Με την Τουρκική Δημοκρατία σε σταυροδρόμι, η «ώρα της αλήθειας» για την προεδρία και την παράταση ή μη της ηγεμονίας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετατίθεται για την 28η Μαΐου, έπειτα από μία εκλογική αναμέτρηση-«θρίλερ» που χαρακτηρίστηκε από ασάφεια και σύγχυση ως προς τα εκλογικά αποτελέσματα και με τον ίδιο να προηγείται εν όψει δεύτερου γύρου. Εν μέσω ενός κλίματος ήδη εξαιρετικά πολωμένου, μία κρίσιμη περίοδος δύο εβδομάδων «ανοίγει» για την τελική μάχη που θα κρίνει την Τουρκία του αύριο.
Ο εξακομματικός συνασπισμός της αντιπολίτευσης με υποψήφιο τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου -που έλαβε και την ανοιχτή στήριξη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP)- δεν κατορθώνει να «εκθρονίσει» τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον πρώτο γύρο της κρισιμότερης αναμέτρησης των τελευταίων δεκαετιών, σε «πείσμα» των δημοσκοπήσεων με τις οποίες «άνοιξε» η μακρά προεκλογική εκστρατεία, και σε συγκυρία άκρως αρνητική για τον Ερντογάν με μία οικονομία που παραπαίει, το κόστος ζωής στα ύψη, και ενώ η χώρα θρήνησε δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου.
Στην εξίσου βαρύνουσας σημασίας εκλογική αναμέτρηση για την Εθνοσυνέλευση, η κυβερνώσα Λαϊκή Συμμαχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί δείχνει δε να έχει κατακτήσει την απόλυτη πλειοψηφία στην κάλπη της Κυριακής -με την ενσωμάτωση στο 85% ελέγχει 320 έδρες- γεγονός που αναμένεται να εργαλειοποιήσει ο Ερντογάν εν όψει δεύτερου γύρου προτάσσοντας τον «άγνωστο X» μίας «αντίπαλης» Βουλής και προεδρίας για να πείσει τους ψηφοφόρους να μην στηρίξουν τον Κιλιτσντάρογλου μπροστά στο φάσμα «παράλυσης» του νομοθετικού έργου.
Στην έναρξη μίας εκλογικής βραδιάς που εξελίχθηκε σε θρίλερ, εντύπωση και ερωτηματικά προκάλεσε τόσο το γεγονός ότι η επίσημη ροή των αποτελεσμάτων από το κρατικό πρακτορείο Anadolu άρχισε να «τρέχει» στις 6.30 το απόγευμα αντί στις 21.00 ως ήταν προκαθορισμένο (κάτι που είχε συμβεί και σε άλλες αναμετρήσεις, αλλά ποτέ τόσο νωρίς), καθώς και οι πληροφορίες περί αιφνίδιας αλλαγής σχεδίων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να παρακολουθήσει τα αποτελέσματα, και να εκφωνήσει ομιλία από την Άγκυρα, και όχι από την Κωνσταντινούπολη όπως είχε προαναγγείλει. Τελικώς, αποδείχθηκε πως ο Ερντογάν δεν είχε αναχωρήσει για την Άγκυρα το μεσημέρι της Κυριακής, και οι σχετικές πληροφορίες αποδόθηκαν σε σχεδιασμούς για λόγους ασφαλείας.
Η προκαταρκτική εικόνα από τα κρατικά μέσα Anadolu και ΤRT «έδειξε» ισχυρό προβάδισμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έναντι του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (59% έναντι 34,79%), σαφώς μη αντιπροσωπευτική εικόνα δεδομένου ότι η καταμέτρηση αρχίζει από τις αγροτικές περιοχές που παραδοσιακά στηρίζουν Ερντογάν και αφορούσε μόλις στο 10% των εκλογικών τμημάτων.
