Διαπραγμάτευση για λίγες ώρες και πόλεμος για όλη την υπόλοιπη ημέρα. Αυτή είναι η εικόνα από τον πόλεμο της Ουκρανίας, όπου οι συνομιλίες γίνονται εν μέσω βομβών, χωρίς κατάπαυση του πυρός, όπως είθισται σε πολεμικές συγκρούσεις.
Στο επιχειρησιακό σκέλος, η στρατηγική της Ρωσίας που εστιάζεται προς ώρας στην κατάληψη της Μαριούπολης, είναι ότι όσα κερδίζει στο έδαφος τα διαπραγματεύεται αμέσως μετά στο τραπέζι με την κυβέρνηση Ζελένσκι.
Στον αντίποδα, οι Ουκρανοί ναι μεν βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση, αλλά όσο αντιστέκονται και περνά ο καιρός, κερδίζουν τόσο ηθικά, διπλωματικά, όσο και τη συμπάθεια της κοινής γνώμης, υπό την έννοια ότι οι Δυτικοί εμπλέκονται όλο και βαθύτερα, πιέζουν και απομονώνουν τη Ρωσία.
Για τη Μόσχα, κάτι ενδιάμεσο, δηλαδή νίκη των ρωσικών δυνάμεων, χωρίς αύξηση της χρήσης βίας και πιο μαζικούς βομβαρδισμούς, δεν φαίνεται να υπάρχει πάνω στο τραπέζι, προκειμένου να της εξασφαλίσει τη νίκη.
Το ερώτημα επομένως είναι κατά πόσο αυτό το επόμενο βήμα, σε συνδυασμό με μάχες σώμα με σώμα μέσα στις πόλεις, θα συνεπάγεται τον θάνατο εκατοντάδων ή χιλιάδων αμάχων.
Σε αυτή την περίπτωση, ο Πούτιν ακόμη και αν έχει την προσέγγιση ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει τις εικόνες με τους νεκρούς και τις ισοπεδωμένες πόλεις, θα τον απασχολήσει το ενδεχόμενο παραπομπής του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Σε κάθε περίπτωση, ο ρώσος πρόεδρος γνωρίζει ότι για να τελειώσει αυτό τον πόλεμο πρέπει να προκαλέσει ακόμη περισσότερα θύματα, άρα ισχυρότερες αντιδράσεις και μεγαλύτερη απομόνωση για τη χώρα του, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολο τον όποιο διάλογο με τη Δύση, προκειμένου να τα βρει κάποια στιγμή μαζί της.
Της Ρωσίας αυτός ο πόλεμος δεν της κάνει καλό, ούτε μπορεί ο Πούτιν να έχει κατά νου ότι θα καταλάβει όλη την Ουκρανία, αυτό μεταφράζεται σε τεράστιο κόστος, πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό, πέρα από όλα τα υπόλοιπα. Χρειάζεται επομένως μια λύση, με όρους αποδεκτούς από όλα τα μέρη.
Ένα σενάριο λοιπόν είναι ο Πούτιν να έχει συνυπολογίσει στους σχεδιασμούς του το κόστος. Αλλά μπορεί επίσης να υποθέτει ότι έτσι θα ασκήσει πίεση και στους Δυτικούς, υπό την έννοια «κάντε κάτι για να τελειώσει ο πόλεμος».
Βέβαια, μέχρι σήμερα δεν το έχει αποτολμήσει, αν και θα μπορούσε προκειμένου να επικρατούσε γρήγορα. Ενδέχεται, πάντως, να ποντάρει σε κατακόρυφη αύξηση της πίεσης από τη δυτική κοινή γνώμη προς τις δυτικές κυβερνήσεις. Άλλωστε είναι προφανές ότι η βοήθεια της Δύσης στο Κίεβο είναι κυρίως ψυχολογικού επιπέδου και επιχειρησιακά δεν πρόκειται να αλλάξει τη ροή του πολέμου.
Με άλλα λόγια, είναι μονόδρομος ότι η Ρωσία με τη Δύση, όπως και η Δύση με τη Ρωσία, θα πρέπει να βρουν ένα modus operandi, χωρίς αυτό να διαφαίνεται. Τίποτα δεν μας προδιαθέτει αυτή τη στιγμή για ένα διπλωματικό συμβιβασμό, όλα συντείνουν σε διαμελισμό της χώρας σε σφαίρες επιρροής.
* O Kωνσταντίνος Φίλης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδας και αναλυτής διεθνών θεμάτων του ΑΝΤ1
