Του Νίκου Μελέτη
Ανοικτός σε κάθε αποτέλεσμα είναι ο Β Γύρος των Προεδρικών εκλογών στην Βόρεια Μακεδονία, καθώς το βουβό κλίμα της προεκλογικής περιόδου, δεν επιτρέπει προβλέψεις ούτε για το ποσοστό συμμετοχής, ούτε για την εκλογική συμπεριφορά του Αλβανικού στοιχείου, που είναι κρίσιμο για την έκβαση της εκλογικής μάχης.
Εάν ο Στέβο Πενταρόφσκι, εκλεκτός του κυβερνώντος κόμματος SDSM και του πρωθυπουργού Ζ. Ζάεφ κατορθώσει να ξεπεράσει την «οροφή» συσπείρωσης που πέτυχε στον πρώτο γύρο και να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους ώστε να αναδειχθεί νικητής και να διαδεχθεί τον Γκιόργκι Ιβάνοφ , όλα τα άλλα σενάρια είναι αρνητικά για τον βορειομακεδόνα πρωθυπουργό, και κρύβουν σοβαρούς κινδύνους για αναζωπύρωση της διεθνοτικής αντιπαράθεσης.
Η «Αλβανική παράμετρος» δεν μπορεί να υποτιμηθεί και δεν είναι τυχαίο το επεισόδιο που σημειώθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην Οχρίδα όπου από το Κάστρο του Σαμουήλ ξεδιπλώθηκε με τεράστια Αλβανική σημαία, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις αλλά και την παρέμβαση των Αρχών, που συνέλαβαν και άσκησαν δίωξη εναντίον των Αλβανών πολιτών που πήραν την πρωτοβουλία αυτή.
Όμως o αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και προερχόμενος από το συγκυβερνών κόμμα DUI κ. Οσμάνι έσπευσε όχι μόνο να δικαιολογήσει την ενέργεια αυτή, η οποία από πολλούς στα Σκόπια ερμηνεύθηκε ως ακραίο δείγμα του αλβανικού Μεγαλοϊδεατισμού, αλλά και να συστήσει σε όποιον το επιθυμεί να υψώσει την αλβανική σημαία.
«Υψώστε την Αλβανική σημαία οπουδήποτε θελήσετε, δεν θα έχετε πρόβλημα» διαβεβαίωσε τους ομογενείς του ο κ. Οσμάνι μιλώντας στον αλβανόφωνο τηλεοπτικό Σταθμό TV21.
Προσδοκία
Η δήλωση Οσμάνι μπορεί μεν να απευθύνεται στο Αλβανικό κοινό του, με την προσδοκία ότι θα προσελκύσει μέρος των αλβανόφωνων ψηφοφόρων που απείχαν στον προηγούμενο γύρο των εκλογών, αλλά και να στείλει το μήνυμα ότι με την κυβέρνηση Ζαεφ η οποία οφείλει την ύπαρξη της στην στήριξη του αλβανικού κόμματος DUI, είναι αυτή που θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του Αλβανικού Στοιχείου, όπως έχει κάνει μέχρι τώρα με την αναγνώριση ως επίσημης της Αλβανικής γλώσσας σε όλη την χώρα και όχι μόνο στις αλβανόφωνες περιοχές.
Στο «στόχαστρο» του κ. Οσμάνι είναι και οι ψηφοφόροι του τρίτου προεδρικού υποψήφιου στον Α Γύρο που στηρίχθηκε από τα δυο αλβανικά κόμματα της Αντιπολίτευσης και συγκέντρωσε σχεδόν 10%, ποσοστό που είτε με την στήριξη σε ένα από τους δυο υποψηφίους στον Β Γύρο είτε με την αποχή του θα προκαλέσει εξελίξεις στην γειτονική χώρα.
Όλο αυτό το σκηνικό ,αλλά και το σοβαρό ενδεχόμενο να μην υπάρχει η αναγκαία συμμετοχή του 40%, οπότε θα πρέπει να προκηρυχθούν νέες εκλογές και μέχρι τότε χρέη προέδρου αναλαμβάνει ο Αλβανός Τ. Τζαφέρι, προκαλεί δυσθυμία και ανησυχία στο σλαβικό στοιχείο και έντονη καχυποψία στα μέλη και τους οπαδούς του VMRO, που θεωρούν ότι επιβεβαιώνονται τα σενάρια για υπόγεια συμφωνία του Ζ. Ζάεφ να μείνει στην εξουσία και να περάσει την Συμφωνία των Πρεσπών με αντάλλαγμα την μετατροπή της χώρας σε μια μορφή διεθνοτικού συνεταιρισμού.
