Η σύλληψη του Ίγκορ Γκίρκιν (Στρελκόφ), μπορεί να έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στο στρατόπεδο των «υπερ - Ζ- πατριωτών» της Ρωσίας, δηλαδή σε εκείνο το τμήμα του πληθυσμού το οποίο έχει ταχθεί αναφανδόν υπέρ του μέχρις εσχάτων πολέμου κατά της Ουκρανίας, ήταν, ωστόσο, αναμενόμενη μετά την ανταρσία του Πριγκόζιν πριν από μερικές εβδομάδες, η οποία κλόνισε την εμπιστοσύνη του Πούτιν και του πέριξ αυτού συστήματος εξουσίας, απέναντι στους θερμοκέφαλους και πολεμοχαρείς θιασώτες ενός πολέμου που χάθηκε από την πρώτη ημέρα.
Το αξιοπερίεργο είναι πως οι New York Times και αμέσως μετά από αυτούς και διάφορα ελληνικά «ΜΜΕ», τον παρουσίασαν ως επικριτή του Πούτιν, προσπαθώντας να σκιαγραφήσουν μια «αγιογραφία» του. Ποιος θα το περίμενε!
Ποιος, όμως, είναι ο Ίγκορ Γκίρκιν - Στρελκόφ; Ποιος κρύβεται πίσω από το προσωπείο ενός ανθρώπου που προσπάθησε τόσο πολύ να μοιάζει εμφανισιακά με αξιωματικό της Λευκής Φρουράς, έχοντας πάντα έναν περιποιημένο μύστακα;
Γεννήθηκε ο Ίγκορ Βσεβολόντοβιτς το 1970 στην Μόσχα. Από νεαρή ηλικία ενδιαφέρθηκε για την ιστορία, γι’ αυτό και αποφοίτησε από το Κρατικό Ιστορικό Αρχειακό Ινστιτούτο. Η διπλωματική του εργασία είναι ως θέμα τα ρωσικά πολιτικά κόμματα την περίοδο 1919 - 1920 στην Νότια Ρωσία.
Κατά τη διάρκεια των χρόνων της νιότης του, ασχολήθηκε με την αναπαράσταση μαχών του ρωσικού Εμφυλίου πολέμου (1919 - 1921) ως επικεφαλής διμοιρίας πολυβολιστών στην Λέσχη «Σύνταγμα Δραγώνων» της Μόσχας. Η κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. και η συνακόλουθη ελευθερία του Λόγου, του επιτρέπουν πλέον να μιλάει ανοιχτά για τις φιλομοναρχικές του ιδέες και να εκδηλώνει την λατρεία του για τη Λευκή Φρουρά.
Αμέσως μετά την απόκτηση του πτυχίου του, τον Ιούνιο του 1992, ο Γκίρκιν έφυγε ως «εθελοντής» στην Υπερδνειστερία, όπου συμμετείχε στον πρώτο του πόλεμο. Σύμφωνα με τον ίδιο, λίγους μήνες πριν από την εθελοντική του στράτευση, κατά τη διάρκεια μιας παρέλαση της Λέσχης, κάποιος μέσα από το πλήθος τον εξέλαβε για Κοζάκο και φώναξε «Γιατί δεν έχετε πάει ακόμη στην Υπερδνειστερία»;
Μαζί με ορισμένους φίλους του, κατάφερε να βρει μερικά ντουφέκια και λίγες σφαίρες εντελώς ακατάλληλες προς χρήση. Τελικά, κατάφεραν να φτάσουν στην Υπερδνειστερία και να ενταχθούν στις γραμμές του Στρατεύματος των Κοζάκων της Μαύρης θάλασσας, πολεμώντας στο πλευρό των φιλορώσων αυτονομιστών. Εκεί, κατά τον ίδιο, σκοτώθηκε και ο φίλος του Αντρέι.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο εμπειροπόλεμος Ίγκορ Γκίρκιν, συμμετείχε στον πόλεμο στην Βοσνία, συμμετέχοντας στο Ρωσικό Εθελοντικό Σώμα, στο πλευρό των Σέρβων. Σε αυτόν ειδικά τον πόλεμο, ο Γκίρκιν τελειοποίησε τη δική του τακτική, η οποία περιελάβανε την τρομοκρατία του πληθυσμού, ενώ υπήρξαν δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, σύμφωνα με τα οποία ο Ρώσος αυτός αξιωματικός συμμετείχε στην εξόντωση 3.000 και πλέον μουσουλμάνων στην πόλη Βίσεγκραντ, της πολύπαθης αυτής χώρας.
