Πάνω από 30 χώρες κυρίως από την ευρωπαϊκή και αμερικανική ήπειρο έχουν θεσπίσει το δικαίωμα του πολιτικού γάμου στα ομόφυλα ζευγάρια, σύμφωνα με έκθεση της Pew Research Center για το 2023.
Ο γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο που εξακολουθεί να εξελίσσεται. Όπως αναφέρει η Ψηφιακή Εγκυκλοπαίδεια Ευρωπαϊκής Ιστορίας οι πρώτες προτάσεις στην Ευρώπη για την αναγνώριση αυτών των τύπων γάμου χρονολογούνται από τα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, αν και η νομοθεσία σχετικά με αυτές εμφανίστηκε μόλις τη δεκαετία του 1980, αρχικά με τη μορφή «δηλωμένης συντροφικής σχέσης» (Δανία, 1989) και αργότερα ως γάμος στο Ολλανδία το 2001.
Αν και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και καμία νομοθεσία δεν απαιτεί από ένα κράτος να αναγνωρίζει τους γάμους ομοφυλόφιλων, ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2003 ζήτησε από τα μέλη του «να καταργήσουν όλες τις μορφές διακρίσεων στις οποίες υφίστανται οι ομοφυλόφιλοι, ιδίως όσον αφορά το γάμο και την υιοθεσία παιδιών».
Το 2015, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) καταδίκασε την Ιταλία για άρνηση νομικού καθεστώτος σε ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων. Η απόφαση, η οποία περιλάμβανε επίσης de facto τις άλλες έξι χώρες της ΕΕ που δεν πρόσφεραν καμία δυνατότητα στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια να αναγνωρίσουν τα δικαιώματά τους (Βουλγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία).
Εκτός της ΕΕ, υπάρχει μια αντίθεση μεταξύ της Βόρειας Ευρώπης, η οποία λειτουργεί ως κινητήρια δύναμη, και της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία είναι πιο επιφυλακτική στο θέμα (κυρίως η Ρωσία, ακολουθούμενη από το πρώην σοβιετικό μπλοκ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Pew Research Center στην Ευρώπη σήμερα 19 κράτη αναγνωρίζουν το γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια, με τελευταία το κρατίδιο της Ανδόρρας (μεταξύ Γαλλίας - Ισπανίας) του οποίου το κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της νομιμοποίησης του γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου.
Οι υπόλοιπες χώρες που προχώρησαν σε αναγνώριση του δικαιώματος αυτού είναι η Αυστρία το 2019 λόγω μιας δικαστικής απόφασης το 2017, το Βέλγιο το 2003, η Δανία το 2012, η Φινλανδία το 2017 χάρη σε μια «πρωτοβουλία πολιτών» με σχεδόν 167.000 υπογραφές η οποία και έγινε νόμος του κράτους όταν ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο.
Επίσης, η Γαλλία το 2013, η Γερμανία το 2017, η Ισλανδία το 2010, οπότε η τότε η τότε πρωθυπουργός της χώρας, παντρεύτηκε την επί χρόνια σύντροφό της., το Λουξεμβούργο το 2015 με τον πρωθυπουργό να αναφέρει ανοιχτά ότι είναι ομοφυλόφιλος, η Μάλτα το 2017 και η Ολλανδία το 2001.
Ακόμα η Νορβηγία το 2009, η Πορτογαλία το 2010, η Σλοβενία το 2022 που αποτελεί και την πρώτη χώρα στην πρώην κομμουνιστική Ανατολική Ευρώπη που νομιμοποίησε τους γάμους ομοφύλων, η Ισπανία το 2005, η Σουηδία το 2009, η Ελβετία το 2022 με δημοψήφισμα και η Βρετανία το 2014.
