Το μείζον ερώτημα που απασχολεί την βρετανική κοινή γνώμη είναι κατά πόσο η κυβέρνηση Τζόνσον έχει προετοιμαστεί σωστά απέναντι στο επερχόμενο υγειονομικό σοκ, με τους νεκρούς να αυξάνονται καθημερινά και τα τελευταία στοιχεία να τους ανεβάζουν σε 1.228 ή τελικά η χώρα θα πληρώσει την κρατική ολιγωρία των προηγούμενων εβδομάδων.
Τον τόνο της ανησυχίας δίνει έρευνα που διεξήγαγε η εφημερίδα The Guardian, σύμφωνα με την οποία το 50% όσων καταλήγουν στην εντατική, χάνουν τελικά την μάχη (Coronavirus patients in UK intensive care have 50% survival rate). Μάλιστα, το 11,4% αυτών που πέθαναν στην εντατική (λόγω του ιού) είχαν ηλικία μεταξύ 16 και 49 ετών.
Σε αυτή την συγκυρία, η βρετανική κοινή γνώμη αναρωτιέται πότε θα είναι έτοιμα τα πρόχειρα νοσοκομεία σε Λονδίνο, Μάντσεστερ και Μπέρμιγχαμ, προκειμένου να καλύψουν την νοσηλεία νέων περιστατικών, τα οποία πολλαπλασιάζονται με ραγδαίο ρυθμό και κατά πόσο αυτοί οι νέοι χώροι θα είναι αρκετοί και επαρκώς εξοπλισμένοι.
Δίχως απάντηση είναι προς ώρας και τα ερωτήματα σχετικά με την επάρκεια σε αναπνευστήρες και την γρήγορη ανταπόκριση των μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών (Rolls-Royce, Land Rover), στο κάλεσμα της βρετανικής κυβέρνησης να αρχίσουν άμεσα την παραγωγή τους. Το σύστημα υγείας διαθέτει μόνο 8.000 αναπνευστήρες, ωστόσο εκτιμάται ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον 30.000. Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι ζούμε νέες καταστάσεις αλλά πόσο ρεαλιστικό κρίνεται να «γυρίσουν» γρήγορα οι αυτοκινητοβιομηχανίες την παραγωγή από αυτοκίνητα σε αναπνευστήρες; Και εάν το καταφέρουν, θα είναι η παραγωγή εφάμιλλη εκείνης των εργοστασίων που χρόνια τώρα εξειδικεύονται σε αναπνευστήρες;
Τα αναπάντητα ερωτήματα δεν αφορούν μόνο την υγεία. Ουδείς γνωρίζει κατά πόσο η κυβέρνηση είναι έτοιμη να αντέξει στο επερχόμενο οικονομικό σοκ. Η κίνηση της να καλύψει το 80% των μισθών στον ιδιωτικό τομέα (μέχρι 2.500 στερλίνες το μήνα), μπορεί να στοχεύει στο να μην προβούν σε απολύσεις οι επιχειρήσεις, ωστόσο γελιέται όποιος νομίζει ότι δεν αυξηθεί η ανεργία. Πολλές μικρές κυρίως επιχειρήσεις, όπως οι αγαπημένες μας pubs, προτιμούν εν μέσω γενικής οικονομικής αβεβαιότητας, να μειώσουν το προσωπικό.
Κάτι που εξηγεί και τις εκτιμήσεις για υπερδιπλασιασμό από το 3,9% στο 8% των ποσοστών ανεργίας.. Εξίσου σημαντικό θα ήταν η κυβέρνηση Τζόνσον να αυξήσει τα επιδόματα ανεργίας καθώς αυτά αντιστοιχούν μόλις στο 34% του απολεσθέντος μισθού.
Ένα άλλο ζήτημα αφορά στο εάν και για πόσο χρονικό διάστημα οι επιχειρήσεις είναι διατεθειμένες να πληρώνουν το 100% των μισθών των εργαζομένων τους, όταν τα έσοδά τους έχουν μηδενισθεί ή μειωθεί κατά πολύ. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τις ποδοσφαιρικές ομάδες της Premier League που αποτελούν επιχειρήσεις, οι οποίες λόγω της διακοπής του πρωταθλήματος, θα απωλέσουν έσοδα (από διαφημίσεις, εισιτήρια, κλπ). Γνωρίζω για παράδειγμα φίλους και γνωστούς που επειδή έχουν εισιτήρια διαρκείας, έσπευσαν (και καλώς, ίσως, έπραξαν) να ζητήσουν επιστροφή χρημάτων από την ιστορική Stoke City (Stoke City FC), της οποίας είμαι και εγώ οπαδός. Το ίδιο έχει προφανώς συμβεί και με οπαδούς άλλων ομάδων.
Για όσους λοιπόν εκτιμούν ότι η επερχόμενη ύφεση θα είναι προσωρινή, θα ήθελα να υπενθυμίσω τα οικονομικά μηνύματα από παρελθούσες πανδημίες, σύμφωνα με τα οποία (COVID-19 and economic lessons from previous pandemics), τόσο ο «Μαύρος Θάνατος» της περιόδου 1348-1350, όσο και η «Ισπανική Γρίπη» του 1918-1919, οδήγησαν σε οξεία οικονομική ύφεση. Για όσους, μάλιστα, αρέσκονται σε απλές μαθηματικές αναλύσεις, μια ύφεση της τάξης του 5% για παράδειγμα κατά το τρέχον έτος, χρειάζεται ανάπτυξη 5,3% το επόμενο έτος, για να επανέλθει το ΑΕΠ στο προηγούμενο επίπεδο του.
Και για ποια κανονικότητα μπορούμε να μιλάμε αυτή την στιγμή, όταν ο Μπόρις ταχυδρομεί σε όλα τα νοικοκυριά της Μεγάλης Βρετανίας επιστολή με την οποία μας προειδοποιεί για της επερχόμενες δραματικές επιπτώσεις του κορονοϊού; Προσοχή αγαπητοί φίλοι και φίλες: Με τον τρόπο αυτό, ο πρωθυπουργός μας, ο οποίος είναι «ταμπουρωμένος», λόγω κορονοϊού, σε ένα διαμερισματάκι στο 11 (αντί για το 10) Downing Street , θέτει σε έξτρα κίνδυνο τους ταχυδρόμους, οι οποίοι θα πρέπει να μεταφέρουν (και) το συγκεκριμένο γράμμα από πόρτα σε πόρτα...
