Του Γιάννη Μαντζίκου
Ένας νόμος που επιτρέπει την έκδοση υπόπτων από το Χονγκ Κονγκ στην ηπειρωτική Κίνα όχι μόνο απειλεί το καθεστώς με το οποίο πέρασε η νήσος στην κατοχή του Πεκίνου από τη Βρετανία το 1997, αλλά αποτελεί μια ακόμα απόδειξη της «σιδερένιας γροθιάς» με την οποία κυβερνά τη χώρα ο ηγέτης της, Σι Τζινπίνγκ.
Την περασμένη Κυριακή, πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος βρέθηκε στους δρόμους για να διαδηλώσει εναντίον του νόμου, ο οποίος επιτρέπει την έκδοση υπόπτων στην Κίνα. Η διαδήλωση μάλιστα ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του 2003, όταν έγινε κινητοποίηση κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για αυστηρότερους νόμους για την εθνική ασφάλεια, όπως και αυτή του κινήματος για περισσότερη δημοκρατία, το 2014.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1898 οι Βρετανοί απέσπασαν από την Κίνα μια σύμβαση παραχώρησης του Χονγκ Κόνγκ η οποία συμφωνήθηκε να λήξει σε 99 χρόνια –δηλαδή το 1997. Το 1984, η Κοινή Σινο-βρετανική Διακοίνωση ανάμεσα στη βρετανίδα πρωθυπουργό, Μάργκαρετ Θάτσερ, και τον Κινέζο ηγέτη, Ντεν Σιάο Πινγκ, κατέληξε στον συμβιβασμό που έγινε γνωστός ως «ένα κράτος, δύο συστήματα». Βάσει της αρχής αυτής, το Χονγκ Κονγκ απολαμβάνει, μεταξύ άλλων, (θεωρητικά) μέχρι το 2047 ελευθερίες που είναι άγνωστες στην ηπειρωτική Κίνα, όπως αυτή του Τύπου, της έκφρασης και γενικότερα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεν είναι η πρώτη φορά
Όπως φαίνεται όμως το Πεκίνο δεν φαίνεται να περιμένει μέχρι τότε για να καταργήσει στην πράξη την παραπάνω αρχή «ένα κράτος δυο συστήματα», καθώς ήδη από το 2013, όποτε και ανέλαβε τα καθήκοντα του ο σημερινός πρόεδρος, έχει δείξει τις διαθέσεις περιφρόνησης νόμων και συνθηκών.
Για παράδειγμα το 2017, ένας δισεκατομμυριούχος, ο Xiao Jianhua, απήχθη από το ξενοδοχείο Four Seasons στο Χονγκ Κονγκ παρά το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι της Κίνας δεν μπορούν να προχωρούν σε συλλήψεις στο έδαφος της ημιαυτόνομης περιοχής. Το 2014, οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ είχαν βγει ξανά στους δρόμους με σύμβολο τους την κίτρινη ομπρέλα αντιτιθέμενοι στην απόφαση της Διαρκούς Επιτροπής του Εθνικού Κογκρέσου του Λαού της Κίνας, η οποία αποφάσισε (αγνοώντας την παραπάνω αρχή) ότι υποψήφιοι στις τοπικές εκλογές θα είναι στο εξής μόνο όσοι εγκρίνονται από το Πεκίνο.
Πριν από δύο χρόνια άλλωστε, το 2017, στην επέτειο της «ανεξαρτησίας», οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ άκουσαν μια σκληροπυρηνική ομιλία του Σι, η οποία ουσιαστικά «ενταφίαζε» τα όνειρα των κατοίκων του Χονγκ Κόνγκ για δημοκρατία και αλληλεγγύη. Τότε ο Σι επέλεξε να μην ξεπεράσει την «κόκκινη γραμμή» της κινεζικής κυριαρχίας, επαναλαμβάνοντας μάλιστα την ανάγκη για «πατριωτική εκπαίδευση» των νέων. Την ίδια περίπου εποχή, ένας εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών έλεγε το προφανές για το Πεκίνο, ότι «οι ρυθμίσεις για τη μεταβατική περίοδο που προβλέπονται στην κοινή δήλωση της Κίνας και της Βρετανίας ανήκουν πλέον στην Ιστορία και δεν έχουν καμία πρακτική σημασία».
