Σε κρίση φαίνεται να οδηγούνται οι σχέσεις του Βερολίνου με την Μόσχα καθώς η Καγκελάριος της Γερμανίας ζήτησε επισήμως από την ρωσική πλευρά να λογοδοτήσει για την δηλητηρίαση του πολιτικού της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι.
Ειδικότερα, η Αν. Μέρκελ εξέφρασε την έντονη αποδοκιμασία της για την δηλητηρίαση του πολιτικού της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, καλώντας την ρωσική κυβέρνηση να απαντήσει στα ερωτήματα που ανακύπτουν με την κατάστασή του.
«Είναι μια δυσάρεστη πληροφορία για την απόπειρα δολοφονίας που έγινε μέσω δηλητηρίασης εναντίον μιας ηγετικής μορφής της ρωσικής αντιπολίτευσης», δήλωσε η Μέρκελ και πρόσθεσε «υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα στα οποία μόνο η ρωσική κυβέρνηση μπορεί και πρέπει να απαντήσει».
Την ίδια ώρα, ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Χαικο Μάας δήλωσε ότι ο Ρώσος πρέσβης στη Γερμανία έχει κληθεί για να δώσει εξηγήσεις. «Η Ρωσία πρέπει να δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον για τις σχέσεις με τους γείτονές της στην Ευρώπη», είπε.
Νωρίτερα η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση με την οποία ανεφέρε ότι ο Ναβάλνι έπεσε θύμα δηλητηρίασης με νευροτοξικό παράγοντα.
Η δήλωση ανέφερε ότι το πανεπιστημιακό νοσοκομείο όπου ο Ναβάλνι νοσηλεύεται από τις 22 Αυγούστου, ζήτησε από ένα ειδικό εργαστήριο του να πραγματοποιήσει τοξικολογική εξέταση δειγμάτων. Ως αποτέλεσμα, «αποδείχθηκε αναμφίβολα» ότι είχε δηλητηριαστεί με έναν «χημικό παράγοντα νεύρων της ομάδας Novichok» ανέφερε η ανακοίνωση.
Η γερμανική κυβέρνηση ανέφερε επίσης ότι θα ενημερώσει τους εταίρους της στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ για τα αποτελέσματα της εξέτασης.
Η παραπάνω εξέλιξη απειλεί τις σχέσεις του Βερολίνου με τη Μόσχα οι οποίες το τελευταίο διάστημα έχουν διαταραχθεί. Τον Ιούνιο, ο Ρώσος πρέσβης στο Βερολίνο είχε κληθεί στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών για να του κοινοποιηθεί η θέση της γερμανικής κυβέρνησης σε σχέση με την δολοφονία του πρώην Τσετσένου στρατιωτικού διοικητή Ζελιχμάν Χανγκοσβίλι στο πάρκο του Βερολίνου Τιργκάρτεν.
Ζητά εξηγήσεις και η Βρετανία
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Novichok είναι η ίδια ουσία που είχε χρησιμοποιηθεί το 2018 κατά του ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Λονδίνο, και της κόρης του, σε μια υπόθεση που είχε προκαλέσει την έντονη διπλωματική αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε καταστήσει υπεύθυνη τη Ρωσία και προχώρησε σε απελάσεις Ρώσων διπλωματών, προκαλώντας τσουνάμι απελάσεων και από άλλες χώρες της Δύσης, ενώ η Μόσχα απάντησε με ανάλογα μέτρα.
Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, μετά τις δηλώσεις Μέρκελ, ζήτησε από τη Ρωσία εξηγήσεις για το τι συνέβη στον Αλεξέι Ναβάλνι και δεσμεύτηκε να εργαστεί για να διασφαλιστεί η απόδοση δικαιοσύνης
«Είναι εξωφρενικό ότι χρησιμοποιήθηκε χημικό όπλο», γράφει ο Τζόνσον σε tweet του. «Η ρωσική κυβέρνηση πρέπει τώρα να εξηγήσει τι συνέβη στον κ. Ναβάλνι - θα συνεργαστούμε με διεθνείς εταίρους για να διασφαλίσουμε ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη».
