«20 χρόνια μετά, αφού ξοδεύτηκε ένα τρισεκατομμύριο δολάρια στην εκπαίδευση και τον εξοπλισμό χιλιάδων στρατιωτών στις δυνάμεις ασφάλειας και άμυνας του Αφγανιστάν, τον θάνατο 2.448 Αμερικανών, 20.722 τραυματιών και αμέτρητων με ψυχικά τραύματα, δεν πρόκειται να στείλω άλλη μία γενιά νέων Αμερικανών στον πόλεμο» ανέφερε ο Τζο Μπάιντεν, προσπαθώντας να αιτιολογήσει την οριστική, απ’ ότι φαίνεται αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα.
Διαβάζοντας το ασύλληπτο νούμερο απορεί κάποιος πως ένα τόσο ακριβοπληρωμένο στράτευμα, αποσυντίθεται με ακαριαία ταχύτητα, καθώς οι Ταλιμπάν καταλαμβάνουν τη μία μετά την άλλη τις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Σήμερα ήταν η σειρά της Μαζάρ - ι - Σαρίφ στο βόρειο Αφγανιστάν να περιέλθει στον έλεγχο των εξτρεμιστών ισλαμιστών. Εκεί, όπου το 2001 αποτέλεσε το σημείο καμπής, για την σαρωτική επικράτηση του αμερικανικού στρατού εναντίον των Ταλιμπάν. Δεν υπήρχε αμφιβολία πως η στρατιωτική υπερδύναμη του πλανήτη θα μπορούσε να κατακτήσει μία χώρα σαν το Αφγανιστάν. Το ζήτημα πάντα ήταν αν θα μπορούσε να το κρατήσει.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν το 2001, διότι ο τότε πρόεδρος, Τζωρτζ Μπους ο νεότερος, ήθελε να δώσει μία απάντηση σε όσους τον ρωτούσαν τι θα κάνει μετά την τρομοκρατική επίθεση των δίδυμων πύργων. Ξεκινώντας έναν νέο πόλεμο, διατεινόταν πως δεν θα επέτρεπε να ξεκινούν τρομοκρατικές επιθέσεις από εκεί, όπως οργάνωσε ο Οσάμα Μπιν Λάντεν. Ακόμα και το 2020, όταν ξεκίνησαν ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με τους Ταλιμπάν, αυτό ήταν το βασικό ζητούμενο της Ουάσιγκτον. Να μην χρησιμοποιείται το Αφγανιστάν, ως προπύργιο για επιθέσεις εναντίον τους. Με βάση τις τελευταίες εξελίξεις, θεωρεί κάποιος πως δεν θα γίνεται αυτό πλέον άραγε;
Για να πραγματοποιηθεί βέβαια αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες διατείνονταν πως προετοίμαζαν μαζί με το ΝΑΤΟ τον αφγανικό στρατό για να επιβάλει την τάξη απέναντι στις επιθέσεις των Ταλιμπάν, που αναμενόμενα είχαν υποχωρήσει στη δύσβατη ενδοχώρα, μετά την εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή ήταν η μόνιμη επωδός, από τότε που ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος βιαζόταν να πανηγυρίσει για τη «μεγάλη νίκη» των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν.
Τελικά, μετά την υποτιθέμενη νίκη, οι επιθέσεις αυτοκτονίας των Ταλιμπάν αυξήθηκαν, ενώ οι ανταρσίες πολλαπλασιάστηκαν. Ο Μπάρακ Ομπάμα πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν για να κατασταλούν οι εξεγέρσεις, πάντα με φόντο την εκπαίδευση των αφγανικών στρατιωτικών δυνάμεων. Η, συνεκτική κατά τ’ άλλα στρατηγική της σύνδεσης του Αφγανιστάν με το Πακιστάν, φαίνεται να βρήκε τα όρια της με την εκτέλεση του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Όταν συνέβη, ξεκίνησε η σταδιακή αποχώρηση του μεγάλου όγκου των μεγάλων δυνάμεων, ώστε να μεταβιβαστούν οι ευθύνες στον αφγανικό στρατό.
Ουσιαστικά βέβαια, το ζήτημα ήταν η πτώση της υποστήριξης της παραμονής των αμερικανικών στρατευμάτων στις δημοσκοπήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκεί στόχευε κι ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Ντόναλντ Τραμπ, όταν διέκοψε με τον δικό του τρόπο τη συνεργασία με το Πακιστάν για την αναχαίτιση της δράσης των Ταλιμπάν. Βέβαια, κι εκείνος υμνούσε στις δυνατότητες των αφγανικών στρατιωτικών δυνάμεων να αναλάβουν την ασφάλεια της χώρας.
Ουσιαστικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες φοβούνταν πως η μεταβίβαση των ευθυνών στον αφγανικό στρατό θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα με το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ, να καταλήξει δηλαδή ο αμερικανικός οπλισμός στα χέρια των τζιχαντιστών. Ότι δηλαδή περίπου συμβαίνει σήμερα με την παράδοση του πολεμικού εξοπλισμού στους Ταλιμπάν καθώς καταλαμβάνουν τις πρωτεύουσες των επαρχιών.
Αυτό που έκαναν ουσιαστικά οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Αφγανιστάν είναι να διατηρήσουν ένα στρατό κατοχής και να συνεργάζονται με τους Αφγανούς πολέμαρχους κατά περίπτωση, ώστε να διατηρούν την επίφαση μίας ασφάλειας στη χώρα. Βέβαια, το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων παρέμενε πενιχρό, ενώ το αίσθημα «ασφάλειας» απεικονιζόταν στις δραματικές εικόνες των προσφύγων που περιφέρονταν από το Ιράν, στην Τουρκία και προς την Ευρώπη για να ξεφύγουν.
Η εκπαίδευση των Αφγανών για να αναλάβουν τις ευθύνες ασφαλείας της χώρα ήταν περίπου όπως η οικοδόμηση κοινωνίας πολιτών στο Αφγανιστάν. Ένα αφήγημα μίας κατοχικής δύναμης.