Με καταμετρημένο σχεδόν το 25% των ψήφων, ο Ερντογάν διατηρούσε προβάδισμα περίπου 15 ποσοστιαίων μονάδων, ωστόσο όταν πλέον η ενσωμάτωση είχε φθάσει στο 50% το προβάδισμα Ερντογάν σταθερά έφθινε (λαμβάνοντας 52,11% έναντι 42,2% του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου), όμως η αντιπολίτευση κατηγορούσε ήδη το κρατικό πρακτορείο Anadolu ότι επιχειρούσε να καλλιεργήσει κλίμα και εντυπώσεις μέσω της ροής μετάδοσης των αποτελεσμάτων αφήνοντας για το «τέλος» τα μεγάλα αστικά κέντρα-προπύργια της αντιπολίτευσης.
Η εκλογική βραδιά είχε εξελιχθεί πλέον σε θρίλερ, όταν με καταμετρημένο το 73,39% των ψήφων ο Ερντογάν προηγούνταν με 51,04% και ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης λάμβανε 43,13%. Με την ενσωμάτωση στο 78,93% - και το ποσοστό Ερντογάν να βρίσκεται πλέον οριακά στο 50% (50,74%)- το ερώτημα ήταν εάν τα επίσημα στοιχεία θα «δείξουν» μία οριακή επικράτηση του Τούρκου προέδρου ή έναν δεύτερο γύρο. H ενσωμάτωση στο 89,24% ήλθε να «κατεβάσει» των Ερντογάν κάτω του 50% (49,94%), μεταθέτοντας την «ώρα της αλήθειας» για την 28η Μαΐου. Στο 49,42% ήταν το ποσοστό του όταν πλέον η ενσωμάτωση είχε φτάσει στο 96,41%, ενώ ποσοστό 44,88% λάμβανε ο Κιλιτσντάρογλου.
Το ποσοστό του τρίτου υποψηφίου, Σινάν Ογάν, κυμαινόταν σταθερά καθ’ όλη την εκλογική βραδιά άνω του 5% τόσο στα επίσημα αποτελέσματα, όσο και στα στοιχεία της αντιπολίτευσης. Είναι η επίδοση του Σινάν Ογάν, και το γεγονός ακριβώς ότι υπερβαίνει το 5%, που ανοίγει το δρόμο για να περάσει η προεδρική αναμέτρηση στο δεύτερο γύρο της 28ης Μαΐου, με τους ψηφοφόρους να αναδεικνύονται πλέον σε ρυθμιστές της έκβασης. Και ενώ τα δύο «στρατόπεδα» διαγκωνίζονταν για τις ψήφους του Μουχαρέμ Ιντζέ (με την πλευρά Κιλιτσντάρογλου να θεωρούνταν πιο ευνοούμενη από την αποχώρηση του άλλοτε στελέχους του CHP), οι ψήφοι υπέρ του εθνικιστή Ογάν αναμένεται να κατευθυνθούν σε δεύτερο γύρο κυρίως στο πρόσωπο Ερντογάν.
Υποστηρικτές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έσπευδαν ήδη από τις 19.30 το βράδυ να πανηγυρίσουν, ωστόσο το «μέτωπο» της αντιπολίτευσης καλούσε τους δικούς τους ψηφοφόρους να κάνουν υπομονή, τονίζοντας ότι η πραγματική εικόνα είναι διαφορετική και κάνοντας λόγο περί χειραγώγησης στη ροή μετάδοσης των αποτελεσμάτων. Την ώρα που το Anadolu «έδινε» ποσοστά άνω του 50% για τον Ερντογάν, το προσκείμενο στην αντιπολίτευση πρακτορείο Anka εμφάνιζε τους δύο αντιπάλους ισόπαλους με ποσοστό γύρω στο 47% έκαστος.
Από την έδρα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) στην τουρκική πρωτεύουσα, οι δήμαρχοι Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας, Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς αντίστοιχα, αμφισβήτησαν αρχικά ανοιχτά ενώπιον του Τύπου τη ροή του Anadolu, λέγοντας πως ο 13ος πρόεδρος της Τουρκίας θα είναι ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Ιμάμογλου και Γιαβάς -οι οποίοι και θα αναλάβουν αντιπρόεδροι υπό τον Κιλιτσντάρογλου σε περίπτωση νίκης του- βρίσκονταν στο αρχηγείο του CHP με σύσσωμους τους αρχηγούς των έξι κομμάτων που απαρτίζουν το ενιαίο μέτωπο της αντιπολίτευσης.
