Είναι οι πιο σημαντικές αλλά και συναρπαστικές εκλογές των τελευταίων δεκαετιών. Σε αυτό συμφωνούν πέντε Γερμανοί βουλευτές, οι τρεις εκ των οποίων έχουν τουρκικές ρίζες. Θα «αφυπηρετήσει» ο Ερντογάν την επόμενη Κυριακή από τον πρώτο γύρο τον κόσμο ή θα χρειαστεί και δεύτερος, δύο εβδομάδες αργότερα;
Ναι, φαίνεται πιθανό ένα τέτοιο σενάριο, γι' αυτό μερικοί βουλευτές έκαναν ένα ασυνήθιστο βήμα: Την περασμένη Δευτέρα εκπρόσωποι όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων της Μπούντεσταγκ, εκτός από την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), εμφανίστηκαν ενώπιον του Τύπου στο Βερολίνο. Μιλώντας στην Deutsche Welle o Άτες Γκιρπινάρ, αναπληρωτής επικεφαλής του κόμματος της Αριστεράς, μεταφέρει τη γνώμη και των πέντε συναδέλφων. «Η ελπίδα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη ότι η εποχή Ερντογάν βαίνει προς το τέλος της. Αλλά φοβόμαστε επίσης γιατί έχουν ήδη γίνει συλλήψεις και επιθέσεις, ενώ υπάρχουν φόβοι για εκλογική νοθεία και χειραγώγηση. Παράλληλα έχουμε την ελπίδα ότι μπορεί να έρθουν μεγάλες αλλαγές στην Τουρκία.»
«Γενίκευση τα περί απογοήτευσης από τους σεισμούς»
Αν τα πράγματα εξελιχθούν, όπως προϊδεάζουν πολλές δημοσκοπήσεις, τότε μια πιθανή νέα Τουρκία θα έχει όνομα, το όνομα του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αντιπάλου του Ερντογάν. Ο 74χρονος θεωρείται εδώ και καιρό πολιτικός του χθες που δεν έχει κερδίσει ποτέ σημαντικές εκλογές. Τώρα όμως κατάφερε να σχηματίσει μια εκλογική συμμαχία έξι πολύ διαφορετικών κομμάτων. Και έχει πιθανότητες να κερδίσει τις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές.
Οι λαοφιλείς δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς, έχουν ταχθεί στο πλευρό του. Μια κούρσα στήθος με στήθος φαίνεται έτσι πιθανή. Οι λόγοι έχουν αναλυθεί δια μακρόν. Η παραπαίουσα οικονομία και ο πληθωρισμός που κάποια στιγμή έφτασε ακόμη και το 80% έχουν πιέσει προς τα κάτω τη δημοφιλία του Ερντογάν. Στη Γερμανία και σε άλλες χώρες, πάντως, γίνεται συχνά λόγος για την απογοήτευση του τουκικού λαού ως προς τον βραδύ ρυθμό της βοήθειας για τα θύματα των τρομερών σεισμών της 6ης Φεβρουαρίου.
Η βουλευτής Σεράπ Γκιουλέρ από το Χριστιανοδημοκρατιό κόμμα (CDU) έχει επισκεφθεί τις σεισμόπληκτες περιοχές και δεν μπορεί να συμφωνήσει με γενικεύσεις. Αναφέρει μιλώντας στην DW ότι μόνο η τουρκική Ερυθρά Ημισέληνος, το αντίστοιχο του γερμανικού Ερυθρού Σταυρού, διένειμε 900.000 γεύματα την ημέρα σε μία από τις σεισμόπληκτες επαρχίες. Και η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να ανοικοδομήσει πολλά κτίρια μέσα σε ένα χρόνο.
«Νόμιζα ότι θα συναντούσα μόνο θυμωμένους ανθρώπους εκεί, αλλά δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω. Πολλοί άνθρωποι λένε, ότι επρόκειτο για μια μεγάλη καταστροφή και δεν μπορούμε να αφήσουμε κάποιον άπειρο να αναλάβει το τιμόνι» παρατηρεί η Γκιλέρ, αφηγούμενη τις εντυπώσεις της από τις επαφές της με τους ντόπιους. Αυτό που απομένει ως σημείο κριτικής είναι η οικονομική ύφεση μετά από πολλά χρόνια ανάπτυξης. Ειδικά οι νέοι Τούρκοι μεταξύ 18 και 25 ετών έχουν, όπως φαίνεται, χάσει κάθε ελπίδα για καλύτερες ημέρες. Στις δημοσκοπήσεις μόνο ένα 17 ως 20% δηλώνει ότι θέλει να ψηφίσει τον Ερντογάν.