Ο πόλεμος, προφανώς, ήταν στο αίμα του Γκίρκιν, γι’ αυτό και δεν έχανε ευκαιρία. Το 1993 στρατεύεται στον Ρωσικό στρατό, αρχικά ως κληρωτός και στη συνέχεια ως Επαγγελματιάς Οπλίτης. Συμμετείχε στον πρώτο (1994 - 1996) και το δεύτερο (1999 - 2009) πόλεμο της Τσετσενίας και φυσικά στον υβριδικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, στο Ντονμπάς, στις ανατολικές περιοχές της χώρας.
Ο «προσηλυτισμός» στην FSB
Το 1996 εντάσσεται στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας, τη γνωστή FSB, διάδοχο της ΚΑ.ΓΚΕ.ΜΠΕ. Τρία χρόνια αργότερα, αρχίζει να συμμετέχει σε αποστολές της υπηρεσίας του στον Βόρειο Καύκασο, συμμετέχοντας ενεργά στον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας. Προφανώς, διακρίθηκε για τις ικανότητές του και έτσι, τον μεταθέτουν στη Διοίκηση Τσετσενίας της FSB, όπου υπηρέτησε δυόμισι χρόνια και στη συνέχεια επέστρεψε στην Κεντρική Υπηρεσία.
Το 2013 αποστρατεύτηκε, όπως λέει ο ίδιος, θύμα της αναδιοργάνωσης της υπηρεσίας, όταν «είναι γνωστό σε όλους πως με πρόφαση την αναδιοργάνωση, οι διοικητές αποστρατεύουν όποιον θέλουν. Είχα προσωπικές διαφορές και συγκρούσεις με πολλούς ανώτερούς μου κι έτσι βρήκαν την ευκαιρία να απαλλαγούν από εμένα». Ο ίδιος σήμερα ισχυρίζεται πως είναι «απόστρατος συνταγματάρχης της FSB».
Σύμφωνα με καταγγελίες ακτιβιστών του Ιδρύματος Μεμοριάλ, ο Γκίρκιν, με το ψευδώνυμο Στρελκόφ, ήταν αξιωματικός στο 45ο Αερομεταφερόμενο Σύνταγμα και συμμετείχε σε εξωδικαστικές επιχειρήσεις καταστολής του ντόπιου πληθυσμού στην Τσετσενία, βαρύνεται δε με κατηγορίες για εξαφανίσεις τεσσάρων ακτιβιστών.
Αμέσως μετά την αποστρατεία του, εργάστηκε για μερικούς μήνες στην επενδυτική εταιρεία «Marshall Capital,» του «ορθόδοξου» ολιγάρχη Κωνσταντίν Μαλοφέγιεφ, γνωστού στην Ελλάδα από την απόπειρα του να δημιουργήσει δίκτυο φιλορωσικών τηλεοπτικών σταθμών, αλλά και από τις σχέσεις του με προβεβλημένο υπουργό της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ. Εξάλλου, ο Μαλοφέγιεφ ήταν ο κύριος χορηγός της «Σλαβικής εκστρατείας» του Γκίρκιν στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας το 2014. Στην ίδια εταιρεία, εκείνη την εποχή, εργάζονταν ο «δημοσιογράφος» Αλεξάντρ Μποροντάι, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με τον Βλαντιστάλ Σουρκόφ, γνωστό ως εμπνευστή της θεωρίας του «Ρωσικού κόσμου» και του «βαθέος ρωσικού λαού», αλλά και υπεύθυνου στην ρωσική προεδρία για την πολιτική στο Ντονμπάς.
