Στη μακρά πορεία προς τις τουρκικές προεδρικές κάλπες Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ταυτίζονταν σε ένα πράγμα: Ήθελαν πάση θυσία να αναμετρηθούν ο ένας με τον άλλον. Η διόλου εύκολη συμφωνία που επήλθε στους κόλπους μίας άκρως ετερόκλητης αντιπολίτευσης να χριστεί υποψήφιος πρόεδρος ο 74χρονος αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος της 14ης Μαΐου (αν δεν ήταν εκ προοιμίου) ατυχής. Ακριβώς το αντίθετο συνέβη με τους υπολογισμούς του Τούρκου προέδρου...
Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κόντρα στο ρεύμα που του έδιναν οι δημοσκοπήσεις και παρότι ρίχτηκε στη μάχη έχοντας και την ανοιχτή στήριξη του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), στάθηκε ανεπαρκής να αναμετρηθεί με το «πολιτικό φαινόμενο» Ερντογάν σε μία αναμέτρηση που, σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως υποψηφίου, δεν θα διεξαγόταν επί ίσοις όροις, δεδομένου του τεράστιου ελέγχου που ασκεί ο Ερντογάν στον κρατικό μηχανισμό, τα μέσα ενημέρωσης και το δικαστικό σύστημα.
Ο Τούρκος πρόεδρος, ακόμη και αν για πρώτη φορά αναγκάζεται να περιμένει για την εκλογή του έναν δεύτερο γύρο, επιβεβαιώθηκε στους υπολογισμούς του ότι ο πιο εύκολος αντίπαλος στην κρισιμότερη δοκιμασία της 20ετούς διαδρομής του θα ήταν ο «ήπιας ισχύος» αλεβίτης στο δόγμα Κιλιτσντάρογλου. Σήμερα, ελέγχει με καθαρή πλειοψηφία την Εθνοσυνέλευση, και οδεύει με αέρα νίκης προς την τελική αναμέτρηση που όλα δείχνουν πως θα επιμηκύνει την εξουσία του για ένα τέταρτο του αιώνα.
Η επομένη της 14ης Μαΐου, και το προβάδισμα 4,61 ποσοστιαίων μονάδων με το οποίο προσέρχεται ο Ερντογάν στην τελική μάχη, έχει επιφέρει εκνευρισμό και γκρίνιες στο «στρατόπεδο» της Συμμαχίας των «Έξι». Ενώπιον μίας προδιαγραφόμενης ήττας επιχειρείται κατά το δυνατόν ανασύνταξη δυνάμεων, καθώς ουδείς επιθυμεί να κατηγορηθεί πως υπονομεύει την εθνική προσπάθεια παρά τη διάψευση τόσο των προσδοκιών, όσο και των δημοσκοπήσεων.
Σε αυτό το κλίμα, και καλούμενο να διαχειριστεί το χρόνο που απομένει έως το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα βγάζει (ακόμα πιο) μπροστά για επικοινωνιακούς λόγους τον δημοφιλή δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος αναλαμβάνει από κοινού με την επικεφαλής του CHP στην Κωνταντινούπολη Τζανάν Καφταντσίογλου την ευθύνη της εκστρατείας μέχρι τις 28 Μαΐου για να σώσει οτιδήποτε αν σώζεται… Με ορατή την απογοήτευση τόσο εντός των κομματικών οργάνων, όσο και στους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης που ήλπιζαν σε μία νέα εποχή, έρχεται στα χείλη το ερώτημα: Και αν βρισκόταν καθαρά, και όχι «συμπληρωματικά», ο Εκρέμ Ιμάμογλου απέναντι στον Ερντογάν;
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είναι ότι ένωσε για πρώτη φορά μεγάλο φάσμα της αντιπολίτευσης -από Τούρκους εθνικιστές έως Κούρδους- πίσω από έναν υποψήφιο σε ένα αντι-ερντογανικό «μέτωπο». Οι αμφιβολίες του εγχειρήματος δεν εξαντλούνταν όμως μόνο στο εάν θα μπορούσαν τόσο ετερόκλητα κόμματα πράγματι να κυβερνήσουν, αλλά και στο εάν ο ίδιος θα έπρεπε να είναι το πρόσωπο που θα αναλάβει να «σηκώσει» το βάρος της προεδρικής υποψηφιότητας.
