Το μοναδικό αεροδρόμιο της Τρίπολης που βρισκόταν σε λειτουργία έγινε στόχος χθες Δευτέρα αεροπορικού βομβαρδισμού από τις δυνάμεις που ορκίζονται πίστη στον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, καθώς συνεχίζεται η αιματηρή έφοδός τους στην πρωτεύουσα της Λιβύης. Την επίθεση καταδίκασε έντονα ο ΟΗΕ, ο Γενικός Γραμματέας του οποίου Αντόνιο Γκουτέρες απηύθυνε νέα έκκληση να σταματήσουν "αμέσως" οι εχθροπραξίες και τα αντιμαχόμενα μέρη να ξαναρχίσουν "διάλογο για να βρεθεί πολιτική λύση".
Από την Πέμπτη, όταν ο ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης διέταξε τον αυτοανακηρυγμένο Λιβυκό Εθνικό Στρατό (ΛΕΣ) του να προελάσει στην Τρίπολη, μαίνονται μάχες με δυνάμεις πιστές στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ), που αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα. Στις εχθροπραξίες έχουν σκοτωθεί δεκάδες άνθρωποι, ενώ οι μάχες εκτόπισαν πάνω από 3.400 πολίτες.
Ο ΛΕΣ ανέλαβε την ευθύνη για την αεροπορική επιδρομή στο διεθνές αεροδρόμιο Μιτίγκα, σε ανατολικό προάστιο της Τρίπολης, που είχε αποτέλεσμα να ανασταλούν αμέσως όλες οι πτήσεις και να εκκενωθούν οι εγκαταστάσεις του, παρότι η επίθεση δεν προκάλεσε θύματα.
Δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου επιτόπου είδε έναν κρατήρα βάθους 1 μέτρου κοντά σε διάδρομο αποπροσγειώσεων κι ένα παλιό στρατιωτικό ελικόπτερο που υπέστη ζημιές από το πλήγμα.
Ο Άχμαντ αλ Μισμάρι, εκπρόσωπος του ΛΕΣ, διευκρίνισε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ότι την επιδρομή διεξήγαγαν ένα αεροσκάφος Mi G-23 κι ένα επιθετικό ελικόπτερο.
Πριν καν αναληφθεί η ευθύνη για την επίθεση, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Λιβύη Γασάν Σαλάμε κατήγγειλε ότι αποτελεί "κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, το οποίο απαγορεύει τις επιθέσεις εναντίον των πολιτικών υποδομών".
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες "καταδίκασε σθεναρά" τη νέα "κλιμάκωση" της βίας στη λιβυκή πρωτεύουσα και απηύθυνε έκκληση να "σταματήσουν αμέσως" οι εχθροπραξίες. Προέτρεψε όλα τα μέρη να ξαναρχίσουν "διάλογο για να βρεθεί πολιτική λύση" στη σύρραξη, που δεν τερματίστηκε ποτέ μετά το 2011 και εισέρχεται πλέον σε νέα φάση.
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τηλεφώνησε χθες Δευτέρα στον επικεφαλής της ΚΕΕ Φάγεζ ας Σάρατζ για να του τονίσει ότι εναντιώνεται στην έφοδο των δυνάμεων του Χάφταρ στην Τρίπολη, σύμφωνα με ανακοίνωση της διεθνώς αναγνωρισμένης λιβυκής κυβέρνησης.
Η γαλλική προεδρία επιβεβαίωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι έγινε η συνδιάλεξη, αλλά χωρίς να δώσει καμιά διευκρίνιση για το περιεχόμενο της συνομιλίας Μακρόν-Σάρατζ. Κατά τη λιβυκή κυβέρνηση, ο Σάρατζ δέχθηκε επίσης τηλεφωνική κλήση από τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε το βράδυ της Δευτέρας και οι δύο άνδρες συζήτησαν για "τις εξελίξεις" στην Τρίπολη.
