Του Γιώργου Παυλόπουλου
Ισχυρό ήταν το πλήγμα που δέχθηκαν χθες οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές, κάτι που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις εξελίξεις οι οποίες σημειώνονται σε δύο από τα πιο «καυτά» μέτωπα που υπάρχουν σήμερα στον πλανήτη: Αφενός, την εμπορική σύγκρουση ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα που συνοδεύεται από εκατέρωθεν μπαράζ επιβολής δασμών και, αφετέρου, την περαιτέρω και επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης στον Περσικό Κόλπο και τα Στενά του Ορμούζ, που είναι μια από τις σημαντικότερες πετρελαϊκές «αρτηρίες» σε όλο τον πλανήτη, καθώς από εκεί διέρχεται το ένα τρίτο των ποσοτήτων του πετρελαίου που διακινούνται καθημερινά μέσω θαλάσσης.
Στο πρώτο, όπως είναι γνωστό, το Πεκίνο αποφάσισε να απαντήσει στην επίθεση που δέχθηκε από τον Ντ. Τραμπ την περασμένη εβδομάδα και δημοσιοποίησε μια λίστα με πάνω από 4.500 αμερικανικά προϊόντα που εισάγει, συνολικής αξίας 60 δισ. δολαρίων, στα οποία θα επιβάλει από την 1η Ιουνίου δασμούς από 10-25%. Όσο για το δεύτερο μέτωπο, την αποστολή αμερικανικών αεροπλανοφόρων και βομβαρδιστικών και τις απειλές των Φρουρών της Επανάστασης ότι θα χτυπήσουν «στο κεφάλι» διαδέχθηκε ένα πραγματικό γεγονός: Μια δολιοφθορά σε πετρελαιοφόρα σε λιμάνι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων η ευθύνη για την οποία, εμμέσως πλην σαφώς, αποδόθηκε από την Ουάσινγκτον στην Τεχεράνη και τους συμμάχους τους.
Οι απώλειες στις αγορές
Έτσι, στο παραπάνω φόντο, στην Ευρώπη οι μετοχές στα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και του Παρισιού υποχώρησαν στη χθεσινή συνεδρίαση κατά 1,52% και 1,22% αντιστοίχως, με το Λονδίνο να εμφανίζει καλύτερες αντοχές και ο δείκτης να χάνει μόνο 0,55%. Σημαντικότερη, αναμφίβολα, ήταν η επίπτωση στη Νέα Υόρκη. Στη Wall Street, Dow Jones και S&P500 έφτασαν να υποχωρούν κατά 2,5%, ενώ ακόμη ισχυρότερο πλήγμα δέχθηκε ο δείκτης της τεχνολογίας Nasdaq, οι απώλειες του οποίου ξεπέρασαν το 3%.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι οι μετοχές που βρέθηκαν κυρίως στο στόχαστρο ανήκουν σε εταιρίες των οποίων η κινεζική αγορά αντιπροσωπεύει σημαντικό τμήμα των πωλήσεων και της κερδοφορίας τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Apple, με απώλειες που έφτασαν και το 5,5%, αλλά και η Boeing, με την υποχώρηση να ξεπερνά το 4%.
Από την άλλη, όπως ήταν αναμενόμενο, αντίστροφη πορεία ακολούθησε η τιμή του χρυσού, καθώς η συνήθης αναζήτηση «ασφαλούς καταφυγίου» από την πλευρά των επενδυτών την οδήγησε σε άνοδο της τάξης του 1%, κοντά στα 1.300 δολάρια ανά ουγγιά. Ισχυρά ανοδικές τάσεις καταγράφονται όμως και στα κρυπτονομίσματα, με το σημαντικότερο εξ'' αυτών, το Bitcoin, να επιστρέφει στα επίπεδα του περυσινού Ιουλίου, κοντά στα 7.000 δολάρια – κάτι που επίσης, έστω και εν μέρει, μπορεί να αποδοθεί στην ανάγκη άλλων πηγών βραχυπρόθεσμης απόδοσης.
Δυσοίωνα πολιτικά... μερομήνια
Το ερώτημα που τίθεται, βεβαίως, είναι τι μέλλει γενέσθαι σε αυτά τα δύο μέτωπα και, συνακόλουθα, ποια επίδραση θα έχει αυτό στις αγορές. Τα μηνύματα δεν είναι ευοίωνα ούτε από τις πρωτεύουσες ΗΠΑ και Κίνας ούτε όμως και από την Μέση Ανατολή.
Στην Ουάσινγκτον, συγκεκριμένα, ο Τραμπ – στον ορίζοντα του οποίου αρχίζει πλέον να κυριαρχεί η προσπάθεια επανεκλογής του στις προεδρικές του 2020 – φέρεται να ετοιμάζει πυρετωδώς νέο πακέτο, που θα αφορά δασμούς στο σύνολο των εναπομεινάντων κινεζικών προϊόντων που εισάγονται στις ΗΠΑ, αξίας κάπου 300 δισ. δολαρίων. Στο Πεκίνο, την ίδια στιγμή, οι φήμες αναφέρουν ότι εξετάζονται ισοδύναμα πλήγματα σε άλλα σημεία. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η δραστική περικοπή της αγοράς αμερικανικών αγροτικών προϊόντων, αλλά και ομολόγων του δημοσίου – κάτι που, προφανώς, θα οδηγήσει τη σύγκρουση σε άλλο επίπεδο, στα πρόθυρα του ολοκληρωτικού εμπορικού και νομισματικού πολέμου ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως, που ασφαλώς δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ευρώπη (πολύ περισσότερο που το δικό της μέτωπο με τις ΗΠΑ παραμένει ανοιχτό...).
Από την άλλη, στον Περσικό, πληθαίνουν οι φήμες περί επικείμενης στρατιωτικής αναμέτρησης, έστω και περιορισμένης έκτασης και «ελεγχόμενης». Η καταγγελία από τους Αμερικανούς της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν την έχει πρακτικά καταστήσει «κλινικά νεκρή», με αποτέλεσμα – ανάμεσα στα άλλα – στην Τεχεράνη σταδιακά να κυριαρχούν οι «σκληροπυρηνικοί», που επιδιώκουν σύγκρουση και ελπίζουν έτσι (όχι βεβαίως να νικήσουν) να ενισχύσουν την επιρροή και το κύρος τους στο εσωτερικό.
Προφανώς, όλα αυτά δεν οδηγούν αυτομάτως και αναπότρεπτα στο «Ολοκαύτωμα» των παγκόσμιων αγορών. Καθώς η αντιπαράθεση οξύνεται, όμως, και τα νεύρα τεντώνουν, τα «ατυχήματα» γίνονται ολοένα πιο πιθανά.