Ανάλογη δήλωση ήλθε και διά στόματος του εκπροσώπου του CHP, Φαΐκ Οζτράκ, ο οποίος ανέφερε ότι «το πρακτορείο Anadolu κάνει την παραδοσιακή του χειραγώγηση για τελευταία φορά». Αντιδρώντας, ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), Ομέρ Τσελίκ, χρέωσε στην πλευρά της αντιπολίτευσης «δικτατορική προσέγγιση και απόπειρα δολοφονίας της εθνικής βούλησης» στην κάλπη. «Ακόμη και πριν οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα, ξαφνικά, ο εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης και οι δήμαρχοι εμφανίστηκαν βιαστικά στην τηλεόραση. Έκαναν μία πολύ βαριά δήλωση. Επιτέθηκαν στο Anadolu. Μόνο ο λαός μπορεί να μας φέρει [στην εξουσία] και μόνο ο λαός μπορεί να μας ρίξει», δήλωσε.
Ο ίδιος ο υποψήφιος της αντιπολιτευόμενης Συμμαχίας του Έθνους, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στην πρώτη ανάρτησή του μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας κάλεσε τους υπευθύνους για την παρακολούθηση της καταμέτρησης των αποτελεσμάτων να μην εγκαταλείψουν τις κάλπες έως ότου καταμετρηθεί και το τελευταίο ψηφοδέλτιο, για να ακολουθήσει νεότερη ανάρτηση περί τις 20.00 στην οποία ανέφερε: «Είμαστε μπροστά». Λίγο αργότερα, ωστόσο, και το ίδιο το ανεξάρτητο δίκτυο Anka εμφάνιζε μπροστά τον Ερντογάν με 47,84% έναντι 46,39% του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, παραπέμποντας σε δεύτερο προεδρικό γύρο.
Επανερχόμενος, ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος ανέφερε μέσω νέας ανάρτησης ότι «η μυθοπλασία, που ξεκίνησε με 60%, έχει πλέον πέσει κάτω από το 50%. Οι παρατηρητές των ψηφοδελτίων και οι αξιωματούχοι των εκλογικών επιτροπών δεν πρέπει να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους. Δεν θα κοιμηθούμε απόψε, λαέ μου», είπε.
Τη «σκυτάλη» λίγο πριν τις 23.00 ανέλαβαν και πάλι με δηλώσεις στον Τύπο οι Ιμάμογλου και Γιαβάς, λέγοντας πως θα αναμείνουν τα τελικά αποτελέσματα και εκφράζοντας αισιοδοξία για τις επιδόσεις της αντιπολίτευσης, ενώ ο Κιλιτσντάρογλου επανήλθε καταγγέλλοντας την πλευρά Ερντογάν ότι επιχειρεί να μπλοκάρει το σύστημα των επίσημων αποτελεσμάτων με μπαράζ ενστάσεων σε ορισμένα εκλογικά κέντρα όπου υπερέχουν οι ψήφοι υπέρ της αντιπολίτευσης, και κάλεσε τον Ερντογάν να σταματήσει την «επικοινωνιακή διαχείριση».
Τα αντίπαλα «στρατόπεδα» ερίζουν για το ποιος έχει το προβάδισμα εν όψει του δεύτερου γύρου, με τον δήμαρχο της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, να επικαλείται στοιχεία του κόμματος που εμφανίζουν μπροστά τον Κιλιτσντάρογλου με 47,7% και τον Ερντογάν να έπειτα με 45,8%.
Πάντως, μετά τα μεσάνυχτα, και με καταμετρημένο άνω του 93% των ψήφων, τα αποτελέσματα των Anadolu και Anka φάνηκαν να συγκλίνουν, με αμφότερα να δίνουν προβάδισμα στον Ερντογάν με ποσοστό 49,59% και 49,25% αντίστοιχα.
