Οι χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύθηκαν στα αστικά κέντρα της χώρας, φωνάζοντας «να σταματήσει η δικτατορία» κατά τη διάρκεια μίας εκ των μεγαλύτερων εξεγέρσεων των τελευταίων δεκαετιών. Οι Κουβανοί έχουν εξοργιστεί από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, ενώ οι περιορισμοί και η ανεπαρκής διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση φούντωσαν τις φλόγες.
Ενώ η Κούβα είναι η μικρότερη χώρα στον κόσμο που ανέπτυξε τα δικά της εμβόλια, δεν υπάρχει επάρκεια για το σύνολο του πληθυσμού και το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί κατά πολύ τα κρούσματα.
Βέβαια, η δύσκολη καθημερινότητα παραμένει βασικό ζήτημα. Οι περικοπές σε φάρμακα και οι διακοπές στην ηλεκτροδότηση, οι ουρές στα νοσοκομεία είναι μόνο μερικές από τις σκηνές της. Όπως και οι ουρές για να προμηθευτεί κάποιος λάδι και ψωμί. Σύμφωνα με συνεντεύξεις στο βρετανικό BBC, Κουβανοί ανέφεραν πως υπάρχουν κέντρα υγείας που δεν έχουν καν ασπιρίνη.
H οικονομία της Κούβας αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη ύφεση των τελευταίων τριών δεκαετιών, καθώς το ΑΕΠ της μειώθηκε κατά 11%. Ο πληθωρισμός συνεχίζει να καλπάζει και οι τιμές αναμένεται να αυξηθούν ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα. Η μείωση των ταμειακών αποθεμάτων, ωστόσο έχει περιορίσει τη δυνατότητα του καθεστώτος να διαχειρίζεται τις ελλείψεις σε βασικά αγαθά.
Ταυτόχρονα, η δραματική πτώση του τουρισμού από την πανδημία έχει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Κούβα. Τα έσοδα από τον τουρισμό αποτελούν μία βασική πηγή εισοδήματος για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ενώ σε αρκετούς ανθρώπους δίνει μία ανάσα από τη συνεχιζόμενη οικονομική δυσπραγία.
Η δύσκολη κατάσταση έχει οδηγήσει στον πολλαπλασιασμό των ανθρώπων που επιχειρούν να διασχίσουν τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με το αρμόδιο τμήμα των ΗΠΑ, 35.738 άνθρωποι από την Κούβα επιχείρησαν να διασχίσουν τα σύνορα τους τελευταίους μήνες, σε σχέση με λιγότερους από 20.000 το τελευταίο δωδεκάμηνο.
Το καθεστώς της Κούβας στρέφει τα βέλη του, αναμενόμενα, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για τις ταραχές, λόγω των κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί. Η Αβάνα κατηγορεί τη νέα διοίκηση Μπάιντεν πως συμπεριέλαβε 20 εκατομμύρια δολάρια στο νέο προϋπολογισμό για δραστηριότητες που ενισχύουν τη δημοκρατία στην Κούβα, το οποίο μεταφράζει ως στήριξη σε όποιον την αντιπολιτεύεται.
Η νέα διοίκηση Μπάιντεν δεν φαίνεται πάντως να έχει αποφασίσει τι στάση θα ακολουθήσει απέναντι στην Κούβα, διατηρώντας την επιφυλακτικότητα της, ανάμεσα στη χείρα βοηθείας του Ομπάμα και την εξοντωτική πίεση του Τραμπ.
Η Αβάνα βέβαια έχει πάρει τις αποφάσεις της. Ήδη από τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση στην Αβάνα ανακοίνωσε πως δεν θα επιτρέπει στις τράπεζες να δέχονται καταθέσεις σε δολάρια, ως αντίποινα στην Ουάσιγκτον.
Ο Τζο Μπάιντεν προχώρησε σε μία προσεκτική παρέμβαση, ώστε ενδεχομένως να προλάβει τη συνέχιση της καταστολής των εξεγερθέντων από το καθεστώς. Ο Λευκός Οίκος προσπάθησε άλλωστε να τονίσει το θάρρος των ανθρώπων να εκφράσουν την αγανάκτηση τους απέναντι σε ότι βιώνουν, παρά τη διάσταση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι απέφυγε με εύσχημο τρόπο να σχολιάσει τις αμερικανικές σημαίες που κουνούσαν διαδηλωτές στην Αβάνα.
Το ανησυχητικό στοιχείο βέβαια παραμένει πως η Αβάνα έχει στείλει τις δυνάμεις ασφαλείας και του στρατού στους δρόμους των πόλεων της Κούβας, διακινδυνεύοντας άσχημα επεισόδια με τους διαδηλωτές.
Ο ΟΗΕ παρενέβη, ώστε τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, να γίνουν σεβαστά. Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε την ημέρα ιστορική, καθώς χιλιάδες ανθρώπων τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά, ψέγοντας την κυβέρνηση της Κούβας που αρνούνταν τη δυνατότητα έκφρασης και συγκέντρωσης για δεκαετίες και εξακολουθεί να το κάνει.
Από το 2018 και έπειτα, η σχετική απελευθέρωση του διαδικτύου στην Κούβα επέτρεψε σε διάφορα κινήματα να εκφράζονται. Ειδικά η νέα γενιά έχει πλέον πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μπορεί να ενημερώνεται δίχως φίλτρα για το τι συμβαίνει. Εδώ και καιρό, υπήρχαν μεγάλες καμπάνιες στο twitter και το Instagram που έδειχναν τις καθημερινές κακουχίες του πληθυσμού και την αδυναμία των δομών να ανταποκριθούν σε στοιχειώδεις ανάγκες.
Ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αξιοποιήθηκαν από τους διαδηλωτές, ώστε να μεταφερθούν οι εικόνες από τη μία άκρη της χώρας στην άλλη. Οι κραυγές «ελευθερία» και «αρκετά» κυριάρχησαν.
Είναι πλέον δύσκολο για το καθεστώς να διατείνεται πως δεν υπάρχουν διαμαρτυρίες εναντίον του. Μπορεί βέβαια να καλεί τους πολίτες να «περιφρουρήσουν» την επανάσταση κι εάν η κατάσταση εκτραχυνθεί, να μπλοκάρει την πρόσβαση τους στο διαδίκτυο.
