Μην ακούγοντας και βλέποντας πολλά για τον πόλεμο στην Ουκρανία θα μπορούσε να δημιουργηθεί η λανθασμένη εντύπωση σε αρκετούς ότι αυτός έχει κάπως σταματήσει. Έχουμε επανειλημμένα εκφράσει την εκτίμηση μας ότι με την είσοδο του σκληρού χειμώνα στην περιοχή που ορίζεται στρατιωτικά ως Θέατρο Επιχειρήσεων δεν θα έχουμε μείζονες επιχειρήσεις και οι όποιες στρατιωτικές ενέργειες θα εκτελούνται θα είναι περιορισμένου σκοπού.
Στο ερώτημα ποια πλευρά θα ευνοήσει στο πεδίο «στρατηγός χειμώνας» τα πράγματα μάλλον είναι ξεκάθαρα. Η Ρωσία ευνοείται αναντίρρητα από τη σημαντική επιβράδυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων καθόσον έτσι κερδίζει χρόνο για να σταθεροποιεί αλλά και να ισχυροποιεί τη διάταξη της και την αμυντική τοποθεσία προκειμένου να διατηρήσει τα καταληφθέντα ουκρανικά εδάφη τα οποία αποτελούν το 20% της επικράτειας της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα τα ρωσικά στρατεύματα του μετώπου συνεχίζουν να αναδιοργανώνονται και συμπληρώνουν τα κενά τους με την ένταξη των επιστρατευμένων εφέδρων στις μονάδες που είναι εμπεπλεγμένες, ενώ ενισχύονται και με κύρια μέσα, υλικά, πυρομαχικά και λοιπά εφόδια. Η δε ενεργειακή κρίση που προκαλεί στις οικονομίες της Δύσης σοβαρά οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα προκαλεί τριγμούς στο όχι και πολύ δυτικό «αρραγές» μέτωπο υποστήριξης της Ουκρανίας.
Από την πλευρά της η Ουκρανία η οποία είχε ενισχυθεί σημαντικά από την Δύση με πολλά οπλικά συστήματα αλλά και με «εθελοντές» κυρίως από την Πολωνία, Γεωργία, Λευκορωσία και με τη σοβαρή εμπλοκή Βρετανών Συμβούλων σε όλα τα επίπεδα όπως όλα δείχνουν, είχε ανακτήσει από τα τέλη Αυγούστου ένα μεγάλο βαθμό πρωτοβουλίας στο τακτικό επίπεδο σε συγκεκριμένες περιοχές. Ανέστειλε όμως αναγκαστικά λόγω καιρού και καταστάσεως εδάφους αλλά και λόγω έλλειψης επαρκών εφεδρειών τις επιθετικές της επιχειρήσεις, κάτι που θα της επέτρεπε να καταληφθούν νέα εδάφη και περιοχές που θα της παρείχαν πλεονέκτημα για την συνέχιση των επιχειρήσεων την Άνοιξη.
Στη μόνη περιοχή όπου συνεχίζονται σημαντικές μάχες έστω και με μία στατική μορφή που θυμίζει τον πόλεμο χαρακωμάτων και πυροβολικού στο δυτικό μέτωπο κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, είναι η ευρύτερη περιοχή της πόλης Μπαχμούτ ή Αρτεμόβσκ όπως ήταν το όνομα της μέχρι το 2016, η οποία πριν από την ρωσική εισβολή είχε περίπου 75 χιλιάδες κατοίκους στο μεγαλύτερο ποσοστό ρωσόφωνους. Οι 10 χιλιάδες κάτοικοι που έχουν παραμείνει στα ερείπια της, τροφοδοτούνται από «κινητά παντοπωλεία» που εισέρχονται στην πόλη όταν αυτό καθίσταται δυνατό.
Στο Μπαχμούτ διεξάγεται εδώ και μήνες μία όντως «μονομαχία» πυροβολικού με τους «Ρώσους» τις τελευταίες εβδομάδες να εντατικοποιούν τις ενέργειες του συγκροτώντας μικρά τμήματα (αντιγράφοντας τους Ουκρανούς στην μάχη του Κιέβου αλλά και στο Χάρκοβο) τα οποία διεξάγουν επιθετικές αναγνωρίσεις και προσπαθούν να προωθούνται μέτρο-μέτρο, σπίτι-σπίτι. Μπορούμε να πούμε ότι σημειώνεται αν και πολύ αργά μία σταθερή πρόοδος από πλευράς Ρώσων με πολύ όμως μεγάλο κόστος σε απώλειες αλλά μέχρι και που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι «Ουκρανικές» δυνάμεις δείχνουν να έχουν την πόλη υπό τον έλεγχο τους.
Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της «μάχης του Μπαχμούτ» είναι ότι ο βασικός κορμός των αντιμαχομένων πλευρών είναι μισθοφόροι και για αυτό τοποθετήθηκαν εισαγωγικά (« ..») τόσο για τους Ρώσους όσο και για τους Ουκρανούς. Από τη μία έχουμε τη διαβόητη Wagner του Σέφ του Πούτιν που έγινε και …Στρατηγός Γεβγκένι Πριγκόζιν και από την άλλη τους «εθελοντές» του Ουκρανικού Στρατού ενισχυόμενοι σε θέματα επιμελητείας, υγειονομικής υποστηρίξεως και διακομιδών απωλειών από την Ομάδα Mozart σύμφωνα με τα όσα δηλώνει ο ίδιος ο Αρχηγός της απόστρατος Συνταγματάρχης των Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Μία πρώτη παρουσία της Ομάδας Mozart είχαμε κάνει τον προηγούμενο Μάιο με άρθρο μας στο Liberal.
