Ερευνητές στις Ηνωμένες Πολιτείες αρχίζουν το πρώτο στάδιο κλινικών δοκιμών για ένα νέο σκεύασμα-αντίδοτο στην έκθεση σε ραδιενέργεια από «βρώμικη βόμβα», το οποίο είναι σχεδιασμένο για να απομακρύνει από τον οργανισμό την μόλυνση.
Εφόσον αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό, θα μπορούσε να αποτελέσει «ασπίδα» έναντι της έκλυσης ραδιενέργειας από πυρηνικά ατυχήματα ή τρομοκρατικές επιθέσεις, επισημαίνει σχετικά το BBC. Το φάρμακο HOPO 14-1 εκτιμάται ότι επιδρά ενάντια σε πολλά ραδιενεργά υλικά που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε όπλα, συμπεριλαμβανομένων των όπλων ουρανίου.
Στην πρώτη φάση των δοκιμών θα μετάσχουν 42 εθελοντές, στους οποίους θα χορηγηθούν διαφορετικές δόσεις του φαρμάκου προκειμένου να ελεγχθούν πιθανές παρενέργειες.
Θα υπάρξει «εντατική παρακολούθηση» ως προς την ασφάλεια χορήγησης του χαπιού, με τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της κλινικής μελέτης να αναμένονται το 2024, σύμφωνα με τους επικεφαλής της δοκιμής που πραγματοποιεί το ερευνητικό ινστιτούτο SRI International με χρηματοδότηση από τους αρμόδιους φορείς της αμερικανικής κυβέρνησης.
Γνωστή και ως συσκευή ραδιολογικής διασποράς (RDD), η «βρώμικη βόμβα» αποτελεί μείξη συμβατικών εκρηκτικών με ραδιενεργό υλικό· η ποσότητα και το είδος των συμβατικών εκρηκτικών που θα χρησιμοποιηθούν καθορίζουν το μέγεθος της έκρηξης, ενώ η ποσότητα και το είδος του ραδιενεργού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί, σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες και ειδικά τον άνεμο, καθορίζουν πόσο μεγάλη περιοχή μπορεί να μολυνθεί.
Μία βρώμικη βόμβα δεν είναι πυρηνική βόμβα -είναι πολύ πιο εύκολο να κατασκευαστεί και πολύ λιγότερο επικίνδυνη. Ορίζεται ως «όπλο μαζικής αναταραχής» και όχι «μαζικής καταστροφής» από την Ρυθμιστική Αρχή Πυρηνικής Ενέργειας των ΗΠΑ.
Το σύννεφο της ακτινοβολίας από μία βρώμικη βόμβα θα μπορούσε να διασκορπιστεί σε λίγα οικοδομικά τετράγωνα ή χιλιόμετρα από την έκρηξη, ενώ μια πυρηνική βόμβα θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε τεράστια έκταση.
Η έκθεση στην ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο DNA, τους ιστούς και τα όργανα ενός ατόμου, προκαλώντας νόσους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, εξ ου και ένα εκ του στόματος χορηγούμενο φάρμακο, που θα μπορούσε να εξουδετερώσει ορισμένες από τις επιπτώσεις, θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό.
Υπάρχουν ήδη δύο φάρμακα που χορηγούνται ενέσιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε ραδιενεργό πλουτώνιο, αμερίκιο ή κούριο. Εδώ και δεκαετίες οι ειδικοί επίσης γνωρίζουν ότι τα δισκία ιωδίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην προστασία του οργανισμού εάν έχει απελευθερωθεί ραδιενεργό ιώδιο στο περιβάλλον. Χάπια ιωδίου έλαβαν πολίτες το 1986 όταν σημειώθηκε το πυρηνικό ατύχημα στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ.
Ένα άλλο χάπι, το «Πρωσσικό μπλε» μπορεί να αποτελέσει αντίδοτο στο ραδιενεργό καίσιο ή θάλλιο. Εάν το HOPO 14-1 αποδειχθεί ότι αποδίδει, θα ήταν ένα ακόμη φάρμακο που προστίθεται στα διαθέσιμα μέσα, προσφέροντας προστασία έναντι του ουρανίου και του ποσειδώνιου εκτός από το πλουτώνιο, το αμερίκιο και το κούριο.
Μέχρι στιγμής δεν έχει σημειωθεί κάποια «επιτυχής» επίθεση με «βρώμικη βόμβα» πουθενά στον κόσμο. Ωστόσο, έχουν γίνει απόπειρες. Το 1996, αντάρτες από την Τσετσενία είχαν τοποθετήσει μία βόμβα που περιείχε δυναμίτη και ραδιενεργό καίσιο-137 στο πάρκο Ιζμαΐλοβο της Μόσχας. Οι υπηρεσίες ασφαλείας ανακάλυψαν τη θέση της και την εξουδετέρωσαν. Το 1998, η υπηρεσία πληροφοριών της Τσετσενίας εντόπισε και εξουδετέρωσε μια «βρώμικη βόμβα» που είχε τοποθετηθεί κοντά σε σιδηροδρομική γραμμή στην Τσετσενία.
