Ο μάγος με τα δώρα της παγκόσμιας πολιτικής είναι εδώ και κάποια χρόνια η Κίνα. Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει άλλωστε, ακόμα και στην Ελλάδα, για τον ερχομό των Κινέζων επενδυτών και για τον σωτήρα εξ Ανατολής που θα διαγράψει, θα αγοράσει ή θα μας δανείσει για να ελαφρυνθεί το χρέος; Όπως όμως φαίνεται από περιπτώσεις χωρών της Αφρικής και της Ασίας, οι προθέσεις των Κινέζων δεν είναι και τόσο αγνές. Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι το κινεζικό master-plan δεν είναι τίποτε άλλο από μια “αποικιακή” επιχείρηση, η οποία θα αφήσει πίσω της χρέος και κατεστραμμένες κοινότητες.
Ποιο είναι το κινεζικό master-plan;
Ο κινέζος πρόεδρος Xi Jinping είχε εγκρίνει στα τέλη του 2013 ένα φαραωνικό σχέδιο, με στόχο να αναζωογονήσει την κινεζική οικονομία και να αυξήσει τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις αλλά και την επιρροή του Πεκίνου στο εξωτερικό. Η στρατηγική περιλαμβάνει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου και σχέδια για την κατασκευή υποδομών (δρόμοι, λιμάνια και σιδηροδρομικές γραμμές) για τον σύγχρονο Δρόμο του Μεταξιού που θα επεκτείνεται σε 65 χώρες, που έχουν συνολικό ΑΕΠ άνω των 21 τρισ. Δολαρίων.
Χρωστάς; Σου παίρνω το Λιμάνι
Στην περίπτωση της Κίνας δεν γίνονται πλειστηριασμοί για την ελάφρυνση του χρέους αλλά κάτι απλούστερο: η εκάστοτε υπερχρεωμένη χώρα παραχωρεί στην Κίνα ένα περιουσιακό της στοιχείο. Εξάλλου πρόσφατη μελέτη του Κέντρου για την Παγκόσμια Ανάπτυξη για τη σχέση χρέους των χωρών που εμπλέκονται με το Σχέδιο του Νέου Δρόμου του Μεταξιού αποφαίνεται πως 23 από τις 65 χώρες είναι σε κίνδυνο υπερχρέωσης, ενώ 8 εξ αυτών είναι στο έλεος της Κίνας: Πακιστάν, Τατζικιστάν, Λάος, Μαλβίδες, Μαυροβούνιο, Κιργιστάν, Μογγολία και Τζιμπουτί.
Το Τατζικιστάν για παράδειγμα: χρωστούσε το 71% του εξωτερικού χρέους του στην Κίνα, έναντι του οποίου συμφώνησε να παραχωρήσει περιοχή των συνόρων τους την οποία διεκδικούσε το Πεκίνο εδώ και χρόνια. Άλλο παράδειγμα, η Σρι Λάνκα: το λιμάνι της Χαμπαντόντα που κτιζόταν με Κινεζικά δάνεια, κόλλησε. Το χρέος της χώρας στην Κίνα είχε φτάσει το ένα δις δολάρια (82% του εξωτερικού χρέους), και έτσι τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ η κυβέρνηση της χώρας πελαγοδρομούσε, η κινεζική κρατική εταιρεία China Merchants Port Holdings πήρε τον έλεγχο του λιμανιού.
Η Αμερικανική ανησυχία
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson στην πρόσφατη τουρνέ του στην Αφρική προειδοποίησε, για τους δικούς του βέβαια λόγους, ότι ο φτηνός δανεισμός από την Κίνα εγκυμονεί θανατηφόρους κινδύνους για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των χωρών που δανείζονται. Ο Tillerson που μίλησε από τα γραφεία της Αφρικανικής Ένωσης στην Αιθιοπία τα οποία κατασκεύασε και δώρισε η Κίνα τόνισε μεταξύ άλλων ότι δεν θέλει να εμποδίσει τις Αφρικανικές χώρες από το να συνεργάζονται με την Κίνα, άλλα ότι το υπερβολικό χρέος μπορεί να απειλεί την ανεξαρτησία τους.
(φωτογραφία AP)
