Πριν λίγες μέρες ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ έσπευσε να προειδοποιήσει τους Ευρωπαίους να μην εξιδανικεύουν την εξωτερική πολιτική έναντι της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και ως εκ τούτου να μην παρασύρονται στο εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων.
Μια "ηθικολογική εξωτερική πολιτική η οποία θέτει μονομερώς αξίες πάνω από τα συμφέροντα προσεγγίζει όλο και περισσότερο τα όριά της σε σχέση με άλλες χώρες. Μια τέτοια πολιτική φαίνεται να είναι εκτός τόπου και χρόνου δεδομένων των παγκόσμιων προκλήσεων", γράφει ο Σρέντερ σε άρθρο το οποίο φιλοξενείται στις εφημερίδες Handelsblatt και Tagesspiegel.
"Οι Γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων πωλούν τώρα το 40% της παραγωγής τους στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Όποιος πιστεύει ότι οι κυρώσεις, οι μονομερείς πιέσεις ή ακόμη και τα στρατιωτικά μέσα είναι πιο αποτελεσματικά από τον διάλογο και την εξεύρεση συναινετικών λύσεων ενεργεί στην καλύτερη περίπτωση αφελώς, αλλά δεν έχει καμία συναίσθηση της ευθύνης του", επισημαίνει επίσης ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός στο άρθρο του.
Ουσιαστικά ο Σρέντερ χτύπησε το καμπανάκι στους Ευρωπαίους για τον νέο Αμερικανό Τζο Μπάιντεν ο οποίος εν αντιθέσει με τον προκάτοχό του στον Λευκό Οίκο, θέλει να αντιμετωπίσει την Κίνα με την Ευρώπη στο πλευρό του. Για τον λόγο αυτό άλλωστε, ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Μπάιντεν καλούσε, ματαίως την Κομισιόν να μην συνάψει επενδυτική συμφωνία με την Κίνα, προτού Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες αποφασίσουν από κοινού.
Ως εκ τούτου, αναλυτές επέκριναν έντονα την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη βιασύνη να κλείσει συμφωνία χωρίς διαβούλευση με το νέο Αμερικανό πρόεδρο, τονίζοντας χαρακτηριστικά "Η ΕΕ είδε μόνο μια μεγάλη ευκαιρία για βελτίωση των οικονομικών σχέσεων και έσπευσε να την αξιοποιήσει, αλλά δεν αναλογίστηκε την προσπάθεια του Πεκίνου να διασπάσει το δυτικό στρατόπεδο".
Στο πλαίσιο αυτό, ο σχολιαστής του Bloomberg, Αντρέας Κλουθ, έγραψε οτι οι Ευρωπαίοι φαίνεται να "έπεσαν χαρωπά στην παγίδα του Σι Τζινπινγκ". Βάση του σκεπτικού του Κλουθ η συμφωνία αυτή έθεσε σε κίνδυνο τον μεγαλύτερο στρατηγικό στόχο: ένα ενωμένο δυτικό μέτωπο που θα υποχρεώσει την Κίνα να αποδεχθεί ένα διεθνές οικονομικό μοντέλο πραγματικά φιλελεύθερο και βασιζόμενο σε κανόνες.
Το γιατί ο Σρέντερ έγραψε το συγκεκριμένο άρθρο και γιατί κατ' επέκταση η ΕΕ προχώρησε σε συμφωνία με την Κίνα, εξηγεί ο γνωστός αναλυτής και δημοσιογράφος Βόλφγκανγκ Μινχάου "Ο Σρέντερ απλά λέει αυτό που δεν λέει η Άνγκελα Μέρκελ: Ότι δηλαδή οι οικονομίες θα πρέπει να αναζητούν τη μεγέθυνσή τους μέσα από την αύξηση των εξαγωγών τους".
Ουσιαστικά πρόκειται για μια παραλλαγή του μερκαντιλισμου, του ευρωπαϊκού οικονομικού δόγματος, που επικρατούσε στην Ευρώπη κυρίως από τον 16ο έως το τέλος του 18ου αιώνα. Το δόγμα αυτό πρέσβευε ότι για λόγους στρατιωτικής ασφάλειας ήταν εξαιρετικά σημαντικό η κυβέρνηση να ελέγχει το εξωτερικό εμπόριο και ειδικότερα το εμπόριο κρίσιμων αγαθών.
Ο Σρέντερ υποστηρίζει βέβαια κάτι θεωρητικά σωστό: ότι δεν μπορεί η Ευρώπη να ζητά από την Κίνα να υιοθετήσει δυτικές αρχές, όπως για παράδειγμα στο ζήτημα του περιβάλλοντος. Ωστόσο όπως σχολιάζει και πάλι ο Μινχάου "Μια χώρα που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι δύσκολο να σεβαστεί το περιβάλλον".
