωγών των ΗΠΑ θα μπορούσαν να έχουν σημαντικά αποτελέσματα, είναι ότι έχουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν σε πολλά σημεία της αλυσίδας εφοδιασμού ημιαγωγών, ακόμη και εκείνα που δεν εδρεύουν απευθείας στην Αμερική ή ελέγχονται από αμερικανικές εταιρείες.
Αυτό οφείλεται στον παγκόσμιο χαρακτήρα της αλυσίδας εφοδιασμού με τσιπ, αλλά και στον τρόπο με τον οποίο η ισχύς και η τεχνογνωσία ελέγχονται από πολύ λίγες εταιρείες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και ισχυρές σε πολλούς τομείς της αγοράς, έχουν χάσει την κυριαρχία τους στον τομέα της μεταποίησης. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, το εργοστάσιο TSMC της Ταϊβάν και η Samsung στη Νότια Κορέας έχουν κυριαρχήσει στην κατασκευή των πιο προηγμένων ημιαγωγών στον κόσμο. Αντίθετα, η Intel, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής τσιπ των Ηνωμένων Πολιτειών, έμεινε πολύ πίσω.
Η Ταϊβάν και η Νότια Κορέα αποτελούν περίπου το 80% της παγκόσμιας αγοράς χυτηρίων «τσιπς» . Τα χυτήρια είναι εγκαταστάσεις που κατασκευάζουν τσιπς που σχεδιάζουν άλλες εταιρείες.
Οι ΗΠΑ, ωστόσο, εξακολουθούν να υποστηρίζουν ότι διαθέτουν ισχυρές εταιρείες στον τομέα των εργαλείων σχεδιασμού, πολλές από τις οποίες χρησιμοποιούνται από άλλες εταιρείες στην αλυσίδα εφοδιασμού. Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται, είναι απίθανο για την κατασκευή των προηγμένων τσιπς από την TSMC να μην έχουν χρησιμοποιηθεί αμερικανικά εργαλεία κάπου στην πορεία. Σε αυτήν την περίπτωση, θα ισχύουν οι περιορισμοί των εξαγωγών των ΗΠΑ προς την Κίνα.
Η Ουάσιγκτον έχει χρησιμοποιήσει αυτόν τον λεγόμενο κανόνα ξένων άμεσων προϊόντων στο παρελθόν, πιό πριν από τις εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας για το θέμα της Huawei που δημιουργήθηκαν επί κυβερνήσεως Τραμπ.
Σύμφωνα με αυτούς τους κανόνες, η Huawei αποκόπηκε από τα πιο προηγμένα τσιπ που κατασκεύαζε η TSMC και τα οποία είχαν σχεδιαστεί για τα smartphones της. Η Huawei, η οποία κάποτε ήταν ο νούμερο ένα παίκτης στην αγορά των smartphone, είδε τις δραστηριότητές της στον τομέα των προϊόντων κινητής τηλεφωνίας να περικόπτονται σε μεγάλο βαθμό.
Ανακόπτεται η πρόοδος της Κίνας στα μικροτσιπς
Στο μεταξύ, και άλλες χώρες θα μπορούσαν να δεχτούν πίεση προκειμένου να μην αποσταλούν ορισμένα τμήματα εξοπλισμού στην Κίνα. Για παράδειγμα, οι πιο πρόσφατοι κανόνες σημαίνουν ότι οι εταιρείες θα πρέπει να λάβουν άδειες για να αποστέλλουν μηχανήματα σε κινεζικά χυτήρια, εάν αυτές οι εγκαταστάσεις κατασκευάζουν συγκεκριμένα τσιπ μνήμης ή ημιαγωγούς 16 νανομέτρων, 14 νανόμετρων ή μικρότερους.
Ο αριθμός νανομέτρων αναφέρεται στο μέγεθος κάθε μεμονωμένου τρανζίστορ σε ένα τσιπ. Όσο μικρότερο είναι το τρανζίστορ, τόσο περισσότερα από αυτά μπορούν να συσκευαστούν σε ένα μόνο ημιαγωγό. Τυπικά, μια μείωση στο μέγεθος νανομέτρων μπορεί να αποφέρει πιο ισχυρά και αποτελεσματικά τσιπ.
Ο πιο προηγμένος κατασκευαστής τσιπ της Κίνας, η Semiconductor Manufacturing International Co (SMIC), κατασκευάζει επί του παρόντος τσιπ 7 nm, αλλά όχι σε τεράστια κλίμακα. Είναι γενιές πίσω από την TSMC και τη Samsung που έχουν στα πλάνα τους ακόμη και την κατασκευή τσιπ 2nm.
Αλλά για να φτιάξουν τσιπς αυτής της πολυπλοκότητας σε μεγάλη κλίμακα, με χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη αξιοπιστία, η SMIC και άλλα κινεζικά χυτήρια θα πρέπει να πάρουν στα χέρια τους ένα συγκεκριμένο κομμάτι κιτ που ονομάζεται μηχάνημα λιθογραφίας ακραίας υπεριώδους ακτινοβολίας. Η ολλανδική εταιρεία ASML είναι η μόνη εταιρεία στον κόσμο που μπορεί να κατασκευάσει αυτό το κρίσιμο κομμάτι του μηχανήματος.
Εάν η Ολλανδία, για παράδειγμα, εμπίπτει στους περιορισμούς των εξαγωγών των ΗΠΑ ή δέχεται πιέσεις από την Ουάσιγκτον να μην πουλήσει σε κινεζικές εταιρείες, αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει την πρόοδο μεταξύ των κατασκευαστών τσιπ της χώρας.
Σύμφωνα με τους αναλυτές του Ινστιτούτου Takshashila, η παραγωγή ημιαγωγών είναι μια υπερ παγκοσμιοποιημένη αλυσίδα εφοδιασμού. Η αποκοπή από αυτή τη διαδικασία θα σημαίνει ότι οι κινεζικές εταιρείες πρέπει να «επανεφεύρουν τον τροχό». Η βιομηχανία ημιαγωγών της Κίνας θα χρειαστεί πολύ υψηλότερο κεφάλαιο και ταλέντα για να απορροφήσει αυτό το σοκ».
Η Κίνα, προσθέτουν οι αναλυτές, θα είναι σε θέση να παράγει προηγμένα τσιπ ακόμη και χωρίς τα μηχανήματα της ολλανδικής ASML αλλά η απόδοση θα είναι πολύ χαμηλότερη, πράγμα που σημαίνει υψηλότερο κόστος και χαμηλότερη αξιοπιστία.
Εν τω μεταξύ, οι κινεζικές εταιρείες θα πρέπει να βασιστούν σε εγχώριες εναλλακτικές λύσεις χαμηλής ποιότητας για εργαλεία σχεδιασμού τις οποίες συνήθως θα είχαν προμηθευθεί από αμερικανικές και ιαπωνικές εταιρείες.
Οι τελευταίοι εξαγωγικοί κανόνες της Ουάσιγκτον απαιτούν επίσης οποιαδήποτε οντότητα των ΗΠΑ να αποκτήσει ειδική άδεια εάν θέλει να υποστηρίξει την ανάπτυξη ή την παραγωγή ημιαγωγών σε ορισμένες εγκαταστάσεις παραγωγής με έδρα την Κίνα. Αυτό ουσιαστικά αποκόπτει την μετακίνηση αμερικανικών ταλέντων του τομέα τεχνολογίας προς την Κίνα.
