Πριν λίγες ημέρες η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel απηύθυνε προειδοποίηση εναντίον του κινεζικού οικονομικού επεκτατισμού, λέγοντας ότι η Κίνα θεωρεί την Ευρώπη μια «ασιατική χερσόνησο», και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο βέτο σε περίπτωση συγκεκριμένων εξαγορών, όπως άλλωστε έκανε και ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron.
Αν και η δήλωση της An. Merkel θεωρήθηκε από τους περισσότερους «είδηση» η αλήθεια είναι ότι οι Γερμανοί, και όχι μόνο, εκφράζουν την ανησυχία τους για την όρεξη που δείχνουν οι Kινέζοι επενδυτές για ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ήδη από πέρυσι. Και η αιτία ήταν η εξαγορά της γερμανικής εταιρείας κατασκευής ρομπότ Kuka από τη γιγάντια κινεζική εταιρεία ηλεκτρικών οικιακών συσκευών Midea έναντι 4,6 δισ. ευρώ, χωρίς η Ευρώπη να μπορέσει να κάνει τίποτα.
Η ιδέα ότι μια κινεζική εταιρεία κατασκευής πλυντηρίων, ψυγείων και γενικά οικιακών συσκευών μπόρεσε να εξαγοράσει μια εταιρεία τεχνολογίας αιχμής και μάλιστα χωρίς να υπάρξει αντιπρόταση, προκάλεσε αίσθηση όχι μόνο στη Γερμανία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Πέρα από το πλήγμα στον οικονομικό πατριωτισμό των Γερμανών, η εξαγορά της Kuka θορύβησε πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους για μια σειρά από λόγους, ορισμένοι εκ των οποίων, μάλιστα, αφορούν τον πυρήνα των βιομηχανικών εξελίξεων των επόμενων δεκαετιών. Είναι ενδεικτικό ότι ο Sigmar Gabriel, είχε απευθύνει έκκληση σε Ευρωπαίους και Γερμανούς επενδυτές να υποβάλλουν τουλάχιστον μία αντιπροσφορά. Εις μάτην, η Kuka κατέληξε στη Midea.
Καταρχάς η Κuka δεν είναι μια απλή εταιρεία. Δεν είναι καν μια απλή εταιρεία που κατασκευάζει ρομπότ. Αντίθετα, μαζί με τις ιαπωνικές Fanuc και Yaskawa Electric και την ελβετική ABB, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της παγκόσμιας ρομποτικής βιομηχανίας. Το συγκεκριμένο κουαρτέτο «μονοπωλεί» σχεδόν το σύνολο των βαρέων ρομποτικών λύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. O τζίρος της Kuka το 2015 άγγιξε τα 3 δισ ευρώ, ενώ οι λύσεις της αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι των γραμμών παραγωγής των VW, Daimler και BMW. Με άλλα λόγια η σύγχρονη βαριά βιομηχανία δεν θα ήταν η ίδια χωρίς την Kuka.
Αν η Κuka αποτελεί κρίσιμο κρίκο της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής σήμερα, ο ρόλος της στο μέλλον αναμένεται να γίνει ακόμα πιο ζωτικός, κάτι που επίσης τροφοδότησε τον σκεπτικισμό γύρω από την εξαγορά της.
Η Κuka βρίσκεται στην καρδιά του φιλόδοξου προγράμματος της γερμανικής κυβέρνησης "Industrie 4.0", που στόχο έχει να συνδέσει το φυσικό χώρο των εργοστασίων με τον εικονικό κόσμο, μέσω των τεχνολογιών Cloud και Ιnternet of Things. Πρακτικά, το πρόγραμμα "Industrie 4.0" είναι η νέα βιομηχανική επανάσταση, όπου η ψηφιοποίηση της παραγωγής θα είναι σχεδόν πλήρης και ο ανθρώπινος παράγοντας θα έχει απλά εποπτικό ρόλο. «Είμαστε το σύμβολο του “Industrie 4.0”, όπου τα ρομπότ θα έχουν κυρίαρχο ρόλο», συνηθίζει να λέει ο CEO της Kuka, Till Reuter, ενώ και το σύνθημα της εταιρείας είναι "Born for the Industrie 4.0."
Δεν πρόκειται για απλές εξαγγελίες καθώς η Kuka ήδη εξελίσσει ρομπότ τα οποία λαμβάνουν οδηγίες από το «σύννεφο» αλλά και που λειτουργούν τα ίδια ως αισθητήρες, τροφοδοτώντας με τη σειρά τους το «σύννεφο» με πολύτιμα στοιχεία. Στο σημείο αυτό η εξαγορά της Κuka από την Midea παύει να είναι αμιγώς γερμανικό ή ευρωπαϊκό πρόβλημα, και αποκτά παγκόσμιες διαστάσεις. Με δεδομένο ότι συστήματα τις Kuka είναι - και πιθανόν θα συνεχίσουν να είναι – εγκατεστημένα σε βιομηχανικούς κολοσσούς σε ολόκληρο τον κόσμο, αρκετές εταιρείες δεν αισθάνονται καθόλου άνετα με το ενδεχόμενο ένα made in Germany, αλλά κινεζικής ιδιοκτησίας ρομπότ που θα είναι συνδεδεμένο στο cloud, να βρίσκεται στη γραμμή παραγωγής τους και να «βλέπει» τις προδιαγραφές των προϊόντων τους.
Τέλος, η εξαγορά της Kuka από τη Midea ενόχλησε για έναν ακόμη λόγο: δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί το αντίθετο. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η Κίνα εφαρμόζει μακράν τους πιο αυστηρούς όρους όσον αφορά την εξαγορά «ευαίσθητων» εγχώριων εταιρειών από ξένους επενδυτές. Έτσι, σε αντίθεση με την ελευθερία που απολαμβάνουν οι κινεζικές εταιρείες όταν «ψωνίζουν» στη Δύση, οι δυτικές εταιρείες δεν επιτρέπεται να επενδύσουν στον τραπεζικό τομέα, τις τηλεπικοινωνίες και τα ΜΜΕ της Κίνας. Σαν αποτέλεσμα κινεζικοί όμιλοι αγοράζουν με χαρακτηριστική ευκολία καινοτόμες εταιρείες απ' όλο τον κόσμο, τη στιγμή που οι ξένοι επενδυτές θα πρέπει κατά κανόνα να έχουν παρουσία μέσω αντιπροσώπου ή να μετέχουν σε σχήμα με επικεφαλής κινεζική εταιρεία, όταν προσπαθούν να αποκτήσουν μια κινεζική επιχείρηση.
Σε τελική ανάλυση, η εξαγορά της Κuka έβαλε τέλος στην αυταπάτη που είχε δημιουργήσει το Βερολίνο περί «ειδικής οικονομικής σχέσης» μεταξύ Γερμανίας και Κίνας. Μια σχέση, που ήθελε τα ποιοτικά γερμανικά προϊόντα να κατακλύζουν την τεράστια κινεζική αγορά, για να καλύψουν τις ανάγκες της αναδυόμενης αστικής τάξης της Κίνας. Μόνο που όπως αποδεικνύεται στη πράξη, αυτή η τεράστια αγορά μπορεί να καταστήσει έναν βιομηχανικό παίκτη που κατασκευάζει ηλεκτρικές κουζίνες τόσο ισχυρό, ώστε να εξαγοράσει μια εταιρεία που φιλοδοξεί να φέρει την επόμενη βιομηχανική επανάσταση…
Πηγές: The Diplomat, Bloomberg, Wall Street Journal
Επιμέλεια: Γιάννης Παλιούρης