Οι σχετικές διαπραγματεύσεις στους κόλπους της εξακομματικής Συμμαχίας του Έθνους ήταν ατέρμονες, ενώ επήλθε ρήξη με πρόσκαιρη αποχώρηση του Καλού Κόμματος (ΙΥΙ) της Μεράλ Ακσενέρ , η οποία απέρριπτε την «αδύναμη» υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου, προκρίνοντας τους δημάρχους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς, ως ισχυρότερη επιλογή. Σταθερά αμετακίνητος ως προς το να ηγηθεί ο ίδιος προσωπικά για πρώτη φορά της μάχης στα 13 χρόνια που κρατά τα ηνία του CHP, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ανήγγειλε ότι θα διορίσει τους Ιμάμογλου και Γιαβάς αντιπροέδρους εάν κερδίσει, σε μία κίνηση που στόχευσε αφενός να μην αποξενώσει τους ψηφοφόρους που ήθελαν στη θέση του κάποιον εκ των δύο, και αφετέρου να κλείσει το «ζήτημα» με την Μεράλ Ακσενέρ.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι το πλέον δυνατό «χαρτί» της αντιπολίτευσης από το 2019 όταν στέρησε από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) το δήμο της Κωνσταντινούπολης έπειτα από μία 25ετία, κερδίζοντας όχι μία, αλλά δύο φορές (λόγω ένστασης που υπέβαλε το «στρατόπεδο» Ερντογάν) στη δημοτική κάλπη τον υποψήφιο του AKP, πρώην πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ. Οι προεκλογικές συγκεντρώσεις του συναγωνίζονται αυτές του Ερντογάν σε όγκο και παλμό, κάτι που δεν περνά απαρατήρητο, όπως και το γεγονός ότι 74χρονος Κιλιτσντάρογλου σαφώς υστερεί έναντι του Ιμάμογλου σε παρουσία και ικανότητα συσπείρωσης, εξ ου και κατά την προεκλογική εκστρατεία επεδίωξε να κεφαλαιοποιήσει τη δυναμική του δημάρχου.
Τόσο ο ηλικίας 51 ετών Εκρέμ Ιμάμογλου όσο και ο Μανσούρ Γιαβάς βρέθηκαν σταθερά κατά την προεκλογική εκστρατεία δίπλα στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου -μαζί του στην εξέδρα των συγκεντρώσεων, μαζί του και στις αφίσες-, ενώ ήταν και τα πρόσωπα που βγήκαν «μπροστά» στις κάμερες και τους δημοσιογράφους κατά την εκλογική βραδιά-θρίλερ της περασμένης Κυριακής.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου προαλείφεται ως επόμενος ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και πολλοί τον φαντάζονται να ηγείται μία ημέρα της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, πάντως, με φόντο την προεδρική αναμέτρηση του 2023, είχε άλλα… σχέδια για τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης που αφορούν όχι μόνο το παρόν, αλλά και το μέλλον.
Η πρωτόδικη δικαστική απόφαση-«βόμβα» του Δεκεμβρίου 2022 για την καταδίκη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης σε ποινή φυλάκισης δύο ετών και επτά μηνών που συνοδεύεται με στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων για «εξύβριση» κρατικών αξιωματούχων καταγγέλθηκε ως πολιτικά υποκινούμενη για να «βγει από τη μέση» ο Εκρέμ Ιμάμογλου και ήλθε να περιπλέξει μία υποψηφιότητά του για την προεδρία. Έχοντας ήδη «γκρεμίσει» το «κάστρο» του AKP στην Κωνσταντινούπολη, ο Εκρέμ Ιμάμογλου (αλλά και ο Γιαβάς) την εποχή εκείνη προηγούνταν καθαρά στις δημοσκοπήσεις έναντι του Ερντογάν.
Ο Ιμάμογλου παραμένει δήμαρχος έως την εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό, εφόσον όμως η υπόθεση τελεσιδικήσει -γεγονός που εκκρεμεί- και οριστικοποιηθεί ενδεχομένως η απόφαση εις βάρος του, θα βρεθεί εκτός δημαρχίας, ενώ δεν θα μπορεί να διεκδικήσει την εκλογή του. Η υπόθεση χρονολογείται στο 2019 και αφορά σε ομιλία που είχε εκφωνήσει ο Εκρέμ Ιμάμογλου χαρακτηρίζοντας «ανόητους» τους αξιωματούχους του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) που οδήγησαν σε επαναληπτική αναμέτρηση την εκλογή του. Ο ίδιος χαρακτήρισε τη δικαστική απόφαση αδιανόητη, παράνομη και πολιτικά υποκινούμενη· στο πλευρό του βρέθηκαν Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες, μαζικές διαμαρτυρίες ξέσπασαν στην Τουρκία, ενώ ο Ερντογάν έριξε το «μπαλάκι» στη Δικαιοσύνη, λέγοντας πως «τα δικαστήρια είναι αρμόδια να διορθώσουν τυχόν σφάλματα».
