Η πιο βαριά κληρονομιά της Ε.Σ.Σ.Δ, στις χώρες που αναδύθηκαν μετά την κατάρρευσή της, είναι η διαφθορά. Με την εξαίρεση της Σλοβενίας και της Εσθονίας, όπου με την κήρυξη της ανεξαρτησίας, ψηφίστηκαν νόμοι γνωστοί ως «Κάθαρση» που απαγόρευαν τη συμμετοχή των εκπροσώπων της παλιάς κομματικής, κρατικής και επιχειρηματικής ζωής στην πολιτική ζωή, σε όλες τις υπόλοιπες η διαφθορά αποτελεί ενδημικό φαινόμενο και μία από τις βασικές αιτίες της οικονομικής και πολιτικής τους υστέρησης.
Η διαπίστωση αυτή, αφορά και στην Ουκρανία, όπου η μετακομμουνιστική περίοδος της σύγχρονης ιστορίας της, αποτελεί άθροισμα των σκανδάλων διαφθοράς, τα οποία υπόσκαψαν την πορεία της προς τα εμπρός και δημιούργησαν τις συνθήκες τόσο της «πορτοκαλί επανάστασης» του 2004, όσο και του «Μεϊντάν» το 2014.
Πολλοί εξεπλάγησαν με τις πρόσφατες καρατομήσεις υψηλόβαθμων στελεχών του κρατικού μηχανισμού, αλλά και στενών συνεργατών της προεδρίας από τον Ζελένσκι. Οι αλλαγές αυτές, έφτασαν μέχρι τον επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας, βασικού πυλώνα της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας εδώ και ένα χρόνο.
Ήδη κυκλοφορούν φήμες ότι επίκειται νέο κύμα μεταθέσεων, αποστρατειών, αλλά και συλλήψεων, προκειμένου να ενισχυθεί τόσο στους πολίτες, όσο και στους ευρωπαίους εταίρους, πως η ηγεσία της χώρας είναι διαθετημένη, μα και έχει την πολιτική βούληση και ισχύ, να καταπολεμήσει τα δίκτυα, μικρά και μεγάλα, της διαφθοράς στη χώρα και να προσεγγίσει το ευρωπαϊκό κεκτημένο ως προς τη διαφάνεια της πολιτικής ζωής.
Ο Ζελένσκι απέδειξε πως είναι έτοιμος να θυσιάσει ακόμη και τους πιο στενούς του συνεργάτες, στην περίπτωση που η συμπεριφορά τους μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο επιτελείο του. Το καλοκαίρι, απέλυσε έναν παλιό φίλο και συνεργάτη του, τον Ιβάν Μπακάνοφ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της Συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας και ο άνθρωπος που αποκάλυψε πολλά δίκτυα πρακτόρων της Ρωσίας εντός των μυστικών υπηρεσιών. Στη συνέχεια, απέλυσε τον αναπληρωτή προσωπάρχη της προεδρίας Κιρίλ Τιμοσένκο, έναν εκ των αρχιτεκτόνων της προεκλογικής του εκστρατείας και επιβλέποντα του μεγάλου, προσωπικού στοιχήματος του προέδρου του εθνικού σχεδίου υποδομών με τίτλο «Μεγάλη οικοδομή».
Τέλος, την ίδια τύχη είχε και ένας ακόμη στενός του σύμβουλος, ο Ολεξίι Αρεστόβιτς, ο οποίος απολύθηκε για μία ατυχή δήλωση που έκανε κατά τη διάρκεια μίας συνέντευξης. Ακολούθησαν οι συλλήψεις και απολύσεις υψηλόβαθμων στελεχών του Υπουργείο Εσωτερικών, για υπερτιμολογήσεις στις προμήθειες τροφίμων για τον στρατό, καθώς και για την αγορά ηλεκτροπαράγωγων ζευγών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα στην ηλεκτροπαραγωγή, μετά τις ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στην ενεργειακή υποδομή της χώρας.
