Του Γιάννη Μαντζίκου
Η Κίνα ετοιμάζεται να γιορτάσει με κάθε επισημότητα τα 70α «γενέθλια» από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας και την εγκαθίδρυση του Κομμουνιστικού μοντέλου, όμως ο πρόεδρος της Σι Τζινπινγκ έχει το μυαλό του στο μέλλον και ειδικότερα στο κατά πόσον θα μπορέσει να διατηρήσει το υπάρχον καθεστώς εν μέσω ισχυρών εσωτερικών κλυδωνισμών και εξωτερικών πιέσεων.
Η Κίνα το 2019 είναι μια πολύ διαφορετική χώρα από το φτωχό κράτος που ανέκυψε από τον εμφύλιο, το 1949. Στην διάρκεια αυτών των 70 ετών συνέβησαν πολλά, κυρίως όμως, το άλλοτε αρτηριοσκληρωτικό Κομμουνιστικό Κόμμα αποφάσισε σταδιακά από το 1978 να επιτρέψει την ιδιωτική ιδιοκτησία, να κάνει άνοιγμα προς ορισμένες προσωπικές ελευθερίες, να ενθαρρύνει το εξωτερικό εμπόριο και να δημιουργήσει μια γενιά τεχνοκρατών, γεγονότα τα οποία συνετέλεσαν σε μια οικονομία 14 τρις δολαρίων και επενδύσεων που φτάνουν τα 1,6 τρις.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ενόψει των εορτασμών τα κρατικά μέσα ενημέρωσης προβάλλουν τον κεντρικό ρόλο που έχει διαδραματίσει το ΚΚ στη μεταμόρφωση της Κίνας σε παγκόσμια δύναμη. «Η επιτυχία της χώρας τα τελευταία 70 χρόνια έχει αποδείξει πλήρως ότι μόνο το ΚΚ μπορεί να οδηγήσει την Κίνα», έγραφε η «China Daily» στις 24 Σεπτεμβρίου, «Μόνο ο Σοσιαλισμός μπορεί να σώσει την Κίνα» τόνιζε το πρακτορείο «Xinhua», προσθέτοντας ότι «ο σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά αποτελεί συνταγή της επιτυχίας». Από την άλλη πλευρά όμως «αγκάθι» για τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ ο οποίος ανήλθε στην εξουσία το 2012, παραμένει το γεγονός ότι διακυβερνητικοί οργανισμοί και θεσμοί όπως ο ΟΟΣΑ και η G7 θέτουν ως πρόταγμα την δημοκρατία μαζί φυσικά με την οικονομική ισχύ.
Την ίδια ώρα, οι μαζικές διαμαρτυρίες στο Χονγκ Κονγκ, το αυξανόμενο συναίσθημα υπέρ της ανεξαρτησίας στην Ταϊβάν, η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου μεταξύ με τις ΗΠΑ και οι συναφείς προβλέψεις για «φρενάρισμα» της οικονομίας, απειλούν το παραπάνω αφήγημα του προέδρου Σι Τζινπινγκ. Πριν λίγες μέρες άλλωστε, η Natixis Asia Research σε μια έκθεση της ανέφερε ότι η κινεζική οικονομία βρίσκεται σε «χειρότερη κατάσταση» σε σύγκριση με τα τέσσερα χρόνια πριν, εξαιτίας της απομόχλευσης και των εμπορικών εντάσεων. Η αμερικανική τράπεζα επενδύσεων μείωσε τις προβλέψεις της για αύξηση του ΑΕΠ της Κίνας σε 6,1% το 2019, από 6,3% και σε 5,7% το 2020 από 6,2%.
Αντίστοιχα απειλητικες για το διεθνές πρεστίζ του Πεκίνου είναι οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ, οι οποίες μαίνονται με αμείωτη σχεδόν ένταση εδώ και 17 εβδομάδες. Οι προσπάθειες της τοπικής κυβέρνησης και του ΚΚ της Κίνας να κάνουν παραχωρήσεις προς τους διαδηλωτές υπό τη μορφή της απόσυρσης του νομοσχεδίου για την έκδοση κρατουμένων ή την έναρξη διαλόγου, έχουν αποδειχθεί μέχρι στιγμής αποτυχημένες.
Παράλληλα, ο πρόεδρος Σι δείχνει να αυξάνει την πίεση και την διάθεση να ελέγξει κάθε μορφή της πολιτικής και οικονομικής ζωής. Νωρίτερα αυτό το μήνα, η τοπική κυβέρνηση του Χανγκζου ανακοίνωσε ότι στελέχη του κόμματος θα αποσταλούν σε 100 εταιρείες στην πόλη «ως παρατηρητές», συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού λιανεμπόρου Alibaba Group Holding και της αυτοκινητοβιομηχανίας Zhejiang Geely Holding Group. Παρά το γεγονός ότι η Alibaba έσπευσε να υποβαθμίσει την κίνηση αυτή, ήδη Αμερικανοί επενδυτές είναι σε κατάσταση συναγερμού.
Συνεπώς για τους αναλυτές εντός και εκτός Κίνας το ερώτημα παραμένει αναπάντητο, «που οδηγεί την χώρα ο πρόεδρος Σι;», κυρίως όμως «θα καταφέρει να διατηρήσει το ίδιο -στρεβλό- για πολλούς καθεστώς;»
AP Photo
