Του Γιώργου Παυλόπουλου
Ποιοι ήταν οι δύο μεγάλοι χαμένοι από τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής στην Ισπανία; Αναμφίβολα, το Λαϊκό Κόμμα και οι Podemos. Ποιοι ήταν, από την άλλη, οι κερδισμένοι; Προφανέστατα, οι Σοσιαλιστές, οι Ciudadanos και το Vox. Και τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, ότι εκατομμύρια Ισπανοί έδειξαν την προτίμησή τους στα γνήσια πολιτικά προϊόντα – τα κόμματα... ράτσας, με άλλα λόγια – εγκαταλείποντας τους σχηματισμούς που, όπως αποδεικνύεται από τις θέσεις τους και την πρακτική τους, αποτελούν ένα συνονθύλευμα – δηλαδή, μοιάζουν με τα... μπάσταρδα της πολιτικής.
Ας εξηγηθούμε. Το Λαϊκό Κόμμα ήταν, μέχρι σήμερα, ένα «σπίτι» που φιλοξενούσε κάτω από τη σκέπη του και την παραδοσιακή δεξιά και τη φιλελεύθερη πτέρυγά της και τους ακραίους εθνικιστές και τους νοσταλγούς του Φράνκο οι οποίοι, για ευνόητους λόγους, δεν ήθελαν ή δεν τολμούσαν να εμφανιστούν αυτόνομα. Ο διπλός σεισμός που έπληξε, όμως, τα προηγούμενα χρόνια στο πολιτικό σύστημα της Ισπανίας – της οικονομικής κρίσης και του Καταλανικού – του προκάλεσε τέτοιες και τόσο μεγάλες ρωγμές που το κατέστησαν ακατάλληλο για κατοίκηση από όλους αυτούς ταυτόχρονα. Ειδικά καθώς δεν συμφωνούσαν στο είδος και την έκταση των επισκευών που χρειάζονταν προκειμένου να αποκατασταθεί.
Έτσι, οι μεν φιλελεύθεροι – θεωρητικά ή επί της ουσίας – αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στους Ciudadanos, οι δε ακροδεξιοί πήραν τα μπογαλάκια τους και τις ψήφους τους και μετακόμισαν στο Vox. Αμφότεροι προτίμησαν, δηλαδή, τις καθαρές λύσεις και ένα οικοδόμημα που μεγάλο του μέρος βρίσκεται ακόμη στα... μπετά και έχουν τη δυνατότητα να το διαμορφώσουν οπως θέλουν, χωρίς πολλούς συμβιβασμούς.
Κάτι ανάλογο – αν και όχι ακριβώς το ίδιο – συνέβη στην περίπτωση των Σοσιαλιστών και των Podemos. Οι περισσότεροι θα θυμούνται, πιθανότατα, ότι οι δεύτεροι ιδρύθηκαν τον Ιανουάριο του 2014 στον απόηχο της κραυγής των Αγανακτισμένων, πρεσβεύοντας το αίτημα και την ανάγκη μιας μεγάλης αλλαγής στην Ισπανία και την Ευρώπη. Σύντομα, όμως, και ειδικά μετά το 2016, φάνηκε να παθαίνουν πολιτικό και ιδεολογικό... βέρτιγκο – το οποίο, μάλιστα, επιδεινώθηκε από τα κατορθώματα της κυβέρνησης του όμορου ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Κι αυτό ήταν κάτι που αποτυπώθηκε στις έντονες διαμάχες και τα συντροφικά μαχαιρώματα στο εσωτερικό τους.
Έτσι, σταδιακά, από αντισυστημικό και ριζοσπαστικό κόμμα, οι Podemos κατέληξαν να γίνουν κολαούζος των Σοσιαλιστών και να τους... παρακαλούν να κάνουν χώρο και γι'' αυτούς στην κυβέρνηση, στο όνομα της συγκρότησης μιας «προοδευτικής συμμαχίας» ενάντια στην (Ακρο)Δεξιά. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, άνοιξαν την πόρτα σε εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους τους να τους εγκαταλείψουν και να ψηφίσουν τον Σάντσεθ, ο ο οποίος αποτελεί άλλωστε μια γνήσια και όχι... γιαλαντζί εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας.
Ιταλία, Γερμανία, Βρετανία
Το φαινόμενο αυτό, φυσικά, δεν είναι αποκλειστικά ισπανικό. Τουναντίον. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, οι ήξεις-αφήξεις του Κινήματος Πέντε Αστέρων, που στη συνταγή του προσπαθεί να βάλει ολίγη από εθνικισμό, ολίγη από λαϊκισμό και ολίγη από αριστερά, έχει κάνει πολλούς οπαδούς του να γλυκοκοιτάζουν τον σαφώς πιο... πούρο πολιτικά Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις να «σκουπίζει» τον κυβερνητικό του εταίρο. Λίγο βορειότερα, η ενίσχυση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία αποτυπώνει την απαίτηση πολλών πολιτών της χώρας να ακούσουν και να δουν να εφαρμόζονται καθαρά κάποιες πολιτικές (αντιδραστικές και απειλητικές ασφαλώς) και όχι να αλλοιώνονται στα παζάρια που γίνονται στους διαδρόμους και τις αίθουσες της καγκελαρίας.
Το ίδιο συμβαίνει και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Με την Μέι και τον Κόρμπιν να προσπαθούν πάση θυσία να είναι... και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ στην υπόθεση της εξόδου από την ΕΕ, οι πολίτες αναζητούν αλλού λύσεις. Έτσι, το Κόμμα του Brexit που δημιούργησε ο Νάιτζελ Φάρατζ δείχνει να έχει εκτοξευθεί στην πρώτη θέση και να στέλνει στην Ευρωβουλή τους περισσότερους αντιπροσώπους στην περίπτωση που στηθούν κάλπες στις 23 Μαΐου – ενώ ιδιαιτέρως ενισχυμένοι εμφανίζονται και οι Φιλελεύθεροι, που έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ του δεύτερου δημοψηφίσματος και της παραμονής στην ΕΕ.
Μετά από όλα αυτά, είναι απολύτως αναμενόμενο η τάση αυτή να καταγραφεί και στις επικείμενες ευρωεκλογές. Γι'' αυτό, ας μην κάνουν κάποιοι ότι εκπλήσσονται μόλις γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα...
AP Photo/Abraham Caro Marin