Η απορία που εκφράζουν ορισμένοι, αν κάτι τέτοιο είναι σκόπιμο ή/και δυνατό σε συνθήκες πολέμου, φανερώνει τουλάχιστον, άγνοια της ιστορικής πορείας αυτής της χώρας, αλλά και της βαθιάς τομής που έγινε σε αυτή το 2014 με την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία και την έναρξη των υβριδικών επιχειρήσεων στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας. Η ίδια η εκλογή του Ζελένσκι, ήταν αποτέλεσμα της κόπωσης της ουκρανικής κοινωνίας από το παλιό πολιτικό προσωπικό, διάδοχο ή μετάλλαξη του κομμουνιστικού κατεστημένου.
Πέραν της προφανούς δέσμευσης του Ζελένσκι έναντι των δυτικών εταίρων, αλλά και των διεθνών οργανισμών που προσφέρουν αδειφώς οικονομική, ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια στη χώρα του, χωρίς την οποία θα ήταν αδύνατο να αντισταθεί στον εισβολέα, να τηρηθούν οι κανόνες διαφάνειας και να καταπολεμηθεί η διαφθορά, η επιχείρηση «καθαρά χέρια» που εγκαινίασε, έχει και έναν άλλο, εσωτερικό σκοπό: να δείξει στην κοινωνία πως τα δεινά και οι θυσίες των απλών πολιτών δεν θα γίνουν βορά στα χέρια επιτήδειων και διεφθαρμένων κρατικών λειτουργών και πολιτικών στελεχών.
Ταυτόχρονα, αποτελεί μία σαφή δήλωση της πολιτικής ισχύος του Ζελένσκι στο εσωτερικό μέτωπο, όπου η αντιπολίτευση, αποτελούμενη κυρίως είτε από ολιγάρχες είτε από ανανήψαντες πρώην ρωσόφιλους πολιτικούς στις περιφέρειες, αναζητεί νέο ρόλο, δεδομένων των αλλαγών που έφερε στις διαθέσεις της κοινωνίας, ο πόλεμος και η κατοχή.
Ανεξάρτητα από τις εντυπώσεις που προκαλούν οι συλλήψεις και οι απολύσεις, η επιχείρηση αυτή του Ζελένσκι, αποσκοπεί, επιπλέον, στην εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος διαφάνειας στις δημόσιες προμήθειες, με την αντίστοιχη λογοδοσία. Ουσιαστικά, η επιχείρηση αυτή, κατά ένα τρόπο, απευθύνεται στο εσωτερικό της Ρωσίας, όπου με αποφάσεις της Κρατικής Δούμας, επιτράπηκε στους βουλευτές, τους περιφερειάρχες και άλλους ανώτατους αξιωματούχους να μην δημοσιοποιούν το έτσι κι αλλιώς κουτσουρεμένο «πόθεν έσχες» τους, απαγορεύτηκε η πρόσβαση στις επίσημες ιστοσελίδες των διαγωνισμών για τις κρατικές προμήθειες, επιτράπηκαν οι χωρίς διαγωνισμό προμήθειες, με την πρόφαση πως η «δημοσιοποίησή τους θα είναι χρήσιμη για τον εχθρό».
Οι επιφυλάξεις που διατυπώνουν ορισμένοι, σύμφωνα με τις οποίες, ο Ζελένσκι αργά ή γρήγορα, θα υποκύψει στη γοητεία του αυταρχισμού, στερούνται σοβαρότητας. Κι αυτό γιατί, αφενός η ουκρανική κοινωνία έχει αποδείξει και στο παρελθόν τα ευαίσθητα αντανακλαστικά της απέναντι σε αυτού του είδους τη διολίσθηση και, αφετέρου, ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά πως οι δυτικοί εταίροι, χάρη στη βοήθεια των οποίων η χώρα του έχει τα μέσα για να ανταπεξέλθει στον πόλεμο, κάθε άλλο παρά θα εγκρίνουν μια τέτοια πολιτική. Εξάλλου, όπως αποδείχτηκε, ο ίδιος είναι ιδιαίτερα έξυπνος, έχει αντιληφθεί πως το μέλλον της χώρας του ανήκει στη Δύση και δεν είναι διατεθειμένος να αφήσει αρνητικό αποτύπωμα στην ιστορία, μετά από τόσες προσπάθειες και θυσίες.
Ωστόσο, με μεγάλο ενδιαφέρον, θα παρακολουθήσουμε τη συνέχεια της επιχείρησης «Καθαρά χέρια». Γιατί συνέχεια, θα υπάρξει.