Η επιμονή των Ρώσων στερείται στρατιωτικής στρατηγικής λογικής και η κατάληψη της πόλης αυτής δεν προσφέρει σημαντικά επιχειρησιακά οφέλη όταν μάλιστα υφίστανται σοβαρές απώλειες. Αν ήμασταν 5 μήνες πριν θα έλεγα ανεπιφύλακτα ότι με την κατάληψη της θα άνοιγε ο δρόμο για το Σλαβιάνσκ και το Κραματόρσκ αλλά μετά την ανάκτηση από τους Ουκρανούς του Ιζιούμ και της πόλης Λυμάν κάτι τέτοιο όμως σήμερα δεν έχει νόημα. Πέρα από το «στοίχημα» που έχει βάλει ο Πριγκόζιν προκειμένου με μία επιτυχία στο Μπαχμούτ να ενισχύσει την θέση του στο εσωτερικό της Ρωσίας, για την Μόσχα είναι ζήτημα πολιτικό-στρατιωτικού κύρους μετά την αναγκαστική αποχώρηση από την Χερσώνα και τις επιτυχίες των Ουκρανών στον Χάρκοβο.
Όμως και το Κίεβο έχει σοβαρούς πολιτικούς λόγους παρά στρατιωτικούς να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο και με κάθε κόστος αυτήν την κατεστραμμένη πόλη με τα λασπωμένα χωράφια και τους λόφους με τα αδιάβατα σε τεθωρακισμένα δάση να την περιβάλουν. Και το κόστος είναι πολύ υψηλό κάτι που έμμεσα παραδέχονται οι ουκρανικές αρχές, καθόσον υπάρχουν σημαντικές απώλειες κυρίως από συντριπτικά πυρά Πυροβολικού και Αεροπορίας.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Ζελένσκι έχει δώσει διαταγή να διατηρηθεί ο έλεγχος της πόλης για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα και με κάθε θυσία για να αποτραπεί η παράδοση της. Πρόκειται μετά την Μαριούπολη ακόμα για ένα σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης και παρ’ όλο δεν ουδόλως έχει την ίδια σημασία με τα κέρδη στο Χάρκοβο και στην Χερσώνα υπάρχει ο φόβος ότι επικοινωνιακά αυτά θα εξισορροπηθούν. Ταυτόχρονα όμως εμπλέκει σημαντικές και εμπειροπόλεμες ρωσικές δυνάμεις στην περιοχή και τις αποτρέπει από το να χρησιμοποιηθούν αλλού. Επειδή την ομίχλη του πολέμου ενισχύουν οι πληροφοριακές επιχειρήσεις τόσο της Μόσχας όσο και του Κιέβου και της Δύσης είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε αν οι Ρώσοι θα καταλάβουν την πόλη πριν από το τέλος του έτους. Πάντως και οι δύο πλευρές καταβάλουν σοβαρό τίμημα σε απώλειες ζωής.
Ανεξαρτήτως όμως της επιτυχούς ή όχι έκβασης για τους Ρώσους της «μάχης του Μπαχμούτ» η κύρια προσπάθεια της Ρωσίας όπως έχουμε αναλύσει με άρθρο μας την 4 Νοεμβρίου στο Liberal εστιάζεται στον πόλεμο κατατριβής και φθοράς. Πάνω από 1 εκατομμύριο κατοίκων στην περιοχή της Οδησσού είναι ακόμα και σήμερα χωρίς ηλεκτρική ενέργεια ενώ σημειώθηκαν νέες προσβολές με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροχήματα («Drones) και στην πόλη του Κιέβου όπου ο Πρόεδρος και ο Δήμαρχος της Πόλης παλαίμαχος πυγμάχος Βιτάλι Κλιτσκό συνεχίζουν να ανταλλάσουν κατηγορίες.
Ο πόλεμος δυστυχώς καλά κρατεί και εν έχει σταματήσει αλλά ημέρα με την ημέρα στην Δύση εντατικοποιούνται οι συζητήσεις για την αναγκαιότητα μίας κατ’ αρχήν ανακωχής και κατόπιν έναρξη διαδικασίας για έναν πολιτικό διακανονισμό. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν ναι μεν δήλωσε ότι προτεραιότητα του είναι η ενίσχυση της Ουκρανίας με αντιαεροπορικά (Α/Α) μέσα της Ουκρανίας (για την αναποτελεσματική Α/Α άμυνα και την ανάγκη συγκρότησης ενός ενοποιημένου συστήματος θα γράψουμε πολύ σύντομα) αλλά στην ανακοίνωση για την τηλεφωνική συνομιλία των δύο προέδρων γνωστοποιήθηκε ότι επιθυμία του κ. Ζελένσκι είναι μια «δίκαιη ειρήνη» με τη Ρωσία «βασισμένη σε θεμελιώδεις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη του ΟΗΕ!
Τέλος, οφείλουμε να πούμε ότι η Ρωσία είναι μεν σημαντικά αποδυναμωμένη αλλά ακόμα έχει τις δυνάμεις να δημιουργήσει νέες καταστάσεις στο πεδίο ενώ δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και την περίπτωση κλιμάκωσης όσο και αν φαίνεται ότι λειτουργεί ο μηχανισμός αποφυγής σύγκρουσης (deconfliction mechanism) όπως απέδειξε η πρόσφατη πρόσπτωση Α/Α πυραύλων της Ουκρανική Αεράμυνας στην Πολωνία.