Ερωτηματικό παραμένει το τι θα πράξει ο κ. Ζάεφ εάν ο υποψήφιος του Σ. Πενταρόφσκι, ηττηθεί, καθώς είχε δεσμευθεί ότι θα προσφύγει σε πρόωρες εκλογές.
Η επικοινωνιακή εκστρατεία του κ. Ζάεφ δέχθηκε σοβαρό πλήγμα καθώς το μεγάλο δέλεαρ για την Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και αυτό που έθεσε ως διακύβευμα για την προεδρική εκλογή, την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας με την απόφαση της Ε.Ε. για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, φαίνεται να παίρνει μια ακόμη αναβολή. Και αυτό εκ των πραγμάτων υπονομεύει το πολιτικό αφήγημά του..
Η συνάντηση που διοργανώθηκε στο Βερολίνο με πρωτοβουλία της Α. Μέρκελ και του Εμ. Μακρόν και την συμμετοχή των ηγετών των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, ανέδειξε τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ακόμη οι χώρες αυτές, αλλά και την απροθυμία μιας Ευρώπης που ακόμη αναζητά βηματισμό και τρόπους αντίδρασης στον λαϊκισμό και εθνικισμό, να ανοίξει έναν νέο διευρυνσιακό κύκλο προς τα Βαλκάνια.
Η «συμβίωση»
Εάν την Κυριακή εξασφαλισθεί η συμμετοχή του 40% και νικήτρια αναδειχθεί η υποψήφια του VMRO-DPMNE Γκιορτνάνα Σιλιάνοφσκα, είναι προφανές ότι ο κ. Ζάεφ θα βρεθεί σε ιδιαίτερα δύσκολη πολιτικά θέση και η «συμβίωση» του με μια Πρόεδρο της Δημοκρατίας προερχόμενη από την εθνικιστική Αντιπολίτευση πιθανότατα θα οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές και τελικά η διέξοδος θα είναι οι εκλογές.
Ενδεχόμενη εκλογή της κ. Σιλιάνοφσκα θα έχει συνέπειες και στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών, μια και η ίδια χωρίς να έχει ισχυρισθεί ότι θα ακυρώσει την Συμφωνία, δεσμεύεται ότι δεν θα χρησιμοποιεί το «Βόρεια Μακεδονία» ,ενώ είναι δεδομένο ότι θα επιχειρήσει να περιορίσει όσο είναι δυνατόν το πεδίο εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών, ωθώντας σε μορφή «διπλής ονομασίας».
Εάν η συμμετοχή δεν φθάσει το πλαφόν του 40% θα πρέπει να προκηρυχθούν εκ νέου εκλογές και στο μεσοδιάστημα αναλαμβάνει χρέη προέδρου ο πρόεδρος της Βουλής που είναι Αλβανός ο Τ. Τζαφέρι, σε μια εξέλιξη μεγάλης συμβολικής σημασίας σε ότι αφορά τον αλβανικό αλυτρωτισμό και μεγαλοϊδεατισμό, καθώς θα βρεθούν στα Βαλκάνια τρεις χώρες να έχουν Αλβανό πρόεδρο.
Αλλά και τα σενάρια .. για την αντίδραση του κ. Ζάεφ σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πολλά και προβληματικά. Σε δηλώσεις του έχει αναφέρει ότι δεν θα πρέπει να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές με αφορμή το θέμα του προέδρου και ότι υπάρχει η επιλογή νέας αναθεώρησης του Συντάγματος ώστε να αφαιρεθεί το πλαφόν συμμέτοχης του 40% , είτε η πρόβλεψη για εκλογή του προέδρου από την Βουλή.
Οι επιλογές αυτές πάντως δεν είναι ιδιαίτερα ρεαλιστικές καθώς είναι μάλλον δύσκολο ακόμη και με την στήριξη των Αλβανών να εξασφαλίσει και πάλι ο κ. Ζάεφ ενισχυμένη πλειοψηφία που απαιτείται για μια ακόμη αλλαγή του Συντάγματος.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 3 Μαΐου
