Το Brexit είναι, αναμφίβολα, το θέμα που κυριαρχεί στα γραφεία και τους διαδρόμους των Βρυξελλών και του Στρασβούργου αυτή την περίοδο. Η τρέχουσα εβδομάδα, όμως, σφραγίζεται και από σημαντικές εξελίξεις που αφορούν ένα ακόμη μέτωπο με μείζονα σημασία για την Ευρώπη: Την Τουρκία και τις μελλοντικές της σχέσεις με την ΕΕ.
Πριν λίγη ώρα, για του λόγου το αληθές, η ολομέλεια της Ευρωβουλής ενέκρινε την εισήγηση της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων, με την οποία ζητείται από την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να διακόψουν επισήμως τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα. Όπως είναι γνωστό, τη θέση αυτή είχε προβάλει από την προηγούμενη εβδομάδα ο Μάνφρεντ Βέμπερ, χθες όμως υποστηρίχθηκε από αρκετές ακόμη πολιτικές ομάδες, που υιοθέτησαν το επιχείρημα ότι η Τουρκία όχι απλώς δεν πληρεί τα λεγόμενα «Κριτήρια της Κοπεγχάγης», αλλά απομακρύνεται διαρκώς περισσότερο από αυτά, καθώς και από το σύνολο των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών. Έτσι, το αποτέλεσμα της σχετικής ψηφοφορίας ήταν συντριπτικό για την Τουρκία: 370 υπέρ της διακοπής των διαπραγματεύσεων, έναντι 109 κατά και 104 αποχών.
«Οι αυταρχικές πολιτικές του Ερντογάν καθιστούν την Τουρκία πλήρως ακατάλληλη για ένταξη στην ΕΕ», τόνισε χαρακτηριστικά στην ομιλία της η εισηγήτρια, Μαριέτε Σάακε.
Η εξέλιξη αυτή – η οποία αναμένεται ότι θα προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Άγκυρας – έρχεται ως επιστέγασμα των πρόσφατων εκτιμήσεων για τις επιδόσεις της Τουρκίας σε όλους τους τομείς και κυρίως στο επίπεδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών. Ήδη, άλλωστε, στα συμπεράσματα του Συμβουλίου περιλαμβάνεται η εκτίμηση πως οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν «παγώσει», ενώ τονίζεται ότι «προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό η συνεχιζόμενη και βαθύτατα ανησυχητική διολίσθηση που παρατηρείται στην έννομη τάξη και στα θεμελιώδη δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης».
Οι παραπάνω θέσεις αναμένεται να εκφραστούν και αύριο, κατά τη διεξαγωγή του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας που έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στις Βρυξέλλες την Παρασκευή.
Διάσκεψη για τη Συρία
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι την ίδια στιγμή που η Ευρωβουλή υιοθετούσε την παραπάνω θέση – η οποία μπορεί να μην είναι δεσμευτική, αντανακλά όμως το κλίμα που έχει δημιουργηθεί – στην έδρα της ΕΕ πραγματοποιείται διάσκεψη για το μέλλον της Συρίας και της περιοχής της Μέσης Ανατολής (με τη συμμετοχή και του ΟΗΕ), με την Τουρκία και τον υπουργό Εξωτερικών της, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, να βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων. Όχι μόνο εξαιτίας του προσφυγικού, αλλά και λόγω του αναβαθμισμένου και πρωταγωνιστικού ρόλου που διαδραματίζει στις εξελίξεις στη Συρία, στο βόρειο τμήμα της οποίας έχει έντονη στρατιωτική παρουσία, ενώ μαζί με τη Ρωσία και το Ιράν συγκροτούν την λεγόμενη «Πρωτοβουλία της Αστάνα», που μετά και την αποχώρηση των Αμερικανών καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.
