Της Κατερίνας Οικονομάκου
«Πείτε μας τις σκέψεις σας για τη συνέντευξη του πρίγκιπα Αντριου στην εκπομπή ''''Νιούζναϊτ''''. Θέλουμε να ακούσουμε τη γνώμη σας για το ιστορικό ψήσιμο του πρίγκιπα, γύρω από τις σχέσεις του με τον Τζέφρι Επστιν». Η προτροπή της βρετανικής εφημερίδας «Guardian» στους αναγνώστες της, καθώς και η επιλογή της λέξης «ψήσιμο» αρκούν για να δώσουν μια εικόνα γύρω από τον θόρυβο που έχει ξεσπάσει στη χώρα και μονοπωλεί τα χάρτινα και ψηφιακά πρωτοσέλιδα. Το περασμένο Σάββατο, οι Βρετανοί παρακολούθησαν τον πρίγκιπα Αντριου να απαντά, επί σχεδόν μία ώρα, στις ερωτήσεις που του έθετε η γνωστή δημοσιογράφος της πολιτικής εκπομπής «Νιούζναϊτ» του BBC, Εμιλι Μάιτλις, με θέμα τη μακρόχρονη φιλία του με τον Αμερικανό χρηματιστή Τζέφρι Επστιν, ο οποίος αυτοκτόνησε τον Αύγουστο ενώ ήταν προφυλακισμένος για σεξουαλική κακοποίηση και εξώθηση σε πορνεία ανηλίκων.
Εναντίον του Επστιν, ο οποίος είχε και στο παρελθόν καταδικαστεί για σεξουαλική κακοποίηση μιας 14χρονης, υπήρχαν στοιχεία που θα τον οδηγούσαν στη φυλακή για 45 χρόνια. Σύμφωνα με το FBI, ο δισεκατομμυριούχος είχε εμπλέξει σε κύκλωμα σεξουαλικής κακοποίησης και μαστροπείας τουλάχιστον 80 κορίτσια. Ενα από αυτά ήταν η Βιρτζίνια Ρόμπερτς Τζιούφρε. Σε ένορκη κατάθεση που έδωσε πέρυσι για την υπόθεση, η Τζιούφρε αναφέρει ότι εξαναγκάστηκε από τον Επστιν να κάνει σεξ με τον πρίγκιπα Αντριου σε τρεις διαφορετικές περιστάσεις, μεταξύ 2011 και 2012. Ηταν τότε 17 ετών. Τι έχει να πει ο πρίγκιπας για την καταγγελία της γυναίκας; Και πώς εξηγεί τη φιλία του με έναν καταδικασμένο για σεξουαλική κακοποίηση;
Καθισμένη απέναντι από τον Αντριου, μέσα στο παλάτι του Μπάγκιγχαμ, η Εμιλι Μάιτλις πήρε τα ηνία μιας συνέντευξης που έμελλε να γράψει ιστορία. Οι ερωτήσεις της, διατυπωμένες με ευγένεια, σαφήνεια και επιμονή, κάλυψαν όλες τις πτυχές της υπόθεσης. Οταν θεωρούσε ότι μια απάντηση δεν είναι ικανοποιητική, η Μάιτλις επέστρεφε σε αυτήν. Ολη αυτή την ώρα, το κοινό παρακολουθούσε τον 59χρονο πρίγκιπα να πέφτει σε αντιφάσεις, να διατυπώνει παράλογα επιχειρήματα, να δυσκολεύεται να απαντήσει, να χάνει τα λόγια του, να γελάει αμήχανα στις λάθος στιγμές. Και όπως θα έγραφαν το επόμενο πρωί όλες οι εφημερίδες, να μη δείχνει ίχνος μεταμέλειας ή έστω συμπόνοιας για τα δεκάδες ανήλικα θύματα του φίλου του.
