Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Από την ημέρα που το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Λέγκα του Βορρά υπέγραψαν το «σύμφωνο πολιτικής συμβίωσης», αναλαμβάνοντας τις τύχες της Ιταλίας, ήταν θέμα χρόνου να φτάσουμε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Στο σημείο της ακραίας πολιτικής αντιπαράθεσης με αφορμή τον ιταλικό προϋπολογισμό και φόντο τις ευρωεκλογές του Μαΐου. Στις Βρυξέλλες γνώριζαν από την αρχή ότι αργά ή γρήγορα θα ερχόταν η ημέρα που Σαλβίνι και Ντι Μάιο θα αποκάλυπταν την πραγματική τους ατζέντα.
Ο… λαλίστατος αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και ηγέτης της Λέγκας, ξεκαθάρισε προχθές τις προθέσεις του για ανατροπή του πολιτικού σκηνικού στην Ευρώπη και επικράτηση των λαϊκιστών στα κέντρα αποφάσεων. Λίγες ώρες πριν η Κομισιόν απορρίψει το αρχικό προσχέδιο του προϋπολογισμού, ο Σαλβίνι έριχνε… φαρμάκι, τονίζοντας ότι άνθρωποι σαν τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και τον Πιερ Μοσκοβιβί έχουν καταστρέψει την Ευρώπη και στόχος είναι στις ευρωεκλογές του Μαΐου να δημιουργηθεί ένα κοινό μέτωπο λαϊκιστών που θα πάρει τα πράγματα στα χέρια του για να φέρει την αλλαγή.
Έτσι ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος του πολύκροτου ιταλικού σίριαλ με την Κομισιόν να ρίχνει πόρτα στους Ιταλούς αλλά να μην καταφέρνει να κρύψει την αγωνία της για τις πολιτικές προεκτάσεις την αντιπαράθεσης, εντείνοντας τις ανησυχίες για μία νέα κρίση στην Ευρώπη.
Είναι πλέον εμφανές ότι η ιταλική κυβέρνηση θέλει να δοκιμάσει τις αντοχές της Ευρώπης, παρά τα όσα αδικαιολόγητα προσπαθεί να δικαιολογήσει ο Τζοβάνι Τρία. Η Κομισιόν από την πλευρά της, προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των διαπραγματεύσεων για την κατ' εξαίρεση «παράκαμψη» των δημοσιονομικών κανόνων και των πολιτικών σκοπιμοτήτων επτά μήνες πριν ολόκληρη η Ευρώπη οδηγηθεί στις κάλπες.
Υπάρχει, όμως, και η καθαρά οικονομική πλευρά που από μόνη της αποτελεί μία βόμβα στα θεμέλια της Ευρωζώνης. Η Ιταλία καλείται να αναχρηματοδοτήσει χρέος ύψους 470 δισ. ευρώ τη διετία 2019-2020 γεγονός που μπορεί να μετατρέψει την κόντρα των Ιταλών λαϊκιστών με τις Βρυξέλλες, καθοριστική για το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Στην Κομισιόν γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα και αναζητούν την κατάλληλη στρατηγική έτσι ώστε αφενός να μην κλιμακωθεί η ένταση με την ιταλική κυβέρνηση και αφετέρου να μην ξεφύγει η Ιταλία κατά πολύ από τους κανονισμούς, κάτι που αν συμβεί θα θέσει προηγούμενο και για άλλες χώρες.
Σε αυτό το πλαίσιο, της… διπλωματικής οδού, κινήθηκε και ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, ο οποίος δήλωσε σε αυστριακά μέσα ενημέρωσης ότι η Κομισιόν θα εξετάσει τον προϋπολογισμό της Ιταλίας χωρίς οργή. Βέβαια, ο Γιούνκερ δεν παρέλειψε να ειρωνευτεί τον Σαλβίνι, ο οποίος είχε προηγουμένως δηλώσει ότι δεν μιλάει με ανθρώπους που πίνουν.
Όσο, όμως, συνεχίζεται αυτό το ακραία νοσηρό κλίμα, αυτοί που κινδυνεύουν να… πληρώσουν τα σπασμένα είναι οι Ιταλοί πολίτες. Και αυτό γιατί τροφοδοτούνται διάφορα πιθανά και απίθανα σενάρια όπως αυτό της αναδιάρθρωσης του ιταλικού χρέους ύψους 2,3 τρις. ευρώ, που θα οδηγούσε σε «κούρεμα» τίτλων του δημοσίου, μία εξέλιξη που θα έπληττε τις αποταμιεύσεις σημαντικού ποσοστού των Ιταλών πολιτών.
«Έχετε μεγάλες αποκλίσεις από τις προτάσεις της Κομισιόν και πρέπει να σεβαστείτε τους κανόνες», είναι η αντίδραση των Βρυξελλών στο προσχέδιο με το φουσκωμένο έλλειμμα. «Θα σας εξηγήσω γιατί κρίναμε απαραίτητο να ξεφύγουμε από την γραμμή της Κομισιόν και τότε θα ξεκινήσει ένας εποικοδομητικός διάλογος», ήταν η απάντηση του Ιταλού υπουργού Οικονομικών, Τζοβάνι Τρία. «Είμαι αισιόδοξος για τον διάλογο, αλλιώς δεν θα ήμουν σε αυτή τη θέση», πρόσθεσε ο Τρία σε μια προσπάθεια να δείξει ότι παραμένει ο άνθρωπος που κρατάει τις ισορροπίες στην ιταλική κυβέρνηση.
Μπορεί κανείς να μην περίμενε ότι οι Βρυξέλλες θα δεχθούν τις φουσκωμένες απαιτήσεις των Ιταλών, ωστόσο η επιστολή των Βλάντις Ντομπρόφσκις και Πιερ Μοσκοβισί καθιστά σαφές με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι το αρχικό προσχέδιο εγείρει σοβαρές ανησυχίες. Η δισέλιδη επιστολή όσο και αν μοιάζει αυστηρή, ήταν απολύτως αναμενόμενη. Σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε η Κομισιόν να δώσει το πράσινο φως στην απαίτηση των Σαλβίνι και Ντι Μάιο για αύξηση του ελλείμματος.
Σε αυτόν τον πρώτο γύρο των διαπραγματεύσεων, η αντίδραση των Βρυξελλών έμοιαζε περισσότερο με… χάδι παρά με «χαστούκι» προς την ιταλική κυβέρνηση.
Αν, τέλος, η φράση του Ιταλού ΥΠΟΙΚ «θα σας εξηγήσω» έχει την ίδια επιτυχία με τη δήλωση του Αλέξη Τσίπρα «αν τα πούμε όλα αυτά θα μας παρακαλάνε να μας δανείσουν», τότε θα πρέπει να περιμένουμε τα χειρότερα στην Ιταλία.
