Ένα βήμα πίσω ετοιμάζεται να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το «ιερό» της Ρωσίας, Καλίνινγκραντ. Το εμπόριο μέσω της Λιθουανίας προς τον ρωσικό θύλακα θα μπορούσε να επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς εντός των ημερών, καθώς Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν συμβιβαστική συμφωνία με σκοπό την εκτόνωση της έντασης με τη Μόσχα.
Αν η παραδοσιακή διαδρομή για τα ρωσικά προϊόντα δεν αποκατασταθεί, η Λιθουανία φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να «οργώσει» χερσαίο διάδρομο που θα περνούσε από την επικράτειά της.
Το Καλίνινγκραντ συνορεύει με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις οποίες συνδέει με τη Ρωσία με σιδηροδρομικές και οδικές διαδρομές που περνούν μέσα από τη Λιθουανία και χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Ωστόσο, έχει αποκοπεί εμπορικά από την ηπειρωτική Ρωσία από τις 17 Ιουνίου λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι Βρυξέλλες.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρίσκονται σε συνομιλίες για την εξαίρεσή του από κυρώσεις, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters. Οι κυρώσεις έχουν πλήξει μέχρι στιγμής βιομηχανικά προϊόντα όπως ο χάλυβας. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για συμφωνία στις αρχές Ιουλίου, εφόσον και η Λιθουανία, μέλος της ΕΕ, εγκαταλείψει τις όποιες επιφυλάξεις της.
Ρωσική χρεοκοπία και κυρώσεις
Η διαμάχη για την απομόνωση του ρωσικού θύλακα δοκιμάζει την αποφασιστικότητα της Ευρώπης να επιβάλει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Μόσχας, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τροφοδοτώντας ανησυχίες για κλιμάκωση μετά από άλλους περιορισμούς που ώθησαν τη Ρωσία σε χρεοκοπία.
Ενώ οι δυτικές δυνάμεις έχουν δεσμευτεί να υπερασπιστούν την Ουκρανία, επαναλαμβάνοντας την αποφασιστικότητά τους στη σύνοδο κορυφής της G7 και του ΝΑΤΟ αυτή την εβδομάδα, αποδεικνύεται δύσκολο για την Ευρώπη να επιμείνει σε αυστηρές κυρώσεις χωρίς να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση με τη Ρωσία.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, με την υποστήριξη της Γερμανίας, επιδιώκουν συμβιβασμό για να επιλύσουν μια τουλάχιστον από τις πολλές διαμάχες με τη Μόσχα.
Αν η παραδοσιακή διαδρομή για τα ρωσικά προϊόντα προς το Καλίνινγκραντ, πρώτα μέσω της συμμάχου της Λευκορωσίας και στη συνέχεια της Λιθουανίας, δεν αποκατασταθεί, η χώρα της Βαλτικής φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να «οργώσει» χερσαίο διάδρομο μέσω της επικράτειάς της.
Ο ρόλος της Γερμανίας
Η Γερμανία, εν τω μεταξύ, έχει στρατιωτικές δυνάμεις σταθμευμένες στη Λιθουανία και θα μπορούσε να παρασυρθεί σε αντιπαράθεση μαζί με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης εξαρτάται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και θα ήταν ευάλωτη σε οποιαδήποτε μείωση των ροών αν κλιμακωνόταν η «μάχη» του Καλίνινγκραντ.
«Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα», ανέφερε άτομο με άμεση γνώση των συζητήσεων της ΕΕ, περιγράφοντας το Καλίνινγκραντ ως «ιερό» για τη Μόσχα.
«Ο Πούτιν έχει πολύ μεγαλύτερη δύναμη από εμάς. Είναι προς το συμφέρον μας να βρούμε συμβιβασμό», ανέφερε, αποδεχόμενος ότι το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να μοιάζει άδικο.
Μέχρι τις 10 Ιουλίου η συμφωνία
Η συμβιβαστική συμφωνία αναμένεται μέχρι τις 10 Ιουλίου, ενώ θα μπορούσε να ανακοινωθεί την επόμενη εβδομάδα. Θα μπορούσε επίσης να επιτρέπει τη μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ Ρωσίας και Καλίνινγκραντ μέσω εξαίρεσης της περιοχής από τις κυρώσεις της ΕΕ με το σκεπτικό ότι δεν αφορά διεθνές εμπόριο, καθώς ο θύλακας αποτελεί μέρος της Ρωσίας.