Η Μάιτλις είχε μπει κατ'' ευθείαν στο θέμα. Τον Μάιο του 2006 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον Επστιν, με την κατηγορία της σεξουαλικής επίθεσης σε ανήλικη, θύμισε στον συνομιλητή της. «Τον Ιούλιο ήταν καλεσμένος στο Κάστρο του Ουίνδσορ για τα 18α γενέθλια της κόρης σας, πριγκίπισσας Βεατρίκης. Γιατί το κάνατε αυτό;». Ο πρίγκιπας θα ισχυριστεί ότι δεν γνώριζε τίποτε για το ένταλμα, καθώς ο Επστιν δεν του το είχε πει. Κι έπειτα, ο Αμερικανός συνδεόταν με την Γκιλέν Μάξουελ, η οποία ήταν στενή φίλη του. Η δημοσιογράφος του BBC θα προχωρήσει μερικά χρόνια μπροστά: Το 2008 ο Τζέφρι Επστιν κρίνεται ένοχος για σεξουαλική κακοποίηση ανήλικης και ύστερα από μια συμφωνία με την Εισαγγελία, που τα μέσα ενημέρωσης θα χαρακτηρίσουν σκανδαλώδη, καταδικάζεται σε φυλάκιση μόλις 13 μηνών. Στο μεταξύ, όμως, ο δισεκατομμυριούχος έχει πλέον στιγματιστεί ως παιδόφιλος. Εάν έως τότε η δράση του και όσα συνέβαιναν στα πάρτι του ήταν κοινό μυστικό, μετά το 2008 κανείς πια δεν μπορούσε να κάνει ότι δεν γνωρίζει.
«Αφέθηκε ελεύθερος τον Ιούλιο και, λίγους μήνες μετά, τον Δεκέμβριο του 2010, πήγατε να μείνετε στο σπίτι του, στη Νέα Υόρκη. Γιατί μείνατε με έναν άνθρωπο καταδικασμένο για σεξουαλικά εγκλήματα;». Η απάντηση του πρίγκιπα ήταν ότι «πήγα εκεί για να του πω από κοντά ότι επειδή καταδικάστηκε, θα ήταν ανάρμοστο να μας βλέπουν μαζί. Αισθάνθηκα ότι θα ήταν δειλό εκ μέρους μου να του το πω από το τηλέφωνο. Επρεπε να του το πω από κοντά». Η Μάιτλις θα επιμείνει. «Αυτό ήταν τον Δεκέμβριο του 2010. Εκανε ένα πάρτι, τότε, για την απελευθέρωσή του, στο οποίο ήσασταν προσκεκλημένος». Το ύφος της δημοσιογράφου ολοκληρώνει την ερώτηση. Η απάντηση: «Οχι, δεν πήγα. Ω, το 2010, οπωσδήποτε δεν θα μπορούσες να το χαρακτηρίσεις πάρτι, ήταν ένα μικρό ντίνερ πάρτι, νομίζω ήμασταν μόνο οκτώ ή δέκα άτομα». Η Μάιτλις «γυρνάει» τον πρίγκιπα κι από την άλλη πλευρά: «Σε εκείνο το δείπνο ήσασταν το τιμώμενο πρόσωπο». Ο Αντριου τα μασάει. «Προσπαθώ να το κατανοήσω, διότι είπατε ότι πήγατε να τερματίσετε μια φιλία και παρ'' όλα αυτά μείνατε στο σπίτι του αρκετές ημέρες. Στο σπίτι ενός ανθρώπου καταδικασμένου για σεξουαλικά εγκλήματα». Και σε αυτό το σημείο ο πρίγκιπας θα δικιαλογηθεί λέγοντας ότι «παραδέχομαι ότι η κρίση μου θόλωσε εξαιτίας της τάσης μου να είμαι υπερβολικά έντιμος».
«Μοιάζει κάπως περίεργος τρόπος να τελειώσει μια φιλία, με μια τετραήμερη διαμονή κι ένα ντίνερ πάρτι», θα σχολιάσει η Μάιτλις, προτού μπει στο ακόμη πιο δύσκολο ερώτημα: Τι έχει να πει για όσα κατέθεσε η Τζιούφρε; Ο πρίγκιπας ισχυρίζεται ότι δεν θυμάται να έχει συναντήσει ποτέ τη νεαρή γυναίκα. Και την ημέρα που εκείνη λέει ότι οι δυο τους έκαναν σεξ, στο διαμέρισμα της Γκιλέν Μάξουελ, στην αριστοκρατική γειτονιά της Μπελγκράβια, στο Λονδίνο; Ο πρίγκιπας απαντά ότι δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς εκείνη ακριβώς την ημέρα είχε συνοδεύσει την κόρη του, την πριγκίπισσα Μπέατρις, σε ένα πάρτι σε μια πιτσαρία. Λίγο αργότερα θα πει ότι εάν είχε κάνει σεξ με την Τζιούφρε, θα το θυμόταν. Γιατί; «Για έναν άντρα, είναι θετική πράξη να κάνει σεξ. Πρέπει να αναλάβεις κάποιου είδους θετική δράση και γι'' αυτό, αν προσπαθήσεις να το ξεχάσεις, είναι πολύ δύσκολο να προσπαθήσεις και να ξεχάσεις μια θετική πράξη και εγώ δεν θυμάμαι τίποτε». Τι μπορεί να εννοούσε; Δεν θα μάθουμε, καθώς η Μάιτλις δεν ζήτησε διευκρινίσεις.