Από πλευράς του, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην πρώτη ανάρτησή του για την αναμέτρηση, που συνιστά και το μεγαλύτερο «στοίχημα» σε δύο δεκαετίες παντοδυναμίας του, έκανε λόγο για «μια μεγάλη γιορτή της Δημοκρατίας που διεξήχθη με ειρήνη και ησυχία ως έκφραση της δημοκρατικής ωριμότητας της χώρας», ενώ στρεφόμενος κατά της αντιπολίτευσης δήλωσε ότι «η προσπάθεια να ανακοινωθούν βιαστικά αποτελέσματα σημαίνει σφετερισμό της εθνικής βούλησης».
H προσέλευση στις κάλπες για τη διπλή προεδρική και κοινοβουλευτική αναμέτρηση της Τουρκίας ήταν μαζική. Στις 4.30 το απόγευμα, μισή ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες, η συμμετοχή των ψηφοφόρων είχε αγγίξει ποσοστό της τάξεως του 85,1%, ενδεικτικό της βαρύτητας της αναμέτρησης για τους πολίτες της Τουρκίας. Εξήντα τέσσερα εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου είχαν το «κλειδί» για την επόμενη ημέρα της Τουρκίας στις 192.000 προεδρικές και βουλευτικές κάλπες που στήθηκαν από τις 8.00 το πρωί έως τις 17.00 το απόγευμα.
Μεταξύ των ζητημάτων που σε πρώτη «ανάγνωση» έχουν προκαλέσει εντύπωση από κρισιμότερη εδώ και δεκαετίες αναμέτρηση στην Τουρκία είναι τα σημαντικά ποσοστά υπέρ του Ερντογάν που «ήλθαν» από τις ζώνες τις Τουρκίας που επλήγησαν από τους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου που κόστισαν δεκάδες χιλιάδες ζωές και συνοδεύτηκαν με κατηγορίες για κρατική ολιγωρία.
Ως προς τη μάχη των μεγάλων αστικών κέντρων, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου συγκεντρώνει στην Κωνσταντινούπολη ποσοστό 48,10% έναντι 47,3% του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στην Άγκυρα ο Κιλιτσντάρογλου λαμβάνει 46,90% έναντι 46,35% του Ερντογάν, ενώ στη Σμύρνη ο Ερντογάν συγκεντρώνει 62,82% έναντι 31,90% του Ερντογάν.
Ως ένα από τα χειρότερα σενάρια που προέβαλαν προεκλογικά ήταν μία οριακή επικράτηση Κιλιτσντάρογλου στην κάλπη της 14ης Μαΐου (που μπορεί και να αμφισβητούνταν) μαζί με κατάκτηση της πλειοψηφίας στην Εθνοσυνέλευση από τη συμμαχία Ερντογάν. Σε μία τέτοια περίπτωση η Τουρκία θα εισερχόταν στα αχαρτογράφητα για την ίδια νερά μίας «συγκατοίκησης», με την προεδρία και τη Βουλή να ελέγχονται από αντίπαλες συμμαχίες, γεγονός που θα μπορούσε να ανοίξει τον Ασκό του Αιόλου. Πλέον το βλέμμα στρέφεται στην 28η Μαΐου σε μία αναμέτρηση στην οποία ο Ερντογάν κάθε άλλο παρά προσέρχεται από θέση αδυναμίας.
Διαβάστε επίσης
Η επικράτηση Ερντογάν, το πιθανότερο σενάριο
Ο Κιλιτσντάρογλου καταγγέλλει Ερντογάν για προσπάθεια να μπλοκάρει τις ψήφους του με ενστάσεις
Καλούν τους ψηφοφόρους τους να παραμείνουν στα εκλογικά κέντρα όλο το βράδυ
Κάτω από το 50% ο Ερντογάν, β΄ γύρος στις 28/5
Θρίλερ στην Τουρκία: Μειώνεται η διαφορά, στο 51,38% Ερντογάν, στο 42,78% ο Κιλιτσντάρογλου
