Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ένωση προειδοποιεί την Άγκυρα ότι θα απαντήσει «κατάλληλα» και σε «πλήρη σύμπνοια» προς τη Λευκωσία, μετά τις εξαγγελίες στην Τουρκία για έρευνες και γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με το κυπριακό «Φιλελεύθερο» η υπόδειξη της Ε.Ε. περιλαμβάνεται στο κείμενο της Κοινής Θέσης των «28» ενόψει του Συμβουλίου Σύνδεσης με την Τουρκία, στις 15 Μαρτίου, το οποίο και δημοσιεύει. Το κείμενο, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Ε.Ε. καλεί την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες έκνομες ενέργειες, στις οποίες η Ε.Ε. θα απαντήσει κατάλληλα και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο». Η τοποθέτηση των «28» προσημειώνει ουσιαστικά «υποθήκη», προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ε.Ε. θα απαντήσει συλλογικά και ουσιαστικά προς την Τουρκία εάν και εφόσον υλοποιήσει τις εξαγγελίες της για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σε ό,τι αφορά στα ζητήματα της ΑΟΖ και της άσκησης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην Κοινή Θέση των «28» υπογραμμίζονται τα εξής:
«Η Ε.Ε. επαναλαμβάνει τη σοβαρή της ανησυχία και καλεί την Τουρκία να απόσχει από κάθε απειλή ή ενέργεια που κατευθύνεται εναντίον ενός κράτους-μέλους ή πηγή τριβών και ενεργειών που προκαλούν ζημιά στις καλές γειτονικές σχέσεις και στην ειρηνική επίλυση διαφορών. Η Ε.Ε. υπενθυμίζει ότι τον Μάρτιο 2018 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε έντονα τις συνεχιζόμενες έκνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος και υπενθύμισε την υποχρέωση της Τουρκίας να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις καλές γειτονικές σχέσεις και να εξομαλύνει τις σχέσεις της με όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε».
Και συνεχίζει: «Η Ε.Ε. τονίζει και πάλι όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα συνομολόγησης διμερών συμφωνιών, την εξερεύνηση και την εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένης της σύμβασης του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας. Η Ε.Ε. τονίζει επίσης την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας όλων των κρατών-μελών επί των αντίστοιχων χωρικών τους υδάτων και του εναερίου τους χώρου. Η Ε.Ε. προτρέπει την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί την κυριαρχία της Κύπρου επί των χωρικών της υδάτων και εκφράζει μεγάλη ανησυχία για τις πρόσφατες δηλώσεις της Τουρκίας σε σχέση με τις προγραμματισμένες δραστηριότητες γεωτρήσεων εκεί. Η Ε.Ε. καλεί την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες έκνομες ενέργειες, στις οποίες η Ε.Ε. θα απαντήσει κατάλληλα και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο. Η Ε.Ε. θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις»
Σύμφωνα με τον «Φιλελεύθερο» απαιτήθηκαν τέσσερα προσχέδια μέχρι να συμφωνηθεί το συμβιβαστικό κείμενο, που εκλαμβάνεται ως προάγγελος έναρξης συζητήσεων αναφορικά με την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, αφού οι εξαγγελίες της Άγκυρας δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί ακόμη και ένας σημαντικός αριθμός κρατών μελών (μεταξύ άλλων Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Βρετανία) δεν ήθελαν να τεθεί θέμα κυρώσεων σ' αυτή τη φάση, πόσω μάλλον που ένα τέτοιο θέμα θα πρέπει να τεθεί και να αποφασιστεί σε Σύνοδο Κορυφής.
Στο κείμενο της Κοινής Θέσης των «28» καταγράφει τις υποχρεώσεις της Άγκυρας και: «Εκφράζει λύπη γιατί παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, η Τουρκία δεν έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωσή της για εφαρμογή του Πρωτοκόλλου (σ.σ. άνοιγμα τουρκικών λιμανιών) χωρίς δυσμενείς διακρίσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημειώνει ότι στην απουσία προόδου επί του προκειμένου, το Συμβούλιο θα διατηρήσει τις κυρώσεις που επέβαλε ομόφωνα το 2006 κατά της Άγκυρας. Δηλαδή, το πάγωμα 8 διαπραγματευτικών κεφαλαίων και την απαγόρευση κλεισίματος των εναπομείναντων 34 διαπραγματευτικών κεφαλαίων».