Η παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και η έναρξη του πολέμου με την Ουκρανία το 2014
Το δίδυμο Γκίρκιν - Μποροντάι συμμετείχε ενεργά στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία το 2014, αλλά και κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ντονμπάς την ίδια χρονιά. Ο Γκίρκιν διακρίθηκε στην κατάληψη δημοσίων κτιρίων στη Συμφερόπουλη και ανταμείφθηκε κατά τον ίδιο, με τη θέση του «εξωτερικού συνεργάτης του Υπουργικού Συμβουλίου της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας».
Στην Κριμαία, ο Γκίρκιν σχημάτισε την μονάδα του, με την οποία προκάλεσε την κλιμάκωση της σύγκρουσης στο Ντονμπάς, έχοντας την υποστήριξη του κατοχικού κυβερνήτη της Κριμαίας Σεργκέι Αξιόνοφ.
Από το 2010 ο Γκίρκιν συζητούσε το «σενάριο της Υπερδνειστερίας» για την ανατολική Ουκρανία, όπως φάνηκε από τη διαρροή μηνυμάτων του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου.
Την νύχτα της 12ης Απριλίου 2014, ο Στρελκόφ με τη μονάδα του αποτελούμενη από 52 άντρες, η οποία, όπως είπε ο ίδιος, αγόρασε στολές, όπλα και εξοπλισμό με χρήματα του Μαλοφέγιεφ, αλλά την επιχείρηση την είχε σχεδιάσει μόνος του, πέρασε παράνομα τα σύνορα Ουκρανίας - Ρωσίας στην περιοχή του Ντονμπάς.
Η ομάδα του, μαζί με την ομάδα του Ρώσου αυτονομιστή Βιατσεσλάβ Ποναμαριόφ αποτελούμενη από 300 άντρες, κατέλαβε τα δημόσια κτίρια στο Σλαβιάνσκ και δήλωσε πως η πόλη πέρασε στη δικαιοδοσία της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονμπάς». Ο Γκίρκιν, αργότερα, δήλωσε πως την επιχείρηση αυτή χρηματοδότησε ο Σεργκέι Αξιόνοφ, τότε πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της «Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας», δηλαδή ο διορισμένος από τις ρωσικές, κατοχικές αρχές της παράνομα προσαρτηθείσας χερσονήσου.
Μία αξιοπερίεργη λεπτομέρεια είναι πως η «Διακήρυξη για την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονμπάς» στο Ντονιέτσκ, δημοσιεύτηκε πέντε ημέρες πριν την εισβολή του Γκρίκιν, στις 7 Απριλίου. Ο ίδιος, ισχυρίστηκε πως μόνο αυτός φέρει την ευθύνη για την έναρξη του πολέμου «αφού αν δεν περνούσε τα σύνορα η μονάδα μας, θα τελείωναν όλα όπως στο Χάρκοβο και την Οδησσό. Βέβαια, είχα εντολή να μην εγκαταλείψω το Σλαβιάνσκ». Ποτέ, όμως, δεν διευκρίνισε ποιος του έδωσε αυτή την εντολή.
Εξίσου μυστήρια παραμένει και μία άλλη του δήλωση. Τέσσερις μήνες πρόλαβε να χαρεί το διορισμό του ως «υπουργός Αμύνας» της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονμπάς», όταν αναγκάστηκε να παραιτηθεί λέγοντας «μου ειπώθηκε πως πρέπει να παραιτηθώ, αλλιώς η πολιτοφυλακή του Ντονμπάς, δεν θα έχει την αναγκαία βοήθεια». Και πάλι, δεν διευκρίνισε ποιος του μίλησε.