Παρά το φάσμα της ανάφλεξης στη Λιβύη, πετρελαιοπαραγωγικής χώρας όπου επικρατεί χαοτική κατάσταση μετά την ανατροπή του Μουάμαρ Καντάφι το 2011, οι μεγάλες δυνάμεις δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συναίνεση στον ΟΗΕ ώστε να υιοθετηθεί ανακοίνωση του Συμβουλίου Ασφαλείας που θα καλούσε τις δυνάμεις του Χάφταρ να σταματήσουν την επιχείρησή τους εναντίον της λιβυκής πρωτεύουσας.
Η ανακοίνωση, που υπεβλήθη στο ΣΑ το βράδυ της Κυριακής και υποστηρίχθηκε μεταξύ άλλων από τις ΗΠΑ, δεν εγκρίθηκε από τη Ρωσία, που αξίωσε να ζητηθεί από "όλα τα μέρη" να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση ώστε να αποφευχθεί το "λουτρό αίματος".
Ο στρατάρχης Χάφταρ υποστηρίζεται πολιτικά από την παράλληλη κυβέρνηση, που εδρεύει στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Πέραν της ανατολικής Λιβύης, οι δυνάμεις του έχουν επεκτείνει τον έλεγχό τους στον νότο και πλέον κινούνται στο δυτικό τμήμα της βορειοαφρικανικής χώρας, όπου βρίσκεται η Τρίπολη.
Αλλά συναντούν την αντίσταση παραστρατιωτικών ομάδων πιστών στην ΚΕΕ, που αναγνωρίζει η διεθνής κοινότητα. Η ΚΕΕ ανήγγειλε την Κυριακή ότι θα εξαπολύσει αντεπίθεση, την οποία βάφτισε "Ηφαίστειο της οργής", για να "εκκαθαρίσει όλες τις λιβυκές πόλεις από τους επιτιθέμενους" υπό τον στρατάρχη Χάφταρ.
"Εγκλήματα πολέμου"
Χθες η ΚΕΕ χαρακτήρισε την επίθεση στο αεροδρόμιο Μιτίγκα "έγκλημα πολέμου και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας", υποσχόμενη να προσαγάγει τους δράστες ενώπιον της δικαιοσύνης.
Εξάλλου, κατά τον απολογισμό του υπουργείου Υγείας της ΚΕΕ, τουλάχιστον 35 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και άλλοι σαράντα έχουν τραυματιστεί αφότου άρχισε η επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη Χάφταρ την Πέμπτη.
Χθες οι δυνάμεις του ΛΕΣ ανέφεραν ότι έχουν σκοτωθεί 19 άνδρες του.
Μετά τη συνήθη νυχτερινή διακοπή τους οι μάχες ξανάρχισαν το πρωί της Δευτέρας για πέμπτη συναπτή ημέρα στο νότιο τμήμα της πρωτεύουσας, μετέδωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου που μπόρεσαν να φθάσουν κοντά στο μέτωπο.
Εχθροπραξίες εκτυλίχθηκαν στην περίμετρο του ενός διεθνούς αεροδρομίου, μιας υποδομής που παραμένει αχρηστευμένη μετά τις καταστροφές που υπέστη σε μάχες το 2014, περίπου τριάντα χιλιόμετρα νότια του κέντρου της Τρίπολης. Περί το μέσο της ημέρας, η εγκατάσταση αυτή ελεγχόταν από τον ΛΕΣ. Ωστόσο το απόγευμα, κάτοικοι είπαν στο Ρόιτερς πως το παλιό αεροδρόμιο ανακαταλήφθηκε από δυνάμεις πιστές στην ΚΕΕ.
Μάχες αναφέρθηκαν επίσης στην Ουάντι Ράμπι, νότια της Τρίπολης.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) εξέφρασε την "ανησυχία" της και προέτρεψε τις αντιμαχόμενες πλευρές να "εγγυηθούν την ασφάλεια όλων των αμάχων", αλλά και τη "μόνιμη", απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Στη Νέα Υόρκη, ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ Στεφάν Ντουζαρίκ εκτίμησε πως 3.400 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εξαιτίας των μαχών.