It’s outrageous that a chemical weapon was used against Alexey Navalny. We have seen first-hand the deadly consequences of Novichok in the UK. The Russian government must now explain what happened to Mr Navalny – we will work with international partners to ensure justice is done.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) September 2, 2020
Καταδικάζει και η ΕΕ
Την καταδίκη της ΕΕ για την δηλητηρίαση του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, εξέφρασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και τόνισε ότι «η χρήση χημικών όπλων υπό οποιεσδήποτε συνθήκες είναι εντελώς απαράδεκτη και παραβιάζει το διεθνές δικαίο».
Ειδικότερα, ο Ζοζέπ Μπορέλ, ανέφερε ότι "η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδικάζει με τον πιο ισχυρό τρόπο τη δηλητηρίαση του Ρώσου ηγέτη της αντιπολίτευσης Aλεξέι Ναβάλνι" και προσέθεσε ότι "η τοξικολογική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από εξειδικευμένο εργαστήριο των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων αποδεικνύει ότι ο κ. Nαβάλνι δηλητηριάστηκε από στρατιωτικού τύπου χημική ουσία της ομάδας «Νόβιτσοκ», που αναπτύχθηκε από τη Σοβιετική Ένωση και αργότερα από τη Ρωσία".
Ταυτόχρονα, ο ύπατος Εκπρόσωπος, σημείωσε ότι "είναι σημαντικό η ρωσική κυβέρνηση να διερευνήσει διεξοδικά και με διαφάνεια την απόπειρα δολοφονίας του κ. Nαβάλνι. Η υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι δεν πρέπει να μείνει χωρίς να λυθεί. Οι υπεύθυνοι πρέπει να προσαχθούν στη δικαιοσύνη.
«Ποταπή» και «δειλή» χαρακτήρισε την επίθεση με τοξική ουσία εναντίον του ηγέτη της ρωσικής εξωκοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, από την πλευρά της και η πρόεδρος της Κομισιόν.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε σε μήνυμά της στο twitter: «Ενημερώθηκα από την καγκελάριο Μέρκελ ότι ο ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης Ναβάλνι δέχτηκε επίθεση με τοξική ουσία, στην ίδια του τη χώρα».
Αυτή είναι μία ποταπή και δειλή πράξη - ακόμη μία φορά. Oι δράστες πρέπει να παραπεμφθούν στη δικαιοσύνη»
I was informed by Chancellor Merkel that Russian opposition leader Navalny was attacked with a nerve agent, in his own country. This is a despicable and cowardly act - once again. Perpetrators need to be brought to justice.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) September 2, 2020
Συνεχίζει να αρνείται οποιαδήποτε ανάμιξη το Κρεμλίνο
Μετά την ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης, το Κρεμλίνο απάντησε ότι πριν μεταφερθεί ο Ναβάλνι στη Γερμανία, μια σειρά εξετάσεων που έγιναν στην Ρωσία, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς προδιαγραφές, έδειξαν ότι εκείνη την στιγμή δεν βρέθηκε καμία δηλητηριώδης ουσία στο οργανισμό του.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε ότι «η γενική εισαγγελία της Ρωσίας απευθύνθηκε επίσημα στη γερμανική πλευρά, υπολογίζοντας ότι θα της δοθεί επίσημη απάντηση» και πρόσθεσε ότι και οι Ρώσοι γιατροί «πρότειναν να ανταλλάξουν πληροφορίες, αλλά δυστυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουν λάβει απάντηση από τους Γερμανούς συναδέλφους τους».
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι «οι εταίροι μας προτίμησαν για μια ακόμη φορά να προβούν σε δημόσιες ανακοινώσεις. Χωρίς να παρουσιάσουν έστω και ένα στοιχείο», προσθέτοντας ότι «όλα αυτά μετατρέπονται για μια ακόμη φορά σε εκστρατεία δυσφήμισης (κατά της Ρωσίας).
Ο Ναβάλνι, σφοδρός επικριτής του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν την τελευταία δεκαετία, αρρώστησε κατά τη διάρκεια μιας πτήσης από τη Σιβηρία με προορισμό την Μόσχα, στις 20 Αυγούστου, αφού προηγουμένως είχε πιει τσάι στο αεροδρόμιο και το αεροπλάνο έκανε επείγουσα προσγείωση στο Ομσκ.
Οι σύμμαχοί του εκτιμούν ότι είναι ο τελευταίος από μια σειρά πολλών επικριτών του Κρεμλίνου που πέφτει θύμα δηλητηρίασης, αλλά οι ρωσικές αρχές δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις.