Το κρίσιμο ερώτημα που κυριαρχεί για τον πόλεμο στην Ουκρανία που προκλήθηκε από την απρόκλητη ρωσική επίθεση, είναι ποιος κερδίζει και ποιος χάνει στο πεδίο; Δυστυχώς μία ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι δύσκολο να δοθεί. Αφ’ ενός μεν γιατί ότι οι πληροφορίες που λαμβάνουμε είναι ανεπίσημες, συγκεχυμένες και σε κάποιες περιπτώσεις αλληλοσυγκρουόμενες. Αφ’ ετέρου, δεν γνωρίζουμε ποιες ήταν οι «χρονικές επιδιώξεις» για κάθε αντικειμενικό σκοπό (ΑΝΣΚ) που έχει τεθεί στο επιχειρησιακό σχέδιο των Ρωσικών Δυνάμεων και το οποίο μπορούμε μόνο να εικάσουμε, προκειμένου να εκπληρωθούν οι πολιτικοί σκοποί που έχει θέσει ο «Άρχοντας» του Κρεμλίνου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Εισαγωγικά θα λέγαμε ότι όσο πομφόλυγες ήσαν τα περί «αστραπιαίου πολέμου» (blitzkrieg) κάποιων που βιάστηκαν πολύ το πρώτο 48ωρο, υπερβάλλοντας τις δυνατότητες των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων άλλο τόσο είναι και τα όσα λέγονται τις τελευταίες ώρες περί… απογοητευτικής απόδοσης τους! Μάλλον προκλήθηκε σύγχυση από την αμερικανική εκτίμηση περί «δυνατότητος καταλήψεως του Κιέβου σε 96 ώρες» που ειπώθηκε για άλλους λόγους και την αναπαραγωγή της ως θέσφατο χωρίς βέβαια να ληφθεί υπόψη πως θα μπορούσε να γίνει αυτό σε μία πυκνά δομημένη πόλη με πάνω από 3 εκ κατοίκους και δεκάδες χιλιάδες οικοδομικών τετραγώνων. Ακόμα και ένας νέος Υπολοχαγός Διμοιρίτης γνωρίζει ότι σε επιχείρηση μέσα σε κατοικημένο τόπο όπου υπάρχει αντίσταση δεν προχωράει στο επόμενο κτήριο αν δεν έχει εξασφαλίσει το προηγούμενο, δεν προχωράει σε άλλο οικοδομικό τετράγωνο αν δεν έχει εκκαθαρίσει το προηγούμενο.
Από αυτά που έχουμε δει, ακούσει και διαβάσει φαίνεται ότι οι Ρώσοι έχει εμπλέξει μέχρι σήμερα λιγότερο από το 1/3 των δυνάμεων που ανέπτυξαν στα σύνορα με την Ουκρανία και στη Λευκορωσία. Δεν διαπιστώσαμε ανάπτυξη τεθωρακισμένων και μηχανοκινήτων δυνάμεων των Τακτικών Συγκροτημάτων Ταγμάτων/Επιλαρχιών (BTGs) μέχρι και προχθές 28 Φεβρουαρίου εκτός από εκείνη την περιβόητη φάλαγγα μήκους…65 km. Είδαμε μόνον ενέργειες μονάδων ελαφρών τεθωρακισμένων κυρίως στο βόρειο μέτωπο του Χάρκιβ (Χάρκοβο στα ρωσικά) και στο νότιο, στην Κέρσον. Η δράση κάποιων μονάδων ήταν προβληματική γιατί υπέστησαν απώλειες όταν εισήλθαν σε αστικό ιστό χωρίς πρώτα να έχουν εξασφαλιστεί οι οδοί κινήσεως οπότε αποτέλεσαν εύκολους στόχους για τις Ομάδες των Αντιαρματικών (Α/Τ) του Τακτικού Ουκρανικού Στρατού. Σε άλλες περιπτώσεις υπήρξαν σοβαρά προβλήματα Επιμελητείας (υιοθετώ τον όρο έναντι της Διοικητικής Μέριμνας που χρησιμοποιούμε στον Στρατό) και έμειναν κάποια οχήματα από… καύσιμα αναγκάζοντας τα ρωσικά τμήματα που επέβαιναν να τα εγκαταλείψουν.
Επίσης σημειώνεται ότι εκτός κάποιας περιορισμένης χρήσης των επιθετικών Ελικοπτέρων η Ρωσική Πολεμική Αεροπορία μέχρι και σήμερα δεν έχει ενεργήσει παρ’ όλο που έχει προσβληθεί το σύστημα Α/Α της Ουκρανίας από τις πρώτες ώρες της εισβολής. Εξαίρεση αποτελεί ο χθεσινός αεροπορικός βομβαρδισμός του Χάρκιβ. Ούτε έχει χρησιμοποιηθεί μαζικά το Πυροβολικό είτε για να υποστηρίξει τις Μονάδες Ελιγμού είτε για να προσβάλει τα τμήματα που έχουν εισέλθει στις πόλεις για να τις υπερασπιστούν. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Σπουδών του Πολέμου όλα τα παραπάνω πρέπει οφείλονται στην πολιτική απόφαση, «να μην προκληθεί υπερβολική ζημιά και να αποφευχθούν παράπλευρες απώλειες στους πολίτες». Εγώ θα έλεγα όχι λόγω …ανθρωπισμού αλλά σκεπτόμενος ο Πούτιν την επόμενη ημέρα πρώτα απ’ όλα θα καταρριπτόταν το δικό του ιδεολόγημα περί εθνικής ενότητας Ρώσων και Ουκρανών.
Επιπροσθέτως φαίνεται ότι υπήρξε πρόβλημα τόσο στα επιχειρησιακά σχέδια όσο και στην εφαρμογή τους έστω και με τα μέσα και τους περιορισμούς που προαναφέρθηκαν. Παρά τα εκτιμώμενα σοβαρά λάθη των Ουκρανών υπήρξε τελικά αντίσταση που μάλλον δεν την ανέμεναν. Ίσως και να είχαν πει στους στρατιώτες τους ότι δεν θα συναντούσαν αντίσταση. Όλα όμως δείχνουν ότι οι Ρωσικές Δυνάμεις το τελευταίο διήμερο αναδιοργανώνονται και ετοιμάζονται να εμπλέξουν σύγχρονα μέσα προκειμένου να συγκεντρώσουν συντριπτική μαχητική ισχύ σε συγκεκριμένο χώρο για να επιτύχουν το αποφασιστικό αποτέλεσμα που επιδιώκουν.
Οι Ρώσοι δεν επιδιώκουν να καταλάβουν όλη την Ουκρανία που είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Ευρώπης, αλλά πρώτον και κύριο καταλαμβάνοντας το Κίεβο να ανατρέψουν την πολιτική καθεστηκυία τάξη τοποθετώντας μία Κυβέρνηση που όχι μόνο θα ουδετεροποιήσει την Ουκρανία αλλά θα την κάνει και δορυφόρο της. Να την ακρωτηριάσει με τη δημιουργία δύο «κρατών» του Ντόνιετσκ και Λούχασγκ στα διοικητικά όρια του Ντόνμπας και εάν καταστεί εφικτό να αποκόψει την πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα και τέλος να καταστρέψει όλες τις υφιστάμενες στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας. Η αλλαγή της τακτικής ήταν πασιφανής χθες με τον ισχυρό βομβαρδισμό του Χάρκιβ και άλλων μικρότερων πόλεων. Αυτό επίσης δείχνει και η ρωσική προτροπή προς τους κατοίκους του Κιέβου να εγκαταλείψουν την πόλη, προσβάλλοντας μάλιστα με ρουκέτα τον πύργο τηλεπικοινωνιών στο κέντρο της πόλης ως ένδειξη για το τι πρόκειται να ακολουθήσει και από χθες το βράδυ μέχρι το απόγευμα εφαρμόσθηκε πρόγραμμα εκκένωσης με τραίνα.
Πιθανότατα από σήμερα 2 Μαρτίου αρχίζει η δεύτερη και μεγαλύτερη φάση της ρωσικής επίθεσης. Ο κλοιός σφίγγει παντού. Τις επόμενες 4-5 ημέρες με «νωπές» δυνάμεις, εναέρια μέσα και πυροβολικό που κρατούσε εφεδρεία μέχρι σήμερα και με σημαντικά υπέρτερη και συγκεντρωμένη ισχύ θα επιχειρήσει να πετύχει τους ΑΝΣΚ που εικάζουμε ότι έχουν τεθεί για να επιτευχθεί και ο πολιτικός σκοπός του ακήρυκτου πολέμου που διεξάγει ο Πούτιν και το Siloviki (το κατεστημένο των Υπηρεσιών Ασφαλείας στη Μόσχα) στην Ουκρανία.
