Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, η κρίση «χτύπησε» πέρυσι και την παγκόσμια αγορά όπλων, καθώς από τα 89 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014, οι πωλήσεις όπλων μειώθηκαν στα 80 δισ. δολάρια το 2015. Παρά την υποχώρηση όμως, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να ηγούνται των εμπορικών συμφωνιών που περιλαμβάνουν όπλα, έχοντας πουλήσει 40,2 δισ. δολ. παγκοσμίως, ήτοι το 50,29% του συνόλου, αφήνοντας πίσω τη Γαλλία με μόλις... 15,3 δισ. δολ.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την ετήσια έρευνα που πραγματοποιεί η Υπηρεσία Έρευνας του Κογκρέσου, που αποτελεί τμήμα της Βιβλιοθήκης του αμερικάνικου Κογκρέσου, και αποτελεί μία από τις πιο αξιόπιστες στον χώρο του παγκόσμιου εμπορίου όπλων.
Πρόκειται ουσιαστικά για την πιο αποδεκτή έρευνα από τις μη απόρρητες έρευνες που διεξάγονται παγκοσμίως. Παρουσιάζει επίσημα ποσοτικά στοιχεία σχετικά με τη μεταφορά συμβατικών όπλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αλλά και άλλες χώρες προς αναπτυσσόμενα κράτη.
Τα αναπτυσσόμενα κράτη εξακολουθούν να είναι στο επίκεντρο των εμπορικών συμφωνιών από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς όπλων. Κατά τη διάρκεια της 3ετίας 2008-2011, η μεταφορά όπλων προς τα αναπτυσσόμενα κράτη κάλυπτε το 80,39% του συνόλου των συμφωνιών παγκοσμίως.
Από το 2012 έως το 2015 οι ΗΠΑ είχαν κέρδη σχεδόν 86 δισ. δολάρια από συμφωνίες όπλων με αναπτυσσόμενα κράτη, η Ρωσία 48,6 δισ. δολ. Πρόκειται για την όγδοη διαδοχική χρονιά που οι ΗΠΑ βρέθηκαν πρώτες στην κατάταξη.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έρευνας, η μικρή υποχώρηση των πωλήσεων αντικατοπτρίζει την εικόνα της αποδυναμωμένης παγκόσμιας οικονομίας.
Η Catherine A Theohary, επικεφαλής της έρευνας και ειδική σε θέματα εθνικής ασφάλειας, σημείωσε πως “οι ανησυχίες για προβλήματα στον προϋπολογισμό οδήγησαν πολλές χώρες που αγοράζουν να διαφοροποιήσουν ή να περιορίσουν τις αγορές νέων μεγάλων οπλικών συστημάτων”.
Σύμφωνα με τον Business Insider, η ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς όπλων φαίνεται να έχει σταματήσει, ενώ παράλληλα ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών έχει αυξηθεί, με τους παραγωγούς όπλων να συναγωνίζονται για το ποιος θα ικανοποιήσει με τους καλύτερους όρους τις παραδοσιακές χώρες – εταίρους, καθώς και για το ποιος θα προσελκύσει νέους πελάτες.
Οι ευρωπαίοι εξαγωγείς όπλων και οι ΗΠΑ ανταγωνίζονται για χώρες όπως η Ινδία και τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη του Περσικού Κόλπου, κυρίως προσπαθώντας να πουλήσουν μαχητικά αεροσκάφη. Με τη σειρά τους, οι αναπτυσσόμενες χώρες προσφέροντας μετρητά “παίζουν” με τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους προμηθευτές όπλων για να εξασφαλίσουν καλύτερους όρους διαπραγμάτευσης και απόκτηση πιο προηγμένης τεχνολογίας.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι σύμφωνα με τον Guardian, η κυβέρνηση Obama κατέχει το ρεκόρ σε πωλήσεις όπλων από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Πιο συγκεκριμένα, επί της 8ετίας Barack Obama εγκρίθηκαν πάνω από 278 δισ. δολ. σε πωλήσεις όπλων προς άλλα κράτη σε σύγκριση με την περίοδο διακυβέρνησης George W. Bush, όπου εγκρίθηκαν 128,6 δισ. δολ.
Η Ρωσία είχε λίγο μικρότερα κέρδη από τις πωλήσεις όπλων το 2015, ωστόσο και πάλι βρίσκεται τρίτη στην παγκόσμια κατάταξη με 11,1 δισ. δολ.
Επειδή είναι σε θέση να προσφέρει ποικιλία πυρομαχικών, από εξοπλισμό χαμηλής τεχνολογίας μέχρι προηγμένα οπλικά συστήματα, έχει καταφέρει να παραμείνει ανταγωνιστική σε ορισμένες αγορές, παρότι άλλοι προμηθευτές την έχουν ξεπεράσει σε επίπεδο έρευνας και ανάπτυξης τεχνογνωσίας.
Η χώρα του Vladimir Putin έχει πουλήσει μαχητικά αεροσκάφη και άρματα μάχης στην Κίνα και την Ινδία και έκανε συμφωνίες όπλων με τη Μαλαισία, τη Βιρμανία και την Αλγερία. Έχει επικεντρωθεί στην αγορά της Λατινικής Αμερικής, με τη Βενεζουέλα ως βασικό αγοραστή.
Στην άλλη πλευρά, το 2015, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων παγκοσμίως ήταν το Κατάρ με συμφωνίες αγοράς ύψους 17,5 δισ. δολ., ενώ ακολούθησε η Αίγυπτος με 11,9 δισ. δολ και η Σαουδική Αραβία με 8,6 δισ. δολ. Μερικοί ακόμα αγοραστές ήταν η Νότια Κορέα, το Πακιστάν, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ.
Η Ινδία παρότι δεν εμφανίζεται ως μεγάλος αγοραστής το 2015, αξίζει να αναφερθεί, καθώς στο πλαίσιο του μαζικού εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, αποτέλεσε τον δεύτερο μεγαλύτερο αγοραστή όπλων (αναπτυσσόμενων χωρών) την τριετία 2008-2015 με αμυντικό εξοπλισμό αξίας 34 δισ. δολαρίων.
Στην Ευρώπη, στους νατοϊκούς κόλπους, η Γερμανία κατάφερε να κλείσει μεγάλες συμφωνίες προμηθεύοντας ναυτικά συστήματα σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, ενώ και η Βρετανία προχώρησε σε πωλήσεις πολεμικών αεροσκαφών.
