Όσοι παρακολουθούν από κοντά και σε βάθος την κατάσταση στην Λιβύη και μπορούν να εκτιμήσουν τους ισχύοντες γεωπολιτικούς συσχετισμούς, ανέμεναν ότι τα κλισέ και οι κενόλογες διατυπώσεις του υπερφίαλου ανακοινωθέντος της Διάσκεψης του Βερολίνου 2 της 24 Ιουνίου που φιλόδοξα οργάνωσαν οι Γερμανοί, (χωρίς να προσκαλέσουν την Ελλάδα) θα απέδιδαν σχεδόν… ουδέν!
Χρειάστηκε και η συνεδρίαση του ΣΑ/ΟΗΕ την Παρασκευή 15 Ιουλίου για να επαυξήσει το κύρος του ανακοινωθέντος, που όμως και αυτό χρησιμοποίησε ευχολόγια υπενθυμίζοντας το 2570 ψήφισμα του 2021 και το 1970 του 2011. Μόνο ο προεδρεύων γάλλος υπ. Εξωτερικών Ζαν Υβ λε Ντριάν σε προσωπική δήλωση προειδοποίησε με κυρώσεις σε όποιον υπονομεύει την πορεία ομαλοποίησης.
Το Λιβυκό Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου (LPDF) που συγκλήθηκε μόλις πέντε ημέρες μετά στην Γενεύη, απέτυχε να αποφασίσει πάνω σε ποια συνταγματική βάση και με ποιόν εκλογικό νόμο θα διεξαχθούν σύμφωνα με τον οδικό χάρτη οι εκλογές της 24 Δεκεμβρίου. Είναι γνωστό όμως και πόσο «αδέκαστη» είναι η διαδικασία λήψεως αποφάσεως αυτού του «Σώματος» που λειτουργεί και σαν «μικρή Βουλή» παρά το γεγονός ότι τα 75 μέλη του δεν είναι εκλεγμένα.
Όμως ούτε οι ξένοι μισθοφόροι άρχισαν να αποχωρούν, αλλά ούτε και οι τούρκοι «Στρατιωτικοί Σύμβουλοι» όπως η Άγκυρα χαρακτηρίζει πλέον με την ανοχή της Γερμανίας αλλά και των ΗΠΑ (για διαφορετικούς λόγους η κάθε χώρα) τα δικά της τακτικά στρατιωτικά τμήματα. Βέβαια εδώ κρίνεται σκόπιμο επισημάνουμε ότι υπάρχουν πληροφορίες ότι οι πολλοί σαλαφιστές σύριοι μισθοφόροι που είχαν μεταφερθεί από τους Τούρκους στην Λιβύη μετακινήθηκαν στον Νότο και έχουν περάσει στην Ζώνη Σαχέλ με ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η τουρκική επιρροή στην Λιβύη αντί να μειωθεί όπως κάποιοι έχουν την ευφραντική ψευδαίσθηση στην Ελλάδα, διαρκώς αυξάνεται πιο διακριτικά πλέον.
Όπως είχαμε αναφερθεί και στο τελευταίο της σειράς των άρθρων και αναλύσεων μας στο Liberal για την Λιβύη την 14η Ιουνίου, μέχρι σήμερα δεν έχει επιτευχθεί καμία ουσιαστική πρόοδος στην ενοποίηση των «κρατικών» δομών Δυτικής (Τριπολιτάνια) και Ανατολικής (Κυρηναϊκής) Λιβύης, κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ομαλή πορεία και διεξαγωγή των εκλογών. Και φυσικά συνεχίζουν να υπάρχουν οι δύο κύριοι στρατοί της χώρας (μιας και συνεχίζουν οι επί μέρους φατρίες και οι πολέμαρχοι να έχουν τους δικούς τους) με τον έναν αρχηγό, αυτόν της κυβέρνησης εθνικής ενότητας στρατηγό Μοχάμεντ αλ Χαντάτ να μεταβαίνει για… «αποδοχή και νομιμοποίηση» στην… Μόσχα το περασμένο Σάββατο αλλά και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ Γιαν Κιούμπις να συναντάει τον «στρατάρχη» Χαλίφα Χάφταρ στην Βεγγάζη παρά το γεγονός ότι δεν έχει θεσμική θέση. Μόσχα και Κιούμπις δείχνουν ότι αναγνωρίζουν την πραγματικότητα σε σχέση με τους θεσμούς, την κατάσταση στο έδαφος και φυσικά τα κέντρα ισχύος.
Η κοινή στρατιωτική επιτροπή (JMC 5+5) που υποτίθεται ότι συγκροτήθηκε για την συγκρότηση ενός ενιαίου στρατού που θα απαρτίζεται από όλους και που αποτελείται από ανώτερους αξιωματικούς και των δύο τους το μόνο που κάνει είναι να εκδίδει φιλολογικού τύπου ανακοινώσεις. Ο παραλιακός δρόμος Μισράτα – Σύρτης παραμένει ουσιαστικά κλειστός παρά την εσπευσμένη και αγχωτική ανακοίνωση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας ότι… άνοιξε.