Η παραχώρηση θα μπορούσε να γίνει μόνο υπό την προϋπόθεση ότι τα εμπορεύματα που υπόκεινται σε κυρώσεις χρησιμοποιούνται στο Καλίνινγκραντ και δεν εξάγονται μέσω του λιμένα του, όπου έχει την έδρα του ο ρωσικός στόλος της Βαλτικής.
Κάτι που είναι δύσκολο να εγγυηθεί και θα μπορούσε να θέσει τη Λιθουανία, η οποία είναι επιφορτισμένη με τον καθορισμό του τελικού προορισμού των εμπορευμάτων, σε τροχιά σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Επιπλέον, ανθρωπιστικοί λόγοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αιτιολογήσουν την εξαίρεση του Καλίνινγκραντ, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Βαλτική Θάλασσα. Και πάλι πάντως, η Λιθουανία εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις ως προς το να προχωρήσει σε κινήσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως παραχώρηση προς τη Μόσχα.
Αλκοόλ και τσιμέντο
Η Λιθουανία, που διοικούνταν στο παρελθόν από τη Μόσχα, αποτελεί σήμερα έναν από τους πιο σκληρούς επικριτές της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και βρίσκεται σε αντιπαράθεση με αξιωματούχους στη Γερμανία και τις Βρυξέλλες που θέλουν να εκτονώσουν τη διαμάχη.
Μέχρι στιγμής, οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας εμποδίζουν τη μεταφορά σιδήρου, χάλυβα και μετάλλων στο Καλίνινγκραντ μέσω κρατών της ΕΕ.
Ο κατάλογος των εμπορευμάτων που απαγορεύονται θα επεκταθεί στο τσιμέντο και το αλκοόλ από τις 10 Ιουλίου, τον άνθρακα τον Αύγουστο και τα προϊόντα πετρελαίου όπως τα καύσιμα τον Δεκέμβριο. Όταν ξεκινήσει η τελική φάση, θα επιβληθούν κυρώσεις περίπου στο μισό φορτίο που αποστέλλεται στο Καλίνινγκραντ από τη Ρωσία.
Οι επιβάτες και τα τρόφιμα δεν απαγορεύονται, γι' αυτό το Καλίνινγκραντ προσεγγίζεται ακόμη με αεροπλάνο ή θαλάσσιο μέσο. Παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν αμέσως κυρώσεις για να περιορίσουν την πρόσβαση της Ρωσίας στη διεθνή χρηματοδότηση και τις πωλήσεις άνθρακα και πετρελαίου της, τα τιμωρητικά μέτρα ελάχιστα έχουν βοηθήσει να μετριάσουν τη ρωσική στρατιωτική επιθετικότητα.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Μόσχα ανέτρεψε πολλά δεδομένα για την Ευρώπη, μειώνοντας τις κρίσιμες προμήθειες φυσικού αερίου και ωθώντας τη Γερμανία να προετοιμαστεί για τον περιορισμό των παραδόσεων. Το Βερολίνο παρακολουθεί την κλιμακούμενη διαμάχη για το Καλίνινγκραντ με αυξανόμενη ανησυχία.
Το Καλίνινγκραντ, το οποίο έχει σχεδόν ένα εκατομμύριο πληθυσμό, αποκόπηκε από τη Μόσχα όταν η Λιθουανία έγινε ανεξάρτητη χώρα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι οι περιορισμοί στις αποστολές αγαθών στο Καλίνινγκραντ αποτελούν μέρος ενός δυτικού πολέμου και ότι η Ρωσία έχει πολλούς τρόπους να αντεπιτεθεί.
«Υπάρχουν πολλές δυνατότητες, πολλές από αυτές οικονομικής φύσης, που θα μπορούσαν να 'κόψουν' το οξυγόνο στους γείτονές μας της Βαλτικής που έχουν προχωρήσει σε εχθρικές ενέργειες», είπε σε ρωσική εφημερίδα. «Υπάρχει επίσης η δυνατότητα χρήσης ασύμμετρων μέτρων, τα οποία... θα προκαλούσαν κρίσιμη κλιμάκωση της σύγκρουσης», πρόσθεσε ο Μεντβέντεφ.