Η κατάρριψη του Boeing 777
Στις 17 Ιουλίου 2014, καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικό πύραυλο το Boeing 777 της Malaysia Airlines, που εκτελούσε την πτήση Άμστερνταμ – Κουάλα Λουμπούρ συνετρίβη στην περιφέρεια του Ντόνετσκ στην Ανατολική Ουκρανία, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο και οι 298 επιβαίνοντες σε αυτό.
Το 2022 μετά από δίκη που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια δικαστήριο της Ολλανδίας, έκρινε ένοχο τον Γκίρκιν και τον καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη μαζί με άλλους δύο στρατιωτικούς. Μεταξύ των κατηγοριών που τον βάραιναν ήταν πως αυτός οργάνωσε την μεταφορά του αντιαεροπορικού συστήματος «Μπουκ» από την Ρωσία και την εσπευσμένη μεταφορά του σε αυτή μετά την κατάρριψη του αεροπλάνου.
Ο Γκίρκιν, όμως, κατηγορείται και για άλλα εγκλήματα πολέμου. Μεταξύ αυτών, είναι η δολοφονία του δημοτικού συμβούλου του Σλαβιάνσκ Βλαντίμιρ Ριμπάκ. Εξάλλου, ως πρόεδρος έκτακτου στρατοδικείου ο Γκίρκιν, διέταξε την εκτέλεση αμάχων, λέγοντας πως εφαρμόσει τη νομοθεσία του Στάλιν κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Το καλοκαίρι του 2014, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας, έδωσε στη δημοσιότητα τηλεφωνικές συνδιαλέξεις του Γκίρκιν με τον τότε δήμαρχο του Ντονιέτσκ, από τον οποίο απαιτούσε να ανατινάξει εννιαώροφες πολυκατοικίες, προκειμένου να εμποδίσει την είσοδο των ουκρανικών στρατευμάτων στην πόλη.
Η επιστροφή στην Μόσχα και το σχέδιο «Νοβορωσία»
Τον Ιούλιο του 2013, ο ουκρανικός στρατός απελευθέρωσε το Σλαβιάνσκ. Ο Γκίρκιν, παρά τις αντίθετες εντολές που είχε από τον Αλεξάντρ Μποροντάι, τότε «πρωθυπουργό» του ψευδοκράτος «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονμπάς», εγκατέλειψε την πόλη. Ένα μήνα αργότερα, τον Αύγουστο, παραιτήθηκε από «υπουργός Άμυνας» και επέστρεψε στην Μόσχα.
Την ίδια εποχή, η Μόσχα, κατά την προσφιλή της τακτική, «απέσυρε» όλους όσους είχαν εμπλακεί σε αυτή την επιχείρηση, μεταξύ δε αυτών και τους «ηγέτες» των «λαϊκών δημοκρατιών», Βαλέρι Μπόλοτοφ και Αλεξάντρ Μποροντάι. Οι αλλαγές αυτές, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά στάχτη στα μάτια των δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες είχαν μεν αντιδράσει χαλαρά στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, επεδίωκαν δε τη συνέχιση της ροής ρωσικών ορυκτών καυσίμων προς τη Δύση.
Αξιοποιώντας τη φήμη του ως ηρωικού πολέμαρχου και ρομαντικού φιλομοναρχικού αξιωματικού, ο Γκίρκιν ίδρυσε το Ίδρυμα «Νοβορωσία» με σκοπό τη συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας για τους πληθυσμούς των κατεχόμενων περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας. Το ίδιο που έκανε και στην Ελλάδα, γνωστός ολιγάρχης, με τη βοήθεια διαφόρων τυχοδιωκτών που παρουσιάστηκαν στη συνέχεια ως «γεωπολιτικοί αναλυτές».