Ο πρωθυπουργός Αμπντουλχαμίντ Νταμπέιμπα, εκλεκτός της Άγκυρας και εδώ και πολλά χρόνια επιχειρηματικός εταίρος της ευρύτερης «οικογένειας» Ερντογάν, διαπιστώνει ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο σύμφωνα με τον οδικό χάρτη όσο και όπως ευνοούν αυτόν και την ομάδα του προκειμένου να ελέγχουν την κυβέρνηση της Λιβύης και μετά τις πολυθρύλητες εκλογές. Και για αυτό μεθοδεύεται αναβολή αυτών για κάπου μέσα στο 2022. Μέχρι τώρα δεν έχει τολμήσει να πάει στην Βεγγάζη, και προσπαθεί να περάσει από την Βουλή των Αντιπροσώπων τον προϋπολογισμό των 21,5 δισ. δολάρια για να μπορέσει να «ξοδέψει» κρατικό χρήμα κατά πως τον θεωρεί αυτός σωστά.
Εκεί βέβαια τον έχει διαρκώς «μπλοκαρισμένο» ο πρόεδρος της Αγκίλα Σάλεχ καθόσον μέσα σε 3 μήνες έχει απορριφθεί 5 φορές. Η κυβέρνηση της Τρίπολης προσπαθεί να μας πείσει ότι υπάρχει ενιαίο λειτουργικό κράτος αλλά αυτό απέχει πολύ από την πραγματικότητα με μία de facto διοίκηση στην Βεγγάζη που σε μεγάλο βαθμό ελέγχει και τον Νότο.
Συμπαραστάτης του Νταμπέιμπα είναι ο άγνωστος σε πολλούς, τουρκικής καταγωγής πρόεδρος από το 2018 του Ανωτάτου Συμβουλίου του Κράτους Χαλίντ Αλ Μίσρι. Άνθρωπος του Σάρατζ, θανάσιμος εχθρός του Χάφταρ και άμεσα συνδεόμενος με την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Νταμπέιμπα και Αλ Μίσρι επιδιώκουν την απομάκρυνση της υπουργού Εξωτερικών Ναζίλα Αλ Μανγκούς η οποία έχει σαφώς εννοήσει ότι η απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων (αυτόν τον χαρακτηρισμό χρησιμοποιεί) συμπεριλαμβάνει και τους Τούρκους. Από κύκλους του Αλ Μίσρι ξεκίνησαν οι προχθεσινές φήμες περί παραίτησης της Μανγκούς (θα τους βόλευε) η οποία έσπευσε να τις διαψεύσει.
Ο λαός της Λιβύης, σε όποια φυλή και φατρία και αν ανήκει (γιατί αυτό πρώτα μετράει εκεί) επιθυμεί διακαώς να συμμετάσχει στη εκλογική διαδικασία. Αυτό δείχνει το γεγονός ότι από την 4 Ιουλίου, οπότε και άρχισε η εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους μέχρι και σήμερα, έχουν καταγραφεί με ανακοίνωση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής 2,3 εκ πολιτών που αποτελούν το 49% αυτών που δικαιούνται ψήφου. Το τραγελαφικό βέβαια είναι ότι όπως προαναφέρθηκε ακόμα δεν έχει υπάρξει συμφωνία για τον εκλογικό νόμο και αν ο πρόεδρος θα εκλέγεται από τον λαό ή από το κοινοβούλιο, ή κάποιο άλλο σώμα.
Το μέλος του Προεδρικού Συμβουλίου, ο Τουαρέγκ Αλ Κούνι, όπως και πολλοί άλλοι παράγοντες, ζητάει δημοψήφισμα πριν από τις εκλογές κάτι που θα έχει ως συνέπεια να αναβληθούν και οι εκλογές λόγω του ότι δεν υπάρχει επαρκής χρόνος. Η προθεσμία που έχει δώσει η Ανωτάτη Εκλογική Επιτροπή για να έχει την «συνταγματική βάση» προκειμένου να διεξάγει εκλογές έχει μετακυληθεί από την 1 Ιουλίου στην 1 Αυγούστου. Αμφίβολο όμως αν θα υπάρξει αποτέλεσμα στις επόμενες δύο εβδομάδες.
Τα εμπόδια λοιπόν που προβάλλονται για την ομαλοποίηση της κατάστασης στην Λιβύη μετά από δέκα χρόνια εμφύλιας διαμάχης και χάους είναι πολλά. Η ομαλοποίηση αναντίρρητα ευνοεί την ασφάλεια και σταθερότητα στην περιοχή και φυσικά τα συμφέροντα της χώρας μας. Αλλά ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Η Τουρκία έχει πατήσει για τα καλά το πόδι της στην Λιβύη και φυσικά δεν «πνίγηκε στην άμμο της»! Η Λιβύη είναι κομβική χώρα για τις ηγεμονικές της φιλοδοξίες και επιδιώκει μόνιμη πλέον παρουσία. Δεν πρόκειται να επιτρέψει πολιτική ομαλοποίηση αν δεν «εξασφαλιστεί» και στην «αυριανή ημέρα».
Από πλευράς μας δεν θα πρέπει να σταματήσει ούτε μία ημέρα ο εύστοχα καταγγελτικός λόγος του ΥΠΕΞ κ. Νίκου Δένδια για το θέμα αυτό και ας ενοχλείται η Άγκυρα και οι φίλοι της! Επιβάλλεται να διατηρούμε εμφανή την παρουσία μας σε αυτήν την γειτονική χώρα που η πολιτική ηγεσία της βρίσκεται κάτω από την τουρκική επιρροή και φυσικά να ενισχύσουμε τόσο την διπλωματική μας παρουσία ιδίως στην Βεγγάζη αλλά και όσο γίνεται περισσότερο την ελληνική επιχειρηματική διείσδυση.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας».
