Η Τουρκία το τελευταίο διάστημα αυξάνει την πίεσή της προς την Ελλάδα μέσω του μεταναστευτικού. Είναι η χώρα με τους περισσότερους Σύρους πρόσφυγες, οι οποίοι μαζί με αυτούς από άλλες περιοχές προσεγγίζουν τα 3 εκατ. Ο Ερντογάν μέσω αυτών των προσφύγων ασκεί πίεση στην Ελλάδα, με απώτερο στόχο να πάρει οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα από την Ευρώπη και τη Δύση. Τα οποία αφορούν οικονομική ενίσχυση και υποχώρηση στο ζήτημα της Συρίας, όπου η Τουρκία επιθυμεί να καταλάβει και άλλα εδάφη εις βάρος των Κούρδων.
Το γεγονός πως η Τουρκία έχει περί τους 3 εκατ. πρόσφυγες στα εδάφη της αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για την ίδια. Ενώ στην αρχή δηλαδή ήταν μόνο πλεονέκτημα, έδινε μια δυνατότητα φθηνής εργατικής δύναμης στην περιφέρεια της Τουρκίας και άλλα πλεονεκτήματα, τώρα πλέον γίνεται ένα βάρος για τη χώρα και υπάρχουν αρκετά ισχυρές κοινωνικές πιέσεις για να μειωθούν οι πρόσφυγες.
Ο Ερντογάν προσπαθεί να επιλύσει αυτό το ζήτημα με διάφορους τρόπους. Ένας από αυτούς τους τρόπους είναι να πιέσει την Ευρώπη , είτε για οικονομικά ανταλλάγματα, είτε για πολιτικά. Κυρίως όσον αφορά τα ανατολικά της Τουρκίας, δηλαδή τη Συρία. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι ένα από τα σημεία που πιέζει ο Τούρκος πρόεδρος για να μεταφερθεί αυτή η πίεση συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρουμε πως η χώρα μας έχει αναλάβει ένα ρόλο «κυματοθραύστη» που δεν της αναλογεί. Θα έπρεπε να υπάρχει μια γενικότερη ευρωπαϊκή πολιτική για το προσφυγικό και το γεγονός πως δεν υπάρχει το αντιλαμβάνεται ο Ερντογάν και τον βολεύει. Προσπαθεί να πιέζει την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας, με κύριο μοχλό το μεταναστευτικό.
Δεν είμαστε και εμείς όμως άμοιροι ευθυνών, καθώς η Ελλάδα τραβάει το μεγαλύτερο βάρος του προσφυγικού αφού αποδεχτήκαμε τα σημεία διαλόγου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για την υποχρεωτική εγκατάσταση των προσφύγων στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και δεν αποκτήσαμε ως χώρα μια συνολική μεταναστευτική πολιτική
Δυστυχώς, όσο πλησιάζει ο καιρός για τις τουρκικές εκλογές, τόσο θα αυξάνεται και η πίεση του Ερντογάν προς τους Ευρωπαίους και τη Δύση γενικότερα, προκειμένου να του δώσουν το πράσινο φως να κινηθεί ελεύθερα στο Βορρά της Συρίας και να προχωρήσει στην κατάληψη και άλλων εδαφών εις βάρος των Κούρδων. Και αυτό γιατί ένα από τα βασικά σχέδια απαλλαγής της Τουρκίας από τους πρόσφυγες είναι η μετεγκατάστασή τους σε αυτές τις περιοχές της Συρίας. Το σχέδιό του Ερντογάν δηλαδή αφορά στην αύξηση των ζωνών που ασκεί επιρροή στη βόρεια Συρία, προκειμένου να εγκαταστήσει σε αυτές πάνω από 1,5 εκατ. πρόσφυγες και μετανάστες. Κάτι που μοιραία θα αλλάξει και τη δημογραφία της περιοχής.
Εκτός όμως από τις πολιτικές παραχωρήσεις ο Τούρκος πρόεδρος βλέπει πως θα μπορούσε να βοηθηθεί και οικονομικά, με μοχλό πίεσης το μεταναστευτικό. Σε αυτές τις βλέψεις εντάσσονται οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με την Ευρώπη, είτε αυτές αφορούν δασμούς, είτε αφορούν άλλες παροχές. Εκτιμώ όμως πως η Ευρώπη δεν πρόκειται να ανταποκριθεί θετικά στις επιδιώξεις του Τούρκου προέδρου, καθώς αφενός ό,τι είχε να δώσει… το έδωσε και αφετέρου έχει εξασφαλιστεί για το μεταναστευτικό, αφού η Ελλάδα σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος του προσφυγικού ζητήματος.
*O Σωτήρης Ρούσσος είναι αν. Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Mεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ).