Μία από τις πρώην συζύγους του, τον κατηγόρησε δημόσια πως χρησιμοποίησε το ίδρυμα για προσωπικό πλουτισμό, συγκεντρώνοντας περισσότερα από δεκαπέντε εκατομμύρια ρούβλια. Ο ίδιος το αρνήθηκε και παραπονέθηκε πως δεν είχε χρήματα ούτε για τον οδοντίατρο του. Το 2019, μάλιστα, έβγαλε σε δημοπρασία το μετάλλιο του «Για την επιστροφή της Κριμαίας», προκειμένου να αποκτήσει τα προς το ζειν.
Αν και πολλά ρωσικά ΜΜΕ, κυρίως του υπερσυντηρητικού κλίματος, προσπάθησαν να τον ηρωοποιήσουν, ο Γκίρκιν δεν κατάφερε ποτέ να ενταχθεί στο πολιτικό mainstream της ρωσικής πολιτικής σκηνής. Παρέμεινε ένας περιθωριακός τύπος, για τον οποίο οι μόνες αξιομνημόνευτες δημόσιες παρεμβάσεις τους ήταν το 2017, όταν στον τηλεοπτικό σταθμό «Ντοζντ», συμμετείχε σε τηλεμαχίες με τον φυλακισμένο σήμερα Αλεξέι Ναβάλνι.
Η στάση του απέναντι στον πόλεμο
Με την έναρξη του πολέμου ο Γκίρκιν πίστεψε πως δικαιώνεται το σχέδιο του για τη «Νοβορωσία». Προφανώς, μέτρησε λάθος το σχεδιασμό και τις επιδιώξεις του απόλυτου άρχοντα του Κρεμλίνου. Προσπάθησε να επανέλθει στις γραμμές του στρατού, αλλά απέρριψαν την «ευγενική του προσφορά», μη θέλοντας να επαναφέρουν στο προσκήνιο τον «ήρωα της ρωσικής άνοιξης» του 2014.
Δημιούργησε ένα κανάλι στο Youtube και έγινε ένας από τους διαπρύσιους κήρυκες του πολέμου. Σταδιακά, άρχισε να ασκεί κριτική στις αποφάσεις της στρατιωτικής ηγεσίας αρχικά και της πολιτικής στη συνέχεια, χωρίς να αγγίζει, φυσικά, τον Πούτιν. Ήταν φανερή η προσπάθειά του να παρουσιαστεί ως στρατιωτικός εγκέφαλος, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει τα ρωσικά στρατεύματα σε νικηφόρα πορεία. Φευ!
Βλέποντας πως παραμένει στα αζήτητα, προσπάθησε το 2022 να βρεθεί στο μέτωπο, αλλά από παντού τον έδιωχναν άλλοτε με εύσχημο κι άλλοτε με βίαιο τρόπο. Ο ίδιος στο κανάλι του στο Telegram ανέφερε πως δεν του επέστρεψαν να βγει από την Κριμαία και να πάει στο μέτωπο της Χερσώνας.
Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα
Ο Ίγκορ Γκίρκιν είναι οπαδός της απόλυτης μοναρχίας, φανατικός θαυμαστής της Λευκής Φρουράς, αντιδυτικός, συνωμοσιολόγος λάτρης της θεωρίας της «παγκόσμιας διακυβέρνησης» και υποστηρικτής των πολιτικών διώξεων.
Στον ελεύθερο χρόνο του, γράφει τα πολεμικά του απομνημονεύματα και παιδικά παραμύθια. Το βιβλίο του, «Παραμύθια του μαγεμένου πύργου», κυκλοφόρησε ιδίοις αναλώμασι το 2014 από έναν μικρό, ρωσικό εκδοτικό οίκο.
Τώρα πια, στη φυλακή, όσο του απομένει να ζήσει θα έχει την ευκαιρία να επιδοθεί στη συγγραφή κειμένων, από τα οποία, ίσως, μετά από πολλά χρόνια μάθουμε την αλήθεια για πολλά φρικιαστικά περιστατικά του πολυτάραχου βίου του. Αν βρει το κουράγιο πριν το τέλος να πει την αλήθεια, γιατί όλη του η ζωή είναι ένα κατασκευασμένο ψέμα.
