Οικονομία και εξωτερική πολιτική. Ουδείς θα διαφωνήσει ότι σε αυτά τα δύο μέτωπα κρίνεται πρωτίστως η ενότητα, η ισχύς και η αποτελεσματικότητα κάθε κράτους – όπως και κάθε «συνεταιρισμού» κρατών. Δυστυχώς και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία σε αυτά τα δύο αποδεικνύει, με κάθε ευκαιρία, ότι ουσιαστικά δεν αποτελεί «ένωση», αλλά μία ομοσπονδία – ενίοτε, μάλιστα, ιδιαιτέρως χαλαρή... – 27 κρατών που έχουν διαφορετικά συμφέροντα και προτεραιότητες.
Η παραπάνω εικόνα φαίνεται πως θα επιβεβαιωθεί πανηγυρικά και στην έκτακτη σύνοδο κορυφής που διεξάγεται από χθες και ολοκληρώνεται σήμερα στις Βρυξέλλες. Εκεί, δηλαδή, όπου οι διαφωνίες που υπάρχουν και στα δύο μέτωπα – ενδεχομένως με εξαίρεση την υπόθεση του Brexit και των διαπραγματεύσεων με το Λονδίνο, όπου για την ώρα μιλούν με μια φωνή – θα αποτρέψουν τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων.
Στον αέρα το Ταμείο Ανάκαμψης
Στην οικονομία, από τη μία, η πρόοδος στις μεγάλες εκκρεμότητες που έχουν μείνει μετά τη δραματική και μαραθώνια σύνοδο κορυφής του Ιουλίου είναι δύσκολα ορατή με γυμνό μάτι. Κι αυτό διότι δεν υπάρχει συμφωνία ούτε για τον νέο επταετή προϋπολογισμό ούτε για το πώς και πότε θα πάρει σάρκα και οστά και θα τεθεί σε εφαρμογή το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.
Η δήλωση την οποία έκανε χθες ο Εμανουέλ Μακρόν, προσερχόμενος στη σύνοδο, μαρτυρά το πόσο πολλά και σημαντικά εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν μέχρις ότου βγει... λευκός καπνός: «Τίποτε δεν πρέπει να θέσει σε ομηρεία το σχέδιο ανάκαμψης», είπε ο Γάλλος πρόεδρος, ξεκαθαρίζοντας έτσι πως δεν προτίθεται να δεχθεί την άμεση σύνδεση του νέου μηχανισμού με τον σεβασμό του κράτους-δικαίου.
Αυτό, όμως, είναι κάτι που φαίνεται να επιδιώκει η (προεδρεύουσα) Γερμανία και άλλα κράτη-μέλη – προκαλώντας τη σφοδρή αντίδραση της λεγόμενης «Ομάδας του Βίζεγκραντ» και κυρίως της Πολωνίας και της Ουγγαρίας. Σε τέτοιο βαθμό δε, που οι κυβερνήσεις τους φτάνουν να απειλούν με βέτο.
Την ίδια στιγμή, είναι γνωστό ότι οι αποκαλούμενοι «frugals» επιμένουν να ερμηνεύουν την απόφαση του Ιουλίου ως πράσινο φως για την επιβολή αυστηρών όρων και εποπτείας για τις χώρες οι οποίες θα λάβουν κεφάλαια από το υπό συγκρότηση Ταμείο. Ήδη, μάλιστα, υπάρχουν διαρροές ότι έχουν αρχίσει να στέλνονται μηνύματα και να ασκούνται πιέσεις προς τους εταίρους του Νότου, ότι η ανοχή στην «χαλαρότητα» σύντομα θα τελειώσει και πως οι μελλοντικές ενισχύσεις θα συνδεθούν άμεσα και με την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων για τις οποίες έχουν δεσμευτεί στο πρόσφατο παρελθόν.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής. Έστω και με μια δόση υπερβολής, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως η ευρωπαϊκή διπλωματία έχει... χάσει τη μπάλα – τόσο εξαιτίας των πολλών μετώπων, που ανοίγουν το ένα μετά το άλλο όσο και λόγω των ριζικών διαφωνιών στους κόλπους των «27» για την τακτική που πρέπει να ακολουθηθεί σε καθένα από αυτά.
Τουρκία, Ρωσία, Κίνα, Λιβύη...
Με την υπόθεση της Τουρκίας, τα πράγματα είναι προφανή. Η στάση του Βερολίνου και προσωπικά της Ανγκελα Μέρκελ δεν επιτρέπει αυταπάτες για το κατά πόσο η ΕΕ προτίθεται να επιβάλει κυρώσεις στην Άγκυρα, έστω κι αν μια σειρά χώρες – όπως η Γαλλία και η Αυστρία – εμμένουν ώστε να παραμείνει πάνω στο τραπέζι αυτό το «όπλο». Είναι γνωστό δε, ότι «παράπλευρη απώλεια» είναι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, και οι κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας.
Την ίδια στιγμή, οι «27» δεν βρίσκουν άκρη ούτε στην προσπάθεια να χαράξουν ενιαία γραμμή απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα. Για του λόγου το αληθές, όσον αφορά στην πρώτη, είναι φανερό ότι οι Γερμανοί έχουν... στυλώσει τα πόδια και δεν συζητούν καν την ακύρωση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ενώ στην περίπτωση της δεύτερης, όσο κι αν επισήμως οι Κινέζοι χαρακτηρίζονται απειλή και συστημικός ανταγωνιστής, υπάρχουν χώρες – όπως η Ιταλία – που έχουν ποντάρει πολλά στις σχέσεις τους μαζί τους.
Όσο για τη Λιβύη, και μόνο το γεγονός ότι η ΕΕ έμοιαζε μέχρι πρόσφατα να έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, ένα των υποστηρικτών του αλ-Σάρατζ και ένα με εκείνους του Χαφτάρ, λέει από μόνο του πολλά...
Johanna Geron, Pool via AP