Μεγαλύτερη η κινητοποίηση της αντιπολίτευσης
Και με τους περίπου 1,5 εκατομμύριο Τούρκους που ζουν στη Γερμανία κι έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές τι συμβαίνει; Πώς πιστεύουν οι Γερμανοί βουλευτές ότι θα αποφασίσουν; Και οι πέντε βιώνουν την προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία ως λιγότερο δυνατή και ηχηρή από ό,τι κατά την τελευταία νίκη του Ερντογάν το 2018, όταν έγιναν πολλές μαζικές εκδηλώσεις, ιδίως του κυβερνώντος AKP του Ερντογάν, και στη Γερμανία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι γερμανικές αρχές έχουν πλέον επιβάλει αυστηρότερους όρους. Ο Μαξ Λουκς από το κόμμα των Πρασίνων, πρόεδρος της Γερμανοτουρκικής Ομάδας Φιλίας, βιώνει την τουρκική προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία κάπως στο παρασκήνιο του ενδιαφέροντος. Το νέο είναι ότι όσοι έχουν τουρκικό διαβατήριο μπορούσαν να ψηφίσουν μέχρι τις 09 Μαΐου. Ο ίδιος ο Γκιρπινάν ψήφισε στη Φρανκφούρτη και περιγράφει τις μεγάλες ουρές μπροστά από το εκεί τουρκικό προξενείο.
Η προσέλευση των ψηφοφόρων είναι ήδη σχεδόν κατά 23% μεγαλύτερη από ό,τι το 2018, όταν μόλις οι μισοί από όσους είχαν δικαίωμα ψήφου πήγαν στα εκλογικά κέντρα. Τότε, πάνω από το 60% ψήφισαν υπέρ του Ερντογάν. Αυτήν τη φορά η αντιπολίτευση έχει κινητοποιηθεί πιο έντονα από ό,τι τότε. Είναι αυτός ο λόγος για την υψηλότερη συμμετοχή; Οι βουλευτές το ελπίζουν.
Σε σχέση με το εάν οι Γερμανοί πολιτικοί θα πρέπει να ζητούν ανοιχτά τη νίκη της αντιπολίτευσης, εδώ οι απόψεις διίστανται. Η συμπρόπεδρος των Πρασίνων Ρικάρντα Λανγκ το έχει κάνει, αλλά η Σεράπ Γκιουλέρ πιστεύει ότι οι Γερμανοί πολιτικοί θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να μην προσφέρουν στον Ερντογάν την ευκαιρία να παρουσιάσει τον εαυτό του ως θύμα των αντιπάλων του στο εξωτερικό. «Αρκεί οι άνθρωποι να επιλέξουν τη δημοκρατία στην Τουρκία» λέει. Αλλά και οι πέντε βουλευτές συμφωνούν ότι η Γερμανία θα πρέπει να αντιδράσει γρήγορα στην περίπτωση που η αντιπολίτευση στην Τουρκία κερδίσει.
Πιθανά μέτρα των πρώτων 100 ημερών
Ο δικηγόρος και βουλευτής του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Μασίτ Καραχμέτογλου, ο οποίος ήρθε στη Γερμανία από την Τουρκία ως εντεκάχρονο αγόρι, απαριθμεί ορισμένα από τα μέτρα των πρώτων 100 ημερών της θητείας μιας πιθανής νέας κυβέρνησης στην Τουρκία: «Η διευκόλυνση της έκδοσης βίζας θα ήταν εξαιρετικά σημαντική. Ως δικηγόρος, έχω δει πολλούς ανθρώπους, για παράδειγμα καλλιτέχνες, που ήθελαν να έρθουν στη Γερμανία για μια συναυλία ή ανθρώπους που ήθελαν απλώς να έρθουν να επισκεφθούν τους φίλους τους». Είναι ενοχλητικό όταν οι άνθρωποι πρέπει να περιμένουν εβδομάδες και μήνες στα γερμανικά προξενεία στην Τουρκία. Η επέκταση της τελωνειακής ένωσης μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί γρήγορα» τόνισε. «Και τα μηνύματα είναι σημαντικά, όπως ένα ταξίδι του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στην Τουρκία τις πρώτες εκατό ημέρες για να υποστηρίξει τη νέα κυβέρνηση».
Προς το παρόν πάντως οι πέντε βουλευτές περιμένουν τις εκλογές της Κυριακής. Κάποιοι από αυτούς θα ζήσουν την ημέρα επί τόπου ως παρατηρητές εκλογών, για παράδειγμα από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Και, σύμφωνα με τον Γενς Tοϊτρίνε από το κόμμα των Φιλελευθέρων, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών η Τουρκία, η θα παραμείνει μια χώρα πολωμένη με μεγάλα προβλήματα. «Αυτό που είναι τώρα σημαντικό, ωστόσο, είναι να επιστρέψει η Άγκυρα στη Δύση και τη δημοκρατία». Και οι πέντε βουλευτές ελπίζουν ότι ο Ερντογάν δεν θα αντιταχθεί σε μια πιθανή ειρηνική αλλαγή εξουσίας.