Σε "μάχες με τη χρήση βαρέων όπλων" επλήγησαν "κατοικημένες περιοχές", ενώ "απροσδιόριστος αριθμός αμάχων δεν είναι σε θέση να φύγει από τις περιοχές αυτές", τόνισε ο Ντουζαρίκ σε δημοσιογράφους.
Ανοικτά καταστήματα
Παρά την ανάφλεξη και το ότι ο ΛΕΣ βρίσκεται προ των πυλών της πρωτεύουσας, οι κάτοικοι της Τρίπολης συνέχιζαν χθες τις συνηθισμένες τους δραστηριότητες, στις οποίες τον ρυθμό δίνουν οι κυκλοφοριακές συμφορήσεις ή οι μακριές ουρές στις τράπεζες και στα πρατήρια καυσίμων. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες λειτούργησαν, όπως και τα σχολεία και τα καταστήματα.
Την Κυριακή, το υπουργείο Παιδείας της ΚΕΕ ανέφερε ότι τα σχολεία λειτουργούν "ομαλά" στην Τρίπολη, εξαιρουμένων φυσικά των περιοχών που έχουν πλέον μετατραπεί σε πεδία μαχών.
Η κλιμάκωση της βίας καταγράφηκε λίγο καιρό πριν από την υποτιθέμενη διεξαγωγή, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, του λεγόμενου εθνικού διαλόγου στην Γαντάμις (νοτιοδυτικά) για να συμφωνηθεί ο "οδικός χάρτης" με προορισμό τη σταθεροποίηση της Λιβύης και ενδιάμεσο σταθμό τη διεξαγωγή των πολύ αργοπορημένων εκλογών.
"Οδικός χάρτης";
Ο Γασάν Σαλάμε διαβεβαίωσε το Σάββατο πως ο ΟΗΕ εννοεί να οργανώσει αυτή τη σύνοδο τις ημερομηνίες που προβλέπονταν (14η-16η Απριλίου), αν δεν υπάρξουν στο μεταξύ "μείζονες" εξελίξεις ή έκτακτες περιστάσεις.
Πέραν του ΟΗΕ, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και η G7 ζήτησαν να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός άμεσα, να σταματήσει η έφοδος των δυνάμεων του Χάφταρ και οι αντιμαχόμενες πλευρές να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις.
Ο Χάφταρ αυτοπροβάλλεται ως διώκτης του εξτρεμισμού. Οι αντίπαλοί του βλέπουν στον στρατιωτικό καριέρας του των δυνάμεων του Καντάφι που αποσκίρτησε χρόνια πριν την ανατροπή του λίβυου δικτάτορα έναν επίδοξο διάδοχό του.
Ο ΛΕΣ διατείνεται ότι διαθέτει 85.000 άνδρες, αλλά ο αριθμός είναι μάλλον υπερτιμημένος καθώς περιλαμβάνει άνδρες που πληρώνονται από την ΚΕΕ. Η μονάδα των επιλέκτων του, που έχει βαφτιστεί "Σάικα" ("Κεραυνός"), αριθμεί περίπου 3.500 μέλη, ενώ οι γιοι του Χάφταρ επίσης διοικούν καλά εξοπλισμένες μονάδες, κατά πηγές στον ΛΕΣ.
Αναλυτές εκτιμούν πως ο Χάφταρ πύκνωσε τις τάξεις των δυνάμεών του εντάσσοντας σε αυτές σαλαφιστές, μέλη φυλών, μισθοφόρους από το Τσαντ κι από το Σουδάν. Ο ΛΕΣ απορρίπτει αυτόν τον ισχυρισμό.
Η Γαλλία, που διατηρεί σχέσεις με τον Χάφταρ, διαβεβαίωσε πως δεν είχε λάβει καμία προειδοποίηση για την έφοδο του ΛΕΣ στην Τρίπολη.
Ο Ζαν Ιβ Λεντριάν, ο άλλοτε υπουργός Άμυνας του σοσιαλιστή Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, που είχε καλλιεργήσει σχέσεις με τον Χάφταρ, είναι σήμερα επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ - ΜΠΕ