Σε ό,τι αφορά στους Ουκρανούς σημειώνεται ότι συγκέντρωσαν όλες σχεδόν τις δυνάμεις του Τακτικού Στρατού στα Ανατολικά, στα Βόρεια και στο μέτωπο της Κριμαίας και άφησαν στην περιοχή του Κιέβου την Εθνοφυλακή η οποία όμως μέχρι τώρα στερούταν βασικών μέσων. Τα 250 φορητά Βρετανοσουηδικά Αντιαρματικά NLAW που είναι ιδανικά για αγώνα μέσα σε κατοικημένες περιοχές άρχισαν να δίνονται μόλις πριν 3 ημέρες. Επίσης υπάρχουν δύο αεροπρογεφυρώματα στα βόρεια και βορειοδυτικά του Κιέβου τα οποία μάλλον δεν μπόρεσαν να τα εξαλείψουν λόγω μη έγκαιρης επέμβασης. Αυτά κατά πάσα πιθανότητα μέσα στην σημερινή ημέρα ή το πολύ αύριο θα έχουν συνενωθεί με τις ρωσικές τεθωρακισμένες μονάδες που έχουν κινηθεί από την Λευκορωσία προς το Κίεβο και ανήκουν σε αυτήν την … περιβόητη φάλαγγα.
Πιθανώς επειδή οι Ρώσοι προσέβαλαν από τις πρώτες ώρες της επίθεσης τα Κέντρα Διοικήσεως και Ελέγχου των Ουκρανικών Δυνάμεων φαίνεται ότι υπήρξαν προβλήματα στην ενάσκηση διοικήσεως με αποτέλεσμα να μην υπήρχε ενημερότητα τόσο από «από πάνω προς τα κάτω και αντιστρόφως» όσο και οριζοντίως για τα άλλα μέτωπα με αποτέλεσμα να μην γίνεται έγκαιρα αναδιάταξη των δυνάμεων. Οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν πολλά βλήματα Javelin εναντίον ελαφρών τεθωρακισμένων και δεν γνωρίζουμε αν έχουν επαρκείς ποσότητες για τα βαρύτερα μέσα που πρόκειται να εμπλέξουν οι Ρώσοι στις επόμενες ημέρες.
Οι φωτογραφίες Εθνοφυλάκων την Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου να λαμβάνουν θέσεις μάχης επάνω στον δρόμο χωρίς πεδία βολής, παρατήρηση και με το μέτωπο προς τον εχθρό άγνωστο, ήταν απογοητευτικές κυρίως για τον επικεφαλής Αξιωματικό τους όπως έχω ήδη σχολιάσει. Και αυτό αναφέρεται ως μία διαπίστωση και όχι για να υποτιμηθούν οι Ουκρανοί Στρατιώτες. Δεν μπορούμε να πούμε οτιδήποτε για την αντίσταση στο Κίεβο γιατί μέχρι τώρα μόνο ομάδες δολιοφθορέων και κάποιων άλλων πρακτόρων που εκτιμάται ότι προϋπήρχαν ενήργησαν, ενώ ακόμα και χθες δεν είχε ολοκληρωθεί η περίσφιξη της. Πάντως τις τελευταίες ημέρες όλα δείχνουν ότι συνεχίζεται η οργάνωση της άμυνας της πόλης ενώ ο Πρόεδρος Ζελένσκυ τοποθέτησε νέο Διοικητή Άμυνας τον Υποστράτηγο Μίκολα Σμυρνώφ και ελπίζουμε οι 25 χιλιάδες πολίτες που έσπευσαν να παραλάβουν οπλισμό όλες αυτές τις ημέρες εκπαιδεύονται εντατικά.
Αντί επιλόγου επισημαίνουμε ότι ο χρόνος με τις παρούσες γεωπολιτικές συνθήκες και με την οικονομική πίεση που υφίσταται η Ρωσία δεν είναι υπέρ της. Οποιαδήποτε καθυστέρηση επίτευξης των στόχων της πέραν του δεκαημέρου δημιουργεί συνθήκες αμφισβήτησης της κυριαρχίας του Πούτιν. Και ίσως αυτοί που τραύλιζαν πριν από κάποιες μέρες όπως ο εκείνος ο δύσμοιρος Σεργκέι, να αρχίσουν να αρθρώνουν σκληρό λόγο σε περίπτωση «αποτυχίας». Επειδή η Ρωσία έχει επαρκή συμβατική στρατιωτική ισχύ για να ενισχύσει όλα τα μέτωπα στα οποία ενεργεί και να πλήξει καίρια τις ουκρανικές δυνάμεις όπως προαναφέρθηκε, θα εντείνει από σήμερα τις επιθέσεις της με όλα πλέον τα διαθέσιμα μέσα και οπωσδήποτε με τις αεροπορικές και πυραυλικές δυνατότητες της.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Λουκόπουλος είναι Γεωστρατηγικός Αναλυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής στο «Παρατηρητήριο Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας»
