Του Γιώργου Παυλόπουλου
«Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, θέλει περισσότερα από τον έλεγχο μιας ζώνης στη Συρία, κατά μήκος της συνοριακής μεθορίου. Όπως λέει, θέλει να αποκτήσει την Βόμβα», έγραφαν την Δευτέρα στους New York Times οι Ντέιβιντ Σένγκερ και Ουίλιαμ Μπρόουντ. Προς απόδειξη δε του ισχυρισμού τους, επικαλούνταν τα λόγια του ίδιου του προέδρου της Τουρκίας, στη διάρκεια πρόσφατης συνάντησης στελεχών του κόμματός του – λίγο προτού ξεκινήσει την τρίτη του εισβολή στη βόρεια Συρία.
«Ορισμένες χώρες διαθέτουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές και μάλιστα όχι μία και δύο. Όμως, επιμένουν ότι εμείς δεν μπορούμε να τους έχουμε. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ να αποδεχθώ», φέρεται να είπε ο Ερντογάν, ανάμεσα στα άλλα. Και συνέχισε, όπως επιβεβαιώνει και η σχετική ανταπόκριση του πρακτορείου Reuters, με ημερομηνία 4 Σεπτεμβρίου: «Δεν υπάρχει ανεπτυγμένο κράτος στον πλανήτη που να μην τα έχει (...) Δίπλα μας έχουμε το Ισραήλ, σχεδόν είμαστε γείτονες. Φοβίζει τους πάντες με την κατοχή τους. Κανείς δεν μπορεί να το πειράξει».
Είναι αλήθεια, βεβαίως, ότι αυτή η φιλοδοξία της Τουρκίας δεν είναι κάτι καινούριο, ούτε μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στον Ερντογάν. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ένταξη της χώρας στο κλαμπ των δυνάμεων που διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο αποτελεί ένα διαχρονικό και ευσεβή πόθο όλων σχεδόν των κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών – ένα πόθο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την τουρκική «Μεγάλη Ιδέα», η οποία πρακτικά δεν πέθανε ποτέ.
Μια παλιά ιστορία...
Παράλληλα, πρέπει να σημειωθεί ότι η Τουρκία είναι σχετικά εξοικειωμένη με την παρουσία πυρηνικών κεφαλών στο έδαφός της, η οποία ουσιαστικά χρονολογείται από την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, το 1952, μιας και ήταν το προκεχωρημένο φυλάκιο των ΗΠΑ και της Συμμαχίας στον Ψυχρό Πόλεμο με την ΕΣΣΔ. Ακόμη και σήμερα, σύμφωνα με τις διάφορες πληροφορίες που υπάρχουν, στη αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ εξακολουθούν να υπάρχουν αποθηκευμένες 50-70 Βόμβες, αν και ο έλεγχός τους ανήκει αποκλειστικά στους Αμερικανούς.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωνε το 2012 το Ίδρυμα Carnegie σε σχετική του μελέτη, η Τουρκία έχει διατυπώσει εδώ και πολύ καιρό τις πυρηνικές της φιλοδοξίες, όσον αφορά στην παραγωγή ενέργειας. «Στην περίπτωση που η Τουρκία θελήσει να αποκτήσει την Βόμβα, μια σειρά παράγοντες καθιστούν απίθανο κάτι τέτοιο να συμβεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όμως, έχει κρατήσει ανοιχτά τα πυρηνικά σενάρια, αρνούμενη να αποκλείσει την αγορά εξοπλισμού και τεχνογνωσίας που θα της επιτρέψουν μελλοντικά τον εμπλουτισμό (ουρανίου και πλουτωνίου)», υπογραμμίζει.
Το 2015, επίσης, το στέλεχος του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, Χανς Ρίλε, ισχυρίστηκε πως «οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών συμφωνεί πλέον σε μεγάλο βαθμό ότι η Τουρκία εργάζεται τόσο προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων όσο και των μέσων εκτόξευσής τους». Αλλά και το ινστιτούτο ISIS, το 2017, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «αυξάνεται ο κίνδυνος η Τουρκία να αναζητήσει τη δυνατότητα απόκτησης πυρηνικών όπλων».
Ήδη, άλλωστε, από το 2006, ο τότε αρχηγός των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, Χιμί Οζκιόκ, προειδοποιούσε: «Εάν το πρόβλημα (της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής) δεν μπορέσει να λυθεί μέσω εντατικών διπλωματικών προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας, βλέπω να υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι θα αναγκαστούμε να λάβουμε πολύ σημαντικές αποφάσεις στο εγγύς μέλλον. Διαφορετικά, θα βρεθούμε μπροστά στο ενδεχόμενο να απολέσουμε την στρατηγική μας υπεροχή στην περιοχή».
Τώρα είναι η ώρα!
Δεν χωράει, λοιπόν, αμφιβολία, ότι με τα δεδομένα στην περιοχή να έχουν αλλάξει και με τον Ερντογάν να βάζει ολοένα πιο ψηλά τον πήχη, το ζήτημα της απόκτησης πυρηνικών κεφαλών από την Τουρκία έρχεται ξανά στην επικαιρότητα. Πολύ περισσότερο καθώς προχωρά η κατασκευή των πρώτων πυρηνικών αντιδραστήρων στο Ακούγιου, σε συμφωνία με τους Ρώσους, κάτι που θα προσφέρει στην γείτονα την απαραίτητη πρώτη ύλη για να επιχειρήσει το μεγάλο «άλμα», όταν και εάν το αποφασίσει.
Ο «σουλτάνος» δεν έχει πρόθεση να σταματήσει στη μόνιμη στρατιωτική του παρουσία στη Συρία, την Κύπρο και το Ιράκ. Γνωρίζει, άλλωστε, ότι εάν καταφέρει να βάλει τα θεμέλια για να αποκτήσει η Τουρκία πυρηνικό οπλοστάσιο και ειδικά εάν το πετύχει (κάτι εξαιρετικά δύσκολο, πάντως), θα μπορέσει να προωθήσει πολύ πιο αποτελεσματικά τα σχέδιά του, μετατρέποντας τη χώρα του σε αδιαμφισβήτητη υπερδύναμη της περιοχής, που θα σπέρνει τον φόβο και τον τρόμο. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη γειτονιά και τους γείτονές της.
Ταυτόχρονα δε, με τον τρόπο αυτό, θα «κλειδώσει» μια θέση δίπλα στον Κεμάλ Ατατούρκ στην ιστορία – κια όχι μόνο στα πορτρέτα που κοσμούν τις δημόσιες συγκεντρώσεις και εκδηλώσεις.
AP photo