Στην κατάθεσή της, η Τζιούφρε είχε πει ότι είχε συνοδεύσει τον πρίγκιπα σε ένα κλαμπ, όπου εκείνος «ίδρωνε πολύ έντονα» καθώς χόρευαν. Ο Αντριου σχολιάζει ότι, ορίστε, να η απόδειξη πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο: Εκείνη την περίοδο, λέει, είχε ένα πρόβλημα υγείας και δεν ίδρωνε. Ευθυνόταν η υπερέκκριση αδρεναλίνης στον οργανισμό του, την περίοδο του πολέμου στα Φόκλαντς. Εκτοτε, συνέχισε, η υγεία του έχει αποκατασταθεί. Το βλέμμα της συνομιλήτριάς του είναι δηλωτικό της εντύπωσης που έχει για τη σοβαρότητα του επιχειρήματος. Αλλά δεν θα σχολιάσει. Θα ρωτήσει απλώς τον πρίγκιπα πώς εξηγεί εκείνη τη φωτογραφία, όπου έχει το χέρι του γύρω από τη γυμνή μέση της 17χρονης Τζιούφρε, ενώ στο βάθος διακρίνεται η φίλη του Γκιλέν Μάξουελ. Ο πρίγκιπας ομολογεί ότι δεν μπορεί να κατανοήσει την ύπαρξη της φωτογραφίας, δεν θυμάται τίποτε. Αφήνει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να είναι προϊόν φωτομοντάζ. Αν και δεν επιμένει. Ενδεχομένως διότι ξέρει πως αυτό είναι κάτι που μπορεί να εξακριβωθεί. Μετανιώνει άραγε για τη φιλία του με τον Επστιν; Ναι, μετανιώνει, γιατί ο Επστιν «συμπεριφέρθηκε ανάρμοστα». Η έκφραση στο πρόσωπο της Μάιτλις μαρτυρά ότι δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που ακούει. «Ανάρμοστα; Είχε διαπράξει σεξουαλικά εγκλήματα», σχολιάζει. «Ναι, ναι, συγγνώμη, αυτό εννοώ, ότι μετανιώνω γιατί είχε διαπράξει σεξουαλικά εγκλήματα».
Οταν η πολιτική συντάκτρια του BBC είχε ολοκληρώσει το αριστοτεχνικό «ψήσιμο», άρχισε η «σφαγή»: Ποιος είχε συμβουλέψει τον πρίγκιπα να συναινέσει σε μια τόσο παρακινδυνευμένη συνέντευξη; Είχε άραγε η βασίλισσα δώσει την έγκρισή της γι'' αυτό το απίστευτο πλήγμα στο κύρος του παλατιού; Πάντως, οι διαπραγματεύσεις γι'' αυτό το scoop της δεκαετίας διήρκεσαν έξι ολόκληρους μήνες και η συμφωνία ήταν ότι η δημοσιογράφος θα έχει το ελεύθερο να ρωτήσει τα πάντα. Γιατί το δέχτηκε ο πρίγκιπας; Φαίνεται ότι ο Αντριου υπερεκτίμησε την ικανότητά του να πείθει. Το ενδιαφέρον είναι ότι, σύμφωνα με το BBC, μετά το τέλος της συνέντευξης αισθανόταν ότι τα είχε πάει περίφημα και είχε μάλιστα διάθεση να ξεναγήσει το συνεργείο στα ανάκτορα του Μπάγκιγχαμ.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 19 Νοεμβρίου.