Η απειλή να τεθεί αιφνιδιαστικά ανά πάσα στιγμή κατά την προεκλογική εκστρατεία εκτός μάχης με μία τελεσίδικη δικαστική απόφαση δεν ήταν αρκετή για να σιγήσει τις φωνές που ήθελαν τον Εκρέμ Ιμάμογλου υποψήφιο για την προεδρία, αντιθέτως τις ενθάρρυναν. Πολλοί ήταν επίσης εκείνοι που θύμιζαν ότι ο ίδιος ο Ερντογάν επί δημαρχίας του στην Κωνσταντινούπολη είχε καταδικαστεί σε τετράμηνη φυλάκιση και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων από το μετακεμαλικό καθεστώς λόγω δημόσιας ανάγνωσης ποιήματος του Τούρκου εθνικιστή ποιητή Ζιγιά Γκιοκάλπ, το οποίο θεωρήθηκε ότι υπέκρυπτε απειλητικά μηνύματα κατά του κοσμικού κράτους και υποκινούσε σε θρησκευτικό μίσος. Η καταδίκη δεν εμπόδισε το νεοσύστατο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να κερδίσει αργότερα τις εκλογές, με τον Ερντογάν να έχει φθάσει σήμερα να εισέρχεται στην τρίτη δεκαετία κυριαρχίας του.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου κάθε άλλο παρά είχε αποκλείσει μία υποψηφιότητα για το 2023, ενώ ο πρόεδρος του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Metropol, Οζέρ Σεντσάρ, δήλωνε προ μηνών πως μία «διέξοδος» για την αντιπολίτευση θα ήταν να επιλέξει τον Ιμάμογλου μαζί με ένα εφεδρικό υποψήφιο που θα μπορούσε να συνεχίσει την προεκλογική μάχη σε περίπτωση που επιβαλλόταν στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων στον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης πριν την προεδρική αναμέτρηση.
Ενδεχόμενη επιλογή των Ιμάμογλου ή Γιαβάς δεν θα ερχόταν χωρίς κόστος για την αντιπολίτευση, καθώς το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εξακολουθεί να ελέγχει τα δημοτικά συμβούλια τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και στην Άγκυρα, κάτι που σημαίνει ότι στέλεχος του κόμματος Ερντογάν θα αντικαθιστούσε όποιον δήμαρχο παραιτούνταν για να εισέλθει στην προεδρική κούρσα. Και πάλι, όμως, η Μεράλ Ακσενέρ επέμεινε σε σημείο ρήξης, και πληροφορίες την εμφανίζουν μετεκλογικά να έχει εξαπολύσει «πυρά» για την επιμονή Κιλιτσντάρογλου να είναι ο ίδιος υποψήφιος, λέγοντας ότι τα αποτελέσματα θα ήταν καλύτερα με τον Εκρέμ Ιμάμογλου.
Εάν μία μονομαχία Ερντογάν-Ιμάμογλου είχε διαφορετική έκβαση για την αντιπολίτευση, είναι κάτι που θα το έδειχνε μόνο η κάλπη. Είναι ένας υποψήφιος τον οποίο σαφώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν προτιμούσε ως αντίπαλο, όμως και πάλι ο Τούρκος πρόεδρος ελέγχει τον κρατικό μηχανισμό, την ισλαμοσυντηρητική ψήφο και την Ανατολία, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι στην Τουρκία που αναφέρουν πως ο Εκρέμ Ιμάμογλου εκπροσωπεί μία «ευτυχισμένη μειοψηφία».
Διαβάστε επίσης
Κιλιτσντάρογλου προς ψηφοφόρους: Μην παραδώσετε τη χώρα στον Ερντογάν
Η ευκαιρία του Ερντογάν να μετατρέψει τον «Αιώνα της Τουρκίας» σε «Αιώνα Ερντογάν»